Spis treści
Arachnofobia nie jest słowem współczesnym - strach przed pająkami znany był już w starożytności. To ze starożytności wywodzi się również jej nazwa.
Arachne była grecką mistrzynią tkania i haftu. Zazdrosna o jej umiejętności bogini Atena wyzwała ją pewnego razu na pojedynek. Okazało się, że utkana przez nią tkanina była równie wspaniała, co ta stworzona przez boginię.
Rozgniewało to Atenę, a Arachne popełniła z żalu i rozpaczy samobójstwo. Atena przywróciła jej życie, jednak nie pod postacią kobiety, a wielkiego pająka, który mógł tkać piękne, rozłożyste sieci.
Objawy arachnofobii
Fobia, czyli lęk przed pająkami to zaburzenie lękowe, które objawia się nieprzyjemnymi odczuciami na widok pająków lub samą myśl o nich. Te uczucia są różne: od mniej lub bardziej paraliżującego strachu, przez obrzydzenie i niechęć po przeczucie, że pająk zagraża nie tylko zdrowiu, ale także i życiu.
Osoby mające arachnofobię często na widok pająka reagują przeraźliwym krzykiem i atakiem paniki, a także ucieczką, choć są też tacy, którzy zastygają w bezruchu, kurczowo zaciskając powieki.
Niechętnie też odwiedzają miejsca, w których można natknąć się na pająki - nie są zwolennikami pobytów w plenerze, nie mają działek za miastem, niechętnie jeżdżą na wycieczki, unikają antykwariatów, strychów i piwnic, starych domów czy garaży.
Strachowi towarzyszą też objawy fizyczne, wśród których najczęstszymi są: zawroty głowy, gęsia skórka, dreszcze, przyspieszone bicie serca, obfite pocenie się, niekiedy też wymioty i drgawki.
Całkiem częste są też koszmary nocne i urojenia, związane z pająkami - na przykład takie, że całe ich stado czai się gdzieś pod łóżkiem albo ulokowało się w kapciach. Co ciekawe, by wystąpiły objawy arachnofobii, wcale nie trzeba widzieć pająka - wystarczy samo jego wyobrażenie.
Wiele osób cierpiących z powodu tej fobii postrzega też pająki jako znacznie większe, niż są w rzeczywistości, co potwierdziły badania naukowców z Uniwersytetu Stanowego w Ohio.
Czytaj:
Antofobia, czyli lęk przed kwiatami
Ukąszenia owadów u dzieci. Pierwsza pomoc przy ugryzieniach przez owady
Przyczyny arachnofobii
Odstręczający wygląd pająków nie tłumaczy arachnofobii - przypadłość ta ma zupełnie inne korzenie.
Naukowcy badający lęk przed pająkami są zdania, że arachnofobię możemy mieć zapisaną w genach - jako że wiele gatunków pająków jest jadowitych, a ukąszenia niektórych mogą nawet być śmiertelny, lęk przed tymi stworzeniami, objawiający się ucieczką, gwarantował przeżycie wówczas, gdy nie znane były jeszcze inne metody ratunku.
W krajach, w których jadowite pająki niemal nie występują, zdecydowana większość przypadków ma swoje źródło w dzieciństwie i związana jest ze strachem odczuwanym, gdy starsze rodzeństwo lub koledzy straszyli pająkami, wrzucając je za kołnierz czy na kolana, co budziło lęk.
Dzieci często boją się pająków również na skutek obserwowanych przez siebie reakcji rodziców i innych dorosłych w trakcie spotkania z pająkami.
Czytaj: Astrapofobia, czyli lęk przed burzami
Dobra wiadomość dla wszystkich, którzy boją się pająków, jest taka, że arachnofobię można obecnie skutecznie leczyć. Istnieją bowiem metody terapii, dzięki którym łatwiej jest zapanować nad strachem, a następnie pozbyć się go na zawsze.
Jak wyleczyć arachnofobię?
Do najskuteczniejszych należy odwrażliwianie (inna nazwa to desensytyzacja), nazywana również metodą małych kroków, gdyż polega na stopniowym, bardzo powolnym, przyzwyczajaniu pacjenta do widoku pająków.
Prowadzący terapię terapeuta pokazuje zdjęcia i filmy z pająkami, opowiada o tym, że są nieszkodliwe i pożyteczne, gdyż pomagają pozbyć się much i innych owadów przenoszących zarazki, słowem - tworzy w umyśle pacjenta bardziej pozytywny obraz tych stworzeń.
Kolejny etap to oswajanie pacjenta z żywymi pająkami polegający na tym, że osoba, która się ich boi, może im się przyglądać z bezpiecznej odległości - są one zamknięte w terrarium za szklaną taflą. Ostatni etap leczenia to bliski kontakt z pająkiem: polega na dotykaniu go, głaskaniu czy trzymaniu na dłoni.
Choć odwrażliwianie trwa dość długo - nawet kilka miesięcy (czas terapii jest kwestią indywidualną), to jednak warto się mu poddać, gdyż przynosi trwałe rezultaty.
Inną metodą jest terapia szokowa - tzw. terapia implozywna - polegająca na tym, że osobę cierpiącą na arachnofobię celowo wystawia się na kontakt z pająkami, na przykład bez uprzedzenia kładąc jej pająka na dłoni lub na ramieniu.
Kilkakrotne powtórzenie takiego zachowania stopniowo zmniejsza bodziec wywołujący lęk i osłabia reakcję - za każdym razem powinna być ona nieco słabsza.
