Niski wynik w skali Apgar. Czy oznacza, że moje dziecko będzie chore?
„Ile punktów dostało?” - to częste pytanie mam, którym położna kładzie na brzuchu nowo narodzone dziecko. Nic dziwnego, bo skala Apgar od dawna uznawana jest za podstawową ocenę stanu fizycznego noworodka. Czym jest niski wynik Apgar i czy oznacza, że dziecko jest chore?
Niski wynik Apgar to dla rodzica powód do niepokoju. Skala Apgar to system używany przez lekarzy i położne do oceny stanu zdrowia noworodka w pierwszych minutach po urodzeniu. Wynik końcowy oceny ma znaczenie, bo mówi o tym, czy malec ma się dobrze i może pozostać z mamą, czy też wymaga interwencji medycznej i pomocy, np. wspomagania oddechu.
Jak rozumieć skalę Apgar i co oznacza jej niski wynik? Czy 6 lub 7 punktów oznacza, że dziecko będzie chore?
Spis treści
- Ile punktów może dostać dziecko w skali Apgar?
- Jak rozumieć skalę Apgar?
- Niski wyniki w skali Apgar - czy to powód do zmartwienia?
- Jakie są przyczyny niskiej oceny Apgar?
Ile punktów może dostać dziecko w skali Apgar?
Ocena w skali Apgar to tak naprawdę pierwsze badanie noworodka. składa się z 5 punktów, czyli z oceny 5 objawów. Za każdy dziecko może dostać maksymalnie 2 punkty, minimalnie - 0. Łatwo policzyć, że najlepszy wynik to 10, ale nawet 8 punktów uznawanej jest przez specjalistów za zadawalające.
Wynik 4-7 punktów oznacza stan średni noworodka, 0-3 punkty- ciężki, wymagający intensywnej pomocy medycznej.
Ocena dziecka w skali Apgar robiona jest kilkakrotnie, najczęściej w 1 i 5 minucie życia. Jeśli pierwszy wynik był niski, położna dokonuje oceny jeszcze dodatkowo w 3. oraz 10. minucie życia, a nawet częściej - do 20. minuty życia, jeśli malec ma problemy zdrowotne.
Czytaj również: Urodziłaś i co dalej? Zobacz, co cię czeka w pierwszych godzinach po porodzie
Nie obawiaj się pierwszej doby po porodzie naturalnym
Jak rozumieć skalę Apgar?
Skala Apgar została opracowana w USA w 1952 roku przez Virginię Apgar, anestezjologa i pediatrę, a 10 lat później z jej nazwiska stworzono akronim, który po angielsku doskonale oddaje sens wymyślonego przez lekarkę testu.
- A – appearance - zabarwienie skóry
- P – pulse - tętno
- G – grimace - reakcja na bodźce
- A – activity - napięcie mięśniowe
- R – respiration - oddychanie.
Doskonale pokazuje to i tłumaczy grafika, udostępniona przez jeden z Warszawskich szpitali położniczych. Na profilu @karowa_porodowa czytamy:
"Skala Apgar to podstawowe narzędzie w ocenie ogólnego stanu noworodka bezpośrednio po urodzeniu i jego zdolności adaptacji ze światem zewnętrznym. Uwzględniamy pięć parametrów, każdy oceniany w skali od 0 do 2 punktów.
APPEARANCE - zabarwienie skóry. Dziecko może przyjść na świat z lekkim zasinieniem kończyn lub bladością skóry. Często zaraz po urodzeniu występuje sinica obwodowa, noworodek ma zasinione stópki, rączki co sprawia, że większość dzieci otrzymuje tylko 1 punkt za kolor skóry. Gdy skóra jest różowa, dziecko otrzymuje 2 punkty, gdy blada 0 punktów.
