Nie tylko oksytocyna. Jak hormony "stresu" i "walki" pomagają ci w trakcie porodu?
Hormony rządzą całym naszym życiem, nic dziwnego, że odgrywają również ważną rolę w momencie narodzin. Oksytocyna, prolaktyna czy endorfiny to te substancje, które najbardziej kojarzą się z porodem i macierzyństwem. Ale po co rodzącej kobiecie hormony stresu?
W czasie porodu organizm kobiety wyzwala hormony, które kierują procesem wydawania dziecka na świat. O kilu z nich na pewno słyszałaś – to oksytocyna, prolaktyna czy endorfiny. Ale w porodzie ogromną rolę odgrywają również hormony stresu. Po co mamie kortyzol czy adrenalina od razu na początku macierzyństwa?
Spis treści
- Czym są hormony porodowe?
- Oksytocyna i reszta
- Bojowa adrenalina w czasie porodu
- Energetyczny kortyzol w czasie narodzin
Czym są hormony porodowe?
To substancje wydzielane w organizmie mamy i dziecka w czasie narodzin. Związki te aktywują pewne procesy zachodzące w ciele kobiety i płodu, niezbędne do tego, aby dziecko przyszło na świat.
- Hormony przygotowują organizmu do porodu (np. rozluźniają więzadła i stawy, aby umożliwić poród)
- Rozpoczynają akcję skurczową
- Dają sygnał do rozpoczęcia produkcji pokarmu
- Są niezbędne do nawiązania więzi między matka a dzieckiem
Poród z oksytocyną? Zobacz, czym jest i kiedy się ją podaje?
Pierwsza faza porodu - na czym polega i jak sobie z nią radzić?
Oksytocyna i reszta
Najpopularniejsze hormony porodowe to oksytocyna, endorfiny i prolaktyna. Pierwszy, czyli „hormon miłości”, aktywuje skurcze porodowe i stymuluje szyjkę do rozwierania. Przesuwa dziecko w dół, wypycha łożysko i uruchamia też laktację.
Endorfiny uspokajają i łagodzą ból porodowy. Ich wysoki poziom po porodzie wprawia kobietę w stan euforii, co odgrywa ogromną rolę we nawiązaniu relacji matka-dziecko. Prolaktyna to hormon przygotowujący organizm kobiety do karmienia piersią.
Ale w czasie porodu wydalane są również inne, bardzo ważne hormony, jakim są adrenalina i kortyzol. To dwa hormony stresu, które - jak się wydaje - nie powinny być obecne w procesie narodzin. Nic bardziej mylnego – hormony stresu odgrywają bardzo istotną rolę w narodzinach dziecka i, co ciekawe, są produkowane zarówno w organizmie mamy jak i rodzącego się malca.
"Gra hormonalna w czasie porodu, to nie tylko oksytocyna czy endorfiny, ale także praca kory nadnerczy. ☝️Skąd czerpać siłę? Walczyć? Stymulacja organizmu kobiety w czasie skurczu pobudza wydzielanie hormonów stresu i umożliwia działanie - czyli np. instynktowną zmianę pozycji, oddychanie inne niż zwykle, a także potrzebę parcia czy krzyku wysiłkowego" - piszą eksperci na stronie warszawskiego szpitala położniczego @domnarodzinzelazna.
Bojowa adrenalina w czasie porodu
Adrenalina i noradrenalina to hormony „walki i ucieczki”, który zapewniają człowiekowi przetrwanie. Na początku ewolucji miały duże znaczenie - mobilizowały organizm do ucieczki lub walki z wrogiem, np. dzikim zwierzem, ale i dziś aktywują się wówczas, gdy nasze ciało jest zagrożona -gdy odczuwany chłód, lęk, głód, a przede wszystkim stres.
Adrenalina wydzielana jest już na początku porodu - wtedy hamuje na jakiś czas skurcze. Na wcześniejszym etapie ewolucji dawało to czas kobiecie na znalezienie bezpiecznego miejsca do porodu. Obecnie mechanizm ten nadal działa – po przybyciu na porodówkę u wielu kobiet skurcze ustają lub stają się słabsze.
Najwyższy poziom adrenaliny występuje jednak przed drugim okresem porodu i w jego trakcie. To ona dodaje kobiecie sił do walki z bólem - nabiera ona ochoty to przyjęcia "bojowej" pozycji pionowej, przyspiesza oddechem, daje silną potrzebę złapania się czegoś. To adrenalina wywołuje też odruch parcia.
W czasie porodu hormony stresu są wydzielane również przez organizm dziecka, aby chronić go przed niedotlenieniem i kwasicą.
Energetyczny kortyzol w czasie narodzin
Innym hormonem stresu wydzielanym w czasie porodu jest kortyzol. To substancja, której głównym zadaniem jest podnoszenie stężenia glukozy we krwi, co skutkuje zwiększoną dawką energii, a ta w czasie porodu jest bardzo potrzebna. Dzięki temu zapobiega pojawieniu się hipoglikemii i nadmiernemu wyczerpaniu kobiety.
Kortyzol jest dobrze znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych, a warto wiedzieć, że poród jest swego rodzaju stanem zapalny w organizmie. Obecność kortyzolu pozwala go ustabilizować za pomocą stymulacji komórek odpornościowych.
