Lęk przed ciążą - skąd się bierze i jak się z nim uporać?

Lęk przed ciążą to stosunkowo częsty problem i zmagać się z nim mogą nawet te kobiety, które tak naprawdę marzą o posiadaniu dziecka. Jakie mogą być przyczyny obaw pojawiających się przed zajściem w ciążę i jak sobie z nimi poradzić na własną rękę, a kiedy konieczne jest skorzystanie ze specjalistycznej pomocy?

Ciąża, o czym zapewne nie trzeba nikogo przekonywać, to szczególny okres w życiu kobiety. Dziewięć miesięcy oczekiwania na przyjście na świat potomka to czas, w którym w ciele kobiety zachodzi wiele zmian, jak i okres, w którym pojawiać się mogą rozmaite ciążowe dolegliwości.

Pewne jednak problemy mogą występować nawet i na długo przed poczęciem dziecka – jednym z takowych jest lęk przed ciążą.

Spis treści

1. Przyczyny lęku przed ciążą
2. Lęk przed ciążą a zaburzenia psychiczne
3. Lęk przed ciążą a niepowodzenia w poprzednich ciążach
4. Lęk przed ciążą a tokofobia
5. Lęk przed ciążą a oczekiwania rodziny
6. Lęk przed ciążą i jego wpływ na związek
7. Lęk przed ciążą a zajście w ciążę
8. Jak sobie radzić z lękiem przed ciążą?

Przyczyny lęku przed ciążą

Lęk przed zajściem w ciążę miewa naprawdę różne przyczyny. Czasami pojawia się on u pacjentek, które już wcześniej miały jakieś zaburzenia psychiczne, czasami zaś wynika on z nadmiernej presji, którą wywiera na kobietę jej rodzina – niejedna pacjentka słyszy w końcu od najbliższych nieustanne pytania, kiedy to jej rodzina ostatecznie się powiększy.

Przyczyny lęku przed ciążą warto znać ze względu na to, że w zależności od tego, skąd się wzięły obawy pacjentki, innego rodzaju oddziaływania mogą pomóc jej w uporaniu się z problemami.

Zobacz: Dni płodne o okresie - kiedy wypadają i jak je obliczyć?

Lęk przed ciążą a zaburzenia psychiczne

U niektórych pacjentek lęk przed ciążą stanowi jeden z objawów występujących u nich zaburzeń psychicznych. Zmagać się z nim mogą przede wszystkim kobiety, u których występują zaburzenia lękowe – obawy dotyczące zajścia w ciążę mogą być np. jednym z objawów zespołu lęku uogólnionego. Problem związany może być jednak również i z zaburzeniami depresyjnymi, jak i zaburzeniami osobowości.

Lęk przed ciążą a niepowodzenia w poprzednich ciążach

Pojawianie się u kobiety lęku przed ciążą może być konsekwencją doświadczenia przez nią jakichś ciężkich wydarzeń w poprzednich ciążach. Mowa tutaj o takich problemach, jak np. poronienie czy poród przedwczesny, oprócz tego niepokój związany z zajściem w kolejną ciążę może brać się z wystąpienia u pacjentki we wcześniejszej ciąży rzucawki czy konieczności podtrzymywania ciąży.

Podobnie bywa w przypadku tych kobiet, które od dłuższego czasu – bezskutecznie – starają się o dziecko. Pojawiać się u nich mogą chociażby obawy, że wtedy, gdy nawet ostatecznie zajdą one w ciążę, finalnie nie zakończy się ona urodzeniem zdrowego dziecka.

Czytaj: 7 najczęstszych przyczyn poronienia

Lęk przed ciążą a tokofobia

Mianem tokofobii określa się występowanie nasilonego lęku przed porodem. U niektórych pacjentek obawy przed rodzeniem dziecka siłami natury bywają tak nasilone, że z trudem są one w stanie w ogóle choćby pomyśleć o tym, że kiedykolwiek zajdą one w ciążę.

Pacjentki, u których występuje tokofobia, mogą ostatecznie odczuwać bardzo nasilony lęk przed ciążą – ewentualne poczęcie dziecka może nie kojarzyć im się w żaden sposób pozytywnie.

Lęk przed ciążą a oczekiwania rodziny

Jeszcze do niedawna powszechnie sądzono, że każda kobieta ma instynkt macierzyński i czymś nietypowym było to, że para nie posiadała ostatecznie dzieci. Świat jednak nieustannie się zmienia i – szczególnie młodych dorosłych – wcale nie dziwi dziś już to, że niektórzy decydują się na życie jedynie we dwójkę. Tak jak jednak dla współczesnych trzydziestolatków nie jest to zaskakujący model rodziny, tak już inaczej bywa w przypadku starszego pokolenia.