PULSE - czynność serca. Lekarz lub położna osłuchuje noworodka stetoskopem przez min 30 sekund. Jeżeli serce dziecka po narodzinach uderza ponad 100 razy na minutę – noworodek dostaje 2 punkty, jeśli mniej niż 100 – 1 punkt, a w przypadku braku czynności serca – 0 punktów.
GRIMACE - reakcja na bodźce. Ocenie podlega reakcja noworodka na bodźce zewnętrzne (dotyk np. drażnienie podeszwy stóp) -2 punkty w skali Apgar otrzymuje kiedy głośno płacze. Jeśli na twarzy dziecka pojawia się jedynie grymas – otrzymuje 1 punkt, 0 punktów przyznawane jest w przypadku braku reakcji na bodziec.
ACTIVITY - napięcie mięśniowe. Prawidłowe napięcie mięśni, zgięte kończyny i wykonywanie przez noworodka energicznych ruchów pozwala na przyznanie 2 punktów. Jeśli napięcie mięśni jest niewielkie – przyznawany jest 1 punkt, dziecko wiotkie, bez napięcia mięśniowego - 0 punktów
RESPIRATION - oddychanie. Jeśli noworodek głośno krzyczy i oddycha głęboko otrzymuje 2 punkty w skali Apgar. Jeżeli oddech jest słaby przyznawany jest 1 punkt. Brak oddechu i krzyku dziecka oznacza 0 punktów. Zaburzenia oddychania często występują u dzieci urodzonych przedwcześnie, jest to spowodowane niedojrzałością płuc.
Niski wyniki w skali Apgar - czy to powód do zmartwienia?
Zdarza sie, że dziecko rodzi sie słabe i w pierwszej minucie życia trzymuje 5 lub6 punktów w skali Apgar. To nie powód do niepokoju, ponieważ bardzo często wystarczy kilka minut, aby dziecko odzyskało siły i zaczęło prawidłowo oddychać.
W większości przypadków niski wynik jest bowiem wynikiem trudnego porodu, cesarskiego cięcia lub obecności płynu w drogach oddechowych dziecka. Dlatego za niską ocenę uznaje się wynik poniżej 7 punktów otrzymany przed noworodka dopiero w 5 minucie życia.
Jeśli pierwszy słaby wynik nie poprawił się po 3 ani po 5 minutach, lekarze, położne i pielęgniarki uważnie monitorują dziecko i wspólnie z neonatologiem decydują, czy noworodek potrzebuje dodatkowej pomocy medycznej, np. podania tlenu, oczyszczenia dróg oddechowych lub masażu serca.
Chociaż test Apgar może wiele powiedzieć o stanie dziecka w pierwszych minutach po narodzeniu, nie mówi wiele o jego zdrowiu w przyszłości. Większość niemowląt, które otrzymały niskie wyniki, zwykle są całkowicie zdrowe. Na pewno niska ocena tętna czy oddychania nie wpływa na zachowanie czy intelekt dziecka, czego często obawiają się rodzice.
Czytaj również: Te objawy mogą wskazywać na tzw. nagłe stany noworodka. Wiesz, jak na nie reagować?
Kolizja pępowinowa: dziecko owinięte pępowiną
Jakie są przyczyny niskiej oceny Apgar?
Niski wynik w skali Apgar, zazwyczaj oznacza, że noworodek ma niskie tętno lub jego brak, słaby oddech lub nie oddycha wcale, niewielkie lub brak napięcia mięśniowego, niewielką lub żadną reakcję na bodźce i nieprawidłowe zabarwienie skóry świadczące o słabym krążeniu.
Przyczyny tych objawów mogą się różnić, ale najczęstsze ich źródłem jest:
- Niedotlenienie spowodowana np. zaciśnięciem się pępowiny,
- przedwczesny poród
- poród miednicowy
- zakażenie okołoporodowe, zakażenia wewnątrzmaciczne,
- przedwczesne odklejenie łożyska,
- choroby noworodka, np. wady wrodzone.
