Wychowanie dziecka: by nie wyrosło na egoistę i narcyza. Postaw na zdrowy egoizm

Zdrowy egoizm, pewność siebie, asertywność i wiara w siebie to cechy, które kształtują się w dziecku od najmłodszych lat. Rodzice poprzez sposób wychowania mają bezpośredni wpływ na to, jakim człowiekiem stanie się w przyszłości dziecko. Dlatego warto wiedzieć, jak właściwie kształtować charakter dziecka? Co zrobić, by nie wychować małego narcyza? Jak przekonać dziecko, że nie wygląd zewnętrzny świadczy o wartości człowieka?

Spis treści

1. Krótka lekcja psychologii
2. Nie szata zdobi człowieka
3. Modnie nie znaczy źle
4. Jakie są granice zdrowego egoizmu u dzieci?

To, że dziecko czuje się ważne, kochane, mądrzejsze, czy wręcz idealne, nie jest niczym złym i nie świadczy o tym, że jest egoistą. Zdrowy egoizm potrzeby jest każdemu człowiekowi, by ten miał świadomość własnej wartości, wierzył w swoje siły i był asertywnym. Czasami jednak poczucie pewności siebie urasta do przesadzonych rozmiarów – dziecko przyjmuje postawę roszczeniową, a rówieśników ocenia z góry, czy wręcz upokarza. Jak więc wychować dziecko, by miało świadomość własnej wartości, a jednocześnie uchronić je od niezdrowego narcyzmu?

Krótka lekcja psychologii

W przypadku zachowań narcystycznych u dzieci, duża odpowiedzialność ciąży przede wszystkim na rodzicach. To oni poprzez sposób wychowania, uczą malca patrzenia na świat, kształtują jego system wartości oraz sposób dokonywania ocen. Już od najmłodszych lat dziecko powinno mieć kontakt zarówno z pochwałami oraz wsparciem, jak również konstruktywną krytyką. Nie warto wychowywać dziecka w przeświadczeniu własnej doskonałości, dlatego tak ważne jest unikanie pochwał w stylu „jesteś wspaniały”. To ogólniki, które nie odnoszą się do zachowania smyka, co więcej dziecko nie zawsze je rozumie. Lepiej wyróżniać dziecko za konkretne rzeczy: „cieszę się, że posprzątałeś pokój”, „jestem dumna, że samodzielnie się ubrałeś” kształtując w ten sposób jego pewność siebie i wiarę we własne umiejętności. Malcowi nie należy też szczędzić konstruktywnej krytyki zawsze wtedy, gdy jest ona potrzebna. Nie bój się więc mówić dziecku, że jego pewne zachowania wzbudzają u ciebie lub innych przykrość, zawsze jednak zaznaczaj, że złe zachowanie dziecka nie zmienia twoich uczuć – nie strasz więc, że przestaniesz je kochać.

Nie szata zdobi człowieka

W przypadku dzieci, pewność siebie kształtowana jest bardzo silnie poprzez umiejętność własnej prezentacji. Dlatego też maluchy mają tendencję do oceniania innych na podstawie ich wyglądu, co wielokrotnie przejawia się w chęci dominacji nad bardziej skrytymi, czy nieśmiałymi rówieśnikami. Warto więc uczyć dziecko, że charakter oraz wnętrze drugiego człowieka jest zdecydowanie ważniejsze niż  powierzchowność, a więc wygląd, czy sposób zachowania się. Szczególnego znaczenia problem ten nabiera w wieku dorastania. Nastolatkowie mają tendencję do dokonywania własnej oceny na podstawie reakcji otoczenia oraz konfrontacji własnych ideałów ze swoją osobą. W socjologii zjawisko to zwane jest jaźnią odzwierciedloną, a u jego podstaw leży przekonanie, że człowiek jest ważny i ceniony tylko wtedy, gdy wzbudza pozytywne reakcje u innych, tylko na podstawie własnego wyglądu i sposobu prezencji. Stąd też w wieku dorastania tak silne dążenie do zaznaczenia własnej indywidualności zazwyczaj w odniesieniu do rodziców, przy jednoczesnej chęci dostosowania się do grupy rówieśniczej.

Modnie nie znaczy źle

Chociaż przesadna dbałość o własny wygląd może prowadzić do zachowań narcystycznych, dziecku nie należy ograniczać swobody wyboru i warto uszanować jego własne wybory. W ten sposób już kilkulatek kształtuje własne wyczucie stylu, szkoli swoją samodzielność oraz nabiera pewności siebie. Warto więc inwestować w ubranka, które podkreślą charakter dziecka, przy zachowaniu dziecięcego stylu.

Jakie są granice zdrowego egoizmu u dzieci?

Narcyzm to przekroczenie pewnej granicy zdrowego egoizmu. Objawia się on nie tylko tym, że dziecko czuje się ważniejsze od innych, lecz także tym, że osoby ze swojego otoczenia uznaje za gorsze i mniej ważne.  Pierwszą i podstawową grupą odniesienia dla dziecka są rodzice. Jeżeli dorośli umieją dawać dobry przykład i nie popadają w skrajności, najpewniej dziecko nie będzie miało tendencji do zachowań narcystycznych. Warto jednak, już od najmłodszych lat rozmawiać z dzieckiem o priorytetach życiowych. Właśnie wtedy warto uczyć, że poczucie własnej wartości zawsze powinno iść w parze z poszanowaniem innych osób. Już od najmłodszych lat należy wpajać malcowi, że ludzi ocenia się na podstawie ich zachowań, priorytetów oraz życzliwości, nie zaś wyglądu, czy słownych deklaracji.