- Duńska analiza pokazuje związek między napojami 'zero’ w ciąży a przyszłą nadwagą dziecka
- Regularne spożywanie sztucznych słodzików może osłabiać kluczowe funkcje poznawcze mózgu
- Światowa Organizacja Zdrowia odradza stosowanie słodzików jako sposobu na kontrolę masy ciała
- Wpływ diety matki na wagę dziecka może być widoczny nawet w okresie nastoletnim
- Badania naukowe łączą popularne zamienniki cukru z wyższym ryzykiem cukrzycy typu 2 i chorób serca
Czy napoje 'zero’ naprawdę przyspieszają starzenie się twojego mózgu?
Sięgając po napój „zero” lub dietetyczny jogurt, wielu z nas myśli, że wybiera zdrowszą alternatywę. Okazuje się jednak, że warto przyjrzeć się bliżej substancjom, które zastępują w nich cukier. Jak sugeruje badanie przeprowadzone w Brazylii, którego wyniki opublikowano na łamach czasopisma naukowego „Neurology”, regularne spożywanie sztucznych słodzików może nie być obojętne dla naszego mózgu. W analizie z udziałem ponad 12 tysięcy dorosłych zauważono, że u osób sięgających po największe ilości słodzików, funkcje poznawcze (czyli zdolności naszego mózgu do myślenia, zapamiętywania czy rozwiązywania problemów) osłabiały się szybciej. Naukowcy porównali ten efekt do dodatkowych 1,6 roku starzenia się mózgu.
Na liście badanych substancji znalazły się popularne słodziki, które często widzimy na etykietach produktów „bez cukru”: aspartam, sacharyna, acesulfam-K, erytrytol, ksylitol i sorbitol. Co ciekawe, ten negatywny wpływ był wyraźniejszy u osób przed 60. rokiem życia oraz u tych z cukrzycą. Nawet umiarkowane spożycie wydawało się mieć znaczenie. W grupie o średnim spożyciu słodzików spadek sprawności umysłowej był o 35% szybszy w porównaniu do osób, które jadły ich najmniej. Warto jednak dodać, że w przypadku jednej z badanych substancji, tagatozy, nie zaobserwowano podobnej zależności.
Słodziki a zdrowie serca i ryzyko cukrzycy. Co mówią nowe wytyczne WHO?
Okazuje się, że wpływ słodzików na nasze zdrowie może być znacznie szerszy i nie ograniczać się jedynie do pracy mózgu. Inne badanie, tym razem z University of Colorado Boulder, opublikowane w „Journal of Applied Physiology”, rzuca światło na erytrytol. Wynika z niego, że ten popularny słodzik może negatywnie oddziaływać na naczynia krwionośne w mózgu. Dzieje się tak, ponieważ zmniejsza on produkcję tlenku azotu (naturalnej substancji, która pomaga rozszerzać naczynia krwionośne, dbając o prawidłowy przepływ krwi), a jednocześnie zwiększa produkcję endoteliny-1 (która z kolei zwęża naczynia, co może utrudniać krążenie). W odpowiedzi na podobne sygnały, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) obniżył zalecane dzienne spożycie erytrytolu, podkreślając, że wielu mieszkańców Unii Europejskiej może ten limit przekraczać.
Wątpliwości pojawiają się także wokół aspartamu. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowała go jako substancję „potencjalnie rakotwórczą dla ludzi”. Warto jednak od razu wyjaśnić, co to oznacza, kategoria ta (grupa 2B) obejmuje czynniki, dla których dowody na rakotwórczość u ludzi są ograniczone i nie w pełni przekonujące. Jednocześnie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) utrzymała dotychczasową bezpieczną dzienną dawkę dla aspartamu. Znacznie ważniejsze wydają się jednak ogólne wytyczne WHO, w których organizacja odradza stosowanie niskokalorycznych słodzików jako sposobu na kontrolę wagi. Powodem są potencjalne długoterminowe skutki, takie jak zwiększone ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 czy chorób sercowo-naczyniowych.
Czy picie napojów 'zero’ w ciąży może wpłynąć na przyszłą wagę dziecka?
Jako rodzice i przyszli rodzice, szczególnie uważnie przyglądamy się temu, co może wpłynąć na zdrowie naszych dzieci. Kwestia słodzików nabiera tu szczególnego znaczenia już na etapie ciąży. Analiza danych z Duńskiej Narodowej Kohorty Urodzeniowej (ogromnego, wieloletniego programu badawczego) pokazała, że picie przez przyszłe mamy napojów ze słodzikami może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem nadwagi u ich dzieci w przyszłości. Co istotne, zależność tę obserwowano na różnych etapach życia dziecka: w wieku 7, 11, a nawet 18 lat, co sugeruje, że wpływ ten może być naprawdę długofalowy.
Te obserwacje potwierdza przegląd systematyczny (to rodzaj badania, w którym naukowcy zbierają i analizują wyniki wielu wcześniejszych, mniejszych badań, aby uzyskać bardziej wiarygodny obraz sytuacji), który objął 17 różnych analiz. Wykazał on, że częste spożywanie słodzików przez kobiety w ciąży (określone jako jedna lub więcej porcji dziennie) wiąże się nie tylko z wyższym ryzykiem nadwagi u dziecka w późniejszym życiu, ale także z nieco większą masą urodzeniową noworodka. Choć brakuje aktualnych danych dotyczących skali tego zjawiska w Polsce, te międzynarodowe wnioski są ważną wskazówką. Pokazują, że świadome czytanie etykiet i wybieranie jak najmniej przetworzonej żywności to jeden z najlepszych sposobów, by dbać o zdrowie całej rodziny, na każdym etapie jej rozwoju.
