- Analiza 45 badań opublikowana w 2025 roku ujawnia, że już jedna godzina dziennie przed ekranem drastycznie zwiększa ryzyko krótkowzroczności u dzieci
- Sposób w jaki twoje dziecko korzysta ze smartfona, zwłaszcza trzymanie go zbyt blisko, może być bardziej szkodliwy dla wzroku niż sam czas spędzony przed ekranem
- Eksperci wskazują na bezpośredni związek między cyfrowym zmęczeniem wzroku a niższymi wynikami w nauce, o którym większość rodziców nie wie
- Najskuteczniejszą metodą ochrony oczu dziecka przed wpływem ekranów okazuje się codzienna, dwugodzinna zabawa na świeżym powietrzu
Ile czasu przed ekranem jest bezpieczne dla wzroku dziecka? Zaskakujące dane
Cyfrowe zmęczenie wzroku (DES) to już nie tylko problem dorosłych – coraz częściej dotyka również uczniów. Długotrwałe wpatrywanie się w ekrany smartfonów i komputerów to prosta droga do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wyniki systematycznego przeglądu 45 badań, opublikowane w tym roku na łamach czasopisma naukowego „JAMA Network Open”, nie pozostawiają złudzeń. Okazuje się, że spędzanie od 1 do 4 godzin dziennie przed ekranem podnosi ryzyko krótkowzroczności u dzieci aż o 97%.
Z tej samej, szeroko zakrojonej analizy, która objęła ponad 335 tysięcy uczestników, płynie jeszcze jeden niepokojący wniosek. Każda dodatkowa godzina spędzona codziennie z urządzeniem elektronicznym zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia wady wzroku u dziecka o 21%. To ważny sygnał dla rodziców, który oznacza, że bezpieczny dla oczu próg to mniej niż jedna godzina ekspozycji na ekrany dziennie.
Jak rozpoznać cyfrowe zmęczenie wzroku u dziecka? Niepokojące objawy
Zastanawiasz się, czy twoje dziecko cierpi na zespół komputerowy (CVS)? Sygnałem alarmowym powinny być nawracające bóle głowy, a także ból oczu u dziecka, ich swędzenie i pieczenie, które często mylone są ze zwykłym przemęczeniem lub alergią. Wyniki badania opublikowanego w „BMJ Open” w 2025 roku rzucają nowe światło na ten problem – wykazano w nim, że uczniowie z CVS osiągali niższe średnie oceny z matematyki, nauk przyrodniczych i języka angielskiego. Co jednak najbardziej niepokoi, ci sami badacze odkryli, że niemal 70% rodziców nie miało świadomości istnienia tego schorzenia, co opóźnia podjęcie odpowiednich działań.
Nie tylko czas przed ekranem ma znaczenie. Te nawyki niszczą wzrok dziecka
Okazuje się, że ryzyko problemów ze wzrokiem u dzieci nie wynika wyłącznie z samego czasu spędzonego przed ekranem. Równie ważne są złe nawyki, które często popełniamy nieświadomie. Szczególnie szkodliwe jest korzystanie z urządzeń w nieodpowiednich warunkach, na przykład w ciemności lub trzymając ekran zbyt blisko twarzy. Do tej listy cichych wrogów zdrowych oczu warto dodać także nieprawidłową postawę ciała oraz używanie smartfona tuż przed snem.
Potwierdzają to badania opublikowane na łamach „BMC Ophthalmology” w 2025 roku. Wynika z nich, że dzieci trzymające ekrany w odległości mniejszej niż 30 cm od oczu mają nawet 2,5 razy większe ryzyko rozwoju problemów ze wzrokiem. Co ciekawe, ta sama publikacja wskazuje, że dziewczynki są znacznie bardziej narażone na cyfrowe zmęczenie wzroku niż chłopcy. Czas spędzany przed ekranem przekraczający dwie godziny dziennie również został zidentyfikowany jako kluczowy czynnik pogarszający wpływ ekranów na wzrok.
Jak chronić oczy dziecka? Proste metody polecane przez okulistów
Na szczęście, jako rodzice, nie jesteśmy bezradni i możemy aktywnie zadbać o wzrok naszego dziecka. Istnieją proste sposoby, by zminimalizować negatywny wpływ ekranów. Okuliści polecają stosowanie zasady 20-20-20, która polega na robieniu 20-sekundowej przerwy co 20 minut i patrzeniu na obiekt oddalony o co najmniej 6 metrów. Jednak kluczowe jest zapewnienie dziecku codziennej aktywności na zewnątrz. Najnowsze opracowania naukowe dotyczące kontroli krótkowzroczności, opublikowane w tym roku, potwierdzają, że dwie godziny zabawy na świeżym powietrzu mogą zmniejszyć ryzyko jej rozwoju nawet o 50%. Dzieje się tak, ponieważ światło słoneczne stymuluje wydzielanie dopaminy w siatkówce, która naturalnie hamuje niekorzystne wydłużanie się gałki ocznej.
