Laktacja, czyli produkcja mleka to naturalne zjawisko występujące u kobiet, które są w ciąży (organizm przygotowuje się do tego zadania jeszcze przed porodem) lub właśnie urodziły dziecko.
Mleko wypływające w kobiecych piersi nie jest wówczas niczym dziwnym. Ale, co jeśli biały płyn pojawia się u kobiet, które nie są w ciąży, nie mają dzieci lub są matkami, ale od ich porodu minęło kilka lat?
Spis treści:
- Co to jest laktacja?
- Jakie są objawy hiperprolaktynemii?
- Jakie mogą być przyczyny laktacji bez ciąży?
- Jak leczyć laktację bez ciąży?
- Czy celowe wywołanie laktacji bez ciąży jest możliwe?
Co to jest laktacja?
Laktacja to proces wytwarzania pokarmu. Za produkcję odpowiedzialna jest przysadka mózgowa, która wytwarza hormon zwany prolaktyną. To on stymuluje gruczoły mleczne do wytwarzania mleka w pęcherzykach mlecznych.
Produkcja prolaktyny rusza na skutek pobudzania piersi przez ssanie. Również ważna jest oksytocyna, hormon uwalniany do krwi przez przysadkę mózgową. Odpowiada on za wypływanie pokarmu z piersi.
Zarówno prolaktyna, jak i oksytocyna to hormony produkowane w dużych ilościach w czasie ciąży i tak długo, jak kobieta karmi dziecko piersią. Poza tym okresami wydzielane są również, jednak w dużo mniejszych ilościach.
Jakie są objawy hiperprolaktynemii?
Zachwianie prawidłowych poziomów prolaktyny w organizmie kobiety, która nie jest w ciąży ani nie urodziła dziecka, może sprawić, że piersi zaczną produkować pokarm. Taka dolegliwość nazywana jest hiperprolaktynemią i objawia się nie tylko niepożądaną laktacją, ale również:
- zaburzeniami kobiecego cyklu menstruacyjnego,
- problemami z płodnością,
- innymi problemami zdrowotnymi, jak depresja, problemy z trądzikiem, nadmierne owłosienie czy bóle głowy,
- charakterystyczne są również otyłość i bóle piersi.
Czytaj również: Czy wysoka prolaktyna przekreśla ciążę?
Poziomy wskazujące na nadmiar prolaktyny można zdiagnozować określając poziom tego hormonu we krwi – prawidłowe wyniki to 23 µg/l w fazie folikularnej i mniej niż 40 µg/l w fazie lutealnej. Poziomy wyższe (ok. 50 µg/l.) mogą oznaczać hiperprolaktynemię.
Warto wiedzieć, że choroba ta zdarza się również o u mężczyzn i objawia się powiększeniem gruczołów piersiowych, kłopotami z erekcją i libido.
Jakie mogą być przyczyny laktacji bez ciąży?
Przyczyną laktacji bez ciąży mogą być problemy z tarczycą i korą nadnerczy, które wpływają na prawidłową gospodarkę hormonalną. Zaburzenia prawidłowych poziomów prolaktyny mogą mieć też swoje źródło w przyjmowanych lekarz antydepresyjnych lub antykoncepcyjnych z dużą ilością estrogenów, ale i stres czy nadmierny wysiłek.
Inną przyczyną choroby mogą być nowotwory piersi (wówczas jednak wydzielina ma ciemny kolor i nie przypomina mleka), a także gruczolak przysadki mózgowej, objawiający się powstawaniem niezłośliwych guzków w jej obrębie. Gruczolak przysadki mózgowej zbudowany jest z komórek czynnych hormonalnie. Najczęstsze gruczolaki to właśnie te, które powodują produkcje prolaktyny.
Zobacz: Przyczyny nadmiernego owłosienia u kobiet
Laktacja bez ciąży - jak leczyć?
Ponieważ przyczyn pojawienia się laktacji bez ciąży jest wiele, sposób leczenia tego problemu zależy od postawienia diagnozy. Standardowym zaleceniem jest wykonanie oznaczenia poziomu prolaktyny, w czasie tzw. testu obciążenia metoklopramidem – pomiaru dokonuje się przed i w godzinę po podaniu leku.
Warto pamiętać, że stosowanie leków hamujących laktację, które są stosowane przez kobiety chcące zakończyć okres karmienia piersią nie nadają się do leczenia hiperprolaktynemii, nie powodują one bowiem unormowania produkcji prolaktyny. W tym celu podaje się specjalne leki, które nie tylko wyrównują poziom hormonu, hamują laktację, ale i czasem umożliwiają kobiecie powrót do normalnych cyklów menstruacyjnych i do przywrócenia owulacji.
Czy celowe wywołanie laktacji bez ciąży jest możliwe?
Zdarza się, że kobiety myślące o adopcji noworodka decydują się na sztuczne wywołanie laktacji, które umożliwi im karmienie piersią przysposobionego maleństwa. Wbrew pozorom jest to możliwe. Przyszła mama adopcyjna, która chce zainicjować produkcję mleka bez zapłodnienia i porodu powinna kilka tygodni wcześniej zacząć stymulować piersi laktatorem, co wywołuje wzrost poziomu oksytocyny.
Często kobiety uciekają się też to stymulacji hormonalnej, czyli do podawania leków z zawartością prolaktyny lub do stosowania ziołowych preparatów mlekopędnych.
Zobacz: Badania na płodność - jakie badania wykonać, gdy nie możesz zajść w ciążę?
