Polscy rodzice najbardziej wypaleni na świecie. Co robić, by odzyskać siłę?

2025-09-12 10:28

Poczucie ciągłego zmęczenia i przytłoczenia obowiązkami to emocje, które towarzyszą wielu rodzicom na co dzień. Nowe badania rzucają jednak na to zjawisko szokujące światło, wskazując, że to właśnie w Polsce występuje najwyższy na świecie wskaźnik wypalenia rodzicielskiego. Ta niepokojąca statystyka ma swoje głębokie przyczyny, ale droga do odzyskania wewnętrznej siły jest często bliżej, niż mogłoby się wydawać.

wypalenie rodzicielskie

i

Autor: Giulio Fornasar/ GettyImages Jak pomóc sobie w wypaleniu rodzicielskim?
  • Międzynarodowe badanie w 42 krajach ujawnia, dlaczego to w Polsce wskaźnik wypalenia rodzicielskiego jest najwyższy na świecie
  • Ciągłe wyczerpanie emocjonalne nie jest oznaką porażki, lecz kluczowym sygnałem alarmowym dla organizmu
  • Analizy badaczy z Uniwersytetu SWPS wskazują, że niemal co trzeci polski rodzic znajduje się w grupie wysokiego ryzyka
  • Świadoma troska o siebie to nie egoizm, ale fundament zdrowej i spokojnej relacji z dzieckiem
  • Najnowsze dane pokazują, dlaczego tylko co czwarta polska mama regularnie znajduje czas dla siebie
  • Zaledwie pięć minut przerwy w ciągu dnia może być pierwszym krokiem do odzyskania wewnętrznej równowagi

Czujesz się wyczerpana rodzicielstwem? To problem, z którym mierzą się miliony mam na świecie

Rodzicielstwo bywa najpiękniejszą przygodą, ale najnowsze dane pokazują, że dla wielu mam na całym świecie staje się coraz większym wyzwaniem. Jak czytamy w analizie opublikowanej na łamach czasopisma medycznego „JAMA Internal Medicine”, jeszcze kilka lat temu prawie 40% mam oceniało swoje samopoczucie psychiczne jako doskonałe. Niestety, ostatnio ten odsetek spadł do zaledwie 26%. Jednocześnie coraz więcej kobiet przyznaje, że ich kondycja psychiczna jest przeciętna lub zła. Te liczby potwierdza badanie Ohio State University College of Nursing, w którym ponad połowa rodziców przyznała, że odczuwa wypalenie, często związane z ogromną presją i oczekiwaniami, jakie sami na siebie nakładamy i jakie płyną z otoczenia.

Problem wypalenia rodzicielskiego, czyli stanu głębokiego wyczerpania emocjonalnego i fizycznego związanego z opieką nad dziećmi, to zjawisko globalne. Przegląd badań udostępniony w internetowej bazie PubMed Central (PMC) sugeruje, że dotyka on od 5% do 8% rodziców, zwłaszcza w krajach, gdzie kładzie się duży nacisk na indywidualny sukces. To kobiety są na nie znacznie bardziej narażone. Sprawę dostrzegła Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), która jako temat przewodni Światowego Dnia Zdrowia ogłosiła hasło „Zdrowe początki, obiecująca przyszłość”. Ta decyzja ma swoje źródło w dramatycznych danych, według których co kilka sekund na świecie umiera kobieta lub dziecko z przyczyn, którym można było zapobiec.

“Idealny tata? To mój mąż” - jak kobiety postrzegają partnerów jako ojców

Dlaczego polscy rodzice są najbardziej wypaleni na świecie? Niepokojące dane

Niestety, na tym trudnym tle sytuacja w Polsce wygląda szczególnie niepokojąco. Międzynarodowe badanie przeprowadzone w 42 krajach, którego wyniki przytacza portal OKO.press, wskazuje, że to właśnie w Polsce wskaźnik wypalenia rodzicielskiego jest najwyższy na świecie. W praktyce oznacza to, że statystyczny rodzic w naszym kraju doświadcza objawów wyczerpania niemal co miesiąc. Te alarmujące dane potwierdzają też analizy badaczy z Uniwersytetu SWPS, którzy szacują, że problem ten dotyka bezpośrednio około 8% polskich rodziców, a kolejne 30% jest na granicy swoich sił i znajduje się w grupie wysokiego ryzyka.

Te statystyki mają swoje odbicie w codziennym życiu, zwłaszcza kobiet. Jak podaje „Tygodnik Powszechny”, na wypalenie rodzicielskie w Polsce cierpi 9% mam i 2% ojców, co często wynika z faktu, że to na kobietach spoczywa większa część obowiązków opiekuńczych. Potwierdza to badanie „Dobrostan Polek” przytaczane przez serwis teamrodzina.pl, z którego dowiadujemy się, że tylko co czwarta polska mama regularnie znajduje czas dla siebie, a aż 80% czuje, że nie ma nawet chwili wytchnienia. Jak podaje GUS, pod koniec ubiegłego roku prawie 7 milionów Polaków łączyło pracę z opieką nad dziećmi. Ta ogromna presja może być jednym z powodów, dla których współczynnik dzietności w Polsce był ostatnio najniższy w całej Unii Europejskiej.

M jak Mama Google News

Dlaczego chwila dla siebie to najlepsza inwestycja w twoją rodzinę?

W obliczu tak przytłaczających danych, dbanie o własne potrzeby, często nazywane z angielskiego self-care (czyli po prostu świadoma troska o swoje samopoczucie fizyczne i psychiczne), przestaje być luksusem, a staje się absolutną podstawą. Eksperci z portalu cooz-one.com słusznie zauważają, że rodzice często dają z siebie wszystko, zapominając, że ich własne „baterie” też wymagają ładowania. To nie jest egoizm, lecz zdrowa potrzeba regeneracji, aby mieć siłę do dalszego działania. Portal rosecoloredglasses.com trafnie porównuje to do silnika samochodu, który bez paliwa po prostu nie pojedzie. Tylko rodzic, który sam czuje się dobrze, może dać swojej rodzinie spokój i energię, której ona tak potrzebuje.

Co ważne, troska o siebie nie musi oznaczać wielkich, czasochłonnych planów. Często wystarczą małe, codzienne chwile, by odzyskać równowagę. Jak sugerują specjaliści, nawet pięć minut na spokojne wypicie gorącej kawy, bez pośpiechu i rozpraszaczy, może zdziałać cuda. Świadomie dbając o swój dobrostan, dajemy też dzieciom bezcenną lekcję na przyszłość. Pokazujemy im w ten sposób zdrowy model życia i uczymy, że nie trzeba nieustannie przekraczać własnych granic, by być kochanym i wartościowym człowiekiem. To inwestycja nie tylko w nasze zdrowie, ale także w szczęśliwą przyszłość całej rodziny.