Niejedna młoda kobieta nieustannie jest zasypywana przez swoich bliskich pytaniami o to, kiedy jej rodzina się powiększy. Dla osoby, która nie chce mieć dzieci, takie pytania są raczej wyłącznie męczące i irytujące, inaczej jednak bywa w przypadku tych kobiet, które starają się o dziecko i niestety starania te nie przynoszą skutku.

Nagabywanie przez członków rodziny w takiej sytuacji może prowadzić do wielu trudności, takich jak obniżenie samooceny, pogorszenie nastroju, ale i właśnie do lęku przed ciążą. Pacjentka może bowiem obawiać się, że jeżeli nie zajdzie w ciążę, to nie będzie tak naprawdę w pełni kobietą, a poza tym zawiedzie wtedy oczekiwania swojej rodziny.

Zobacz: Czy każda kobieta ma instynkt macierzyński? Wywiad z psychologiem

Lęk przed ciążą i jego wpływ na związek

Lęk przed ciążą zdecydowanie może stawać się źródłem różnych problemów w związku. Zdarza się, że partner bardzo naciska na posiadanie dzieci, a sama myśl o ciąży wywołuje natomiast w jego partnerce wręcz przerażenie. W takiej sytuacji partnerka raczej oczekuje wsparcia ze strony swojej drugiej połowy, tymczasem wtedy, gdy partnerowi wyjątkowo zależy na posiadaniu dziecka, trudno może mu być zrozumieć to, że jego ukochana obawia się zostania matką.

Ostatecznie nie trzeba chyba tutaj szerzej tłumaczyć, że para może zacząć wyjątkowo często się kłócić, w najbardziej drastycznych sytuacjach dochodzić może zaś nawet i do rozpadu związku.

Lęk przed ciążą a zajście w ciążę

Lęk przed ciążą zdecydowanie nie ułatwia poczęcia dziecka. Szczególnie dużym problemem może to być dla tych kobiet, które tak naprawdę wyczekują momentu, w którym wreszcie usłyszą po raz pierwszy płacz swojego potomka. Od lat wspomina się o tym, że wpływ na poczęcie dziecka ma cały szereg różnych czynników, do których zaliczane jest nie tylko funkcjonowanie organizmu kobiety, ale i jej psychiki.

Nieustanny niepokój dotyczący ewentualnego zajścia w ciążę ostatecznie może sprawiać, że nawet długotrwałe próby poczęcia dziecka mogą spełzać na niczym.

Zobacz: Odstawienie tabletek antykoncepcyjnych a ciąża

Jak sobie radzić z lękiem przed ciążą?

Lęk przed ciążą bezapelacyjnie może utrudniać pacjentce zwyczajne funkcjonowanie – z tego właśnie powodu warto podejmować różne działania, dzięki którym możliwe będzie co najmniej zmniejszenie jego nasilenia. Pacjentki próbować mogą różnych sposobów – jednym z możliwych są zwyczajne rozmowy z kobietami, które ciążę mają już za sobą. Zazwyczaj największy lęk budzi to, co nieznane – zapytanie innych kobiet o to, jak to w ciąży naprawdę jest, może doprowadzić do zniwelowania przynajmniej części obaw.

Pacjentkom, które doświadczają lęku przed ciążą, pomagać mogą również i innego rodzaju oddziaływania. Korzystny efekt przynosić mogą zwyczajne ćwiczenia oddechowe, jak i joga. Warto również sięgać po inne aktywności, które odciągną pacjentkę od jej zmartwień – pomocne może być czytanie książek, oglądanie filmów czy częste udawanie się na spacery.

Czasami pacjentka jest w stanie sama uporać się z lękiem przed ciążą, czasami konieczne staje się jednak skorzystanie ze specjalistycznej pomocy. O odwiedzeniu psychologa czy psychiatry warto pomyśleć przede wszystkim wtedy, gdy obawy zdecydowanie komplikują pacjentce życie i sprawiają, że nie jest ona w stanie zająć swojej głowy tak naprawdę niczym innym. Specjalistyczna konsultacja zalecana jest także w sytuacji, gdy pacjentka – z powodu swoich lęków – zaczyna odczuwać znaczne zmęczenie, ma zaburzenia snu czy gdy nie jest ona w stanie skupić się na swoich codziennych obowiązkach.

Zobacz: Najczęstsze lęki przyszłych mam - wywiad z Małgorzatą Ohme