Zgodnie z definicją WHO nadwagą określany jest stan, w którym wartość BMI dziecka mieści się między 85. a 95 centylem. Otyłość zaś to wartości powyżej 95. centyla. Warto wiedzieć, że, aby ocenić stan odżywienia dzieci wykorzystuje się specjalne siatki centylowe uwzględniające wiek i płeć.
Dlatego też nie da odpowiedzieć się na pytanie, od jakiej masy ciała rozpoczyna się nadwaga czy otyłość, ponieważ wszystko zależy od wieku, w jakim jest dziecko oraz jego płci. Według statystyk, nawet co 5. chłopiec i co 7. dziewczynka cierpią obecnie na nadwagę i otyłość.
Spis treści
- Nadwaga u dzieci - przyczyny
- Nadwaga u dzieci - kiedy do lekarza?
- Nadwaga u dzieci - jaka dieta?
- Nadwaga u dzieci - konsekwencje i skutki
- Nadwaga u dzieci - czego unikać?
Nadwaga u dzieci - przyczyny
Nadwaga u dzieci może mieć różne przyczyny. Najważniejszą z nich jest jednak nieprawidłowa dieta już od najmłodszych lat. Przetworzona żywność typu fast- food, nadmiar słodyczy, brak warzyw, owoców czy produktów pełnoziarnistych stanowią prostą drogę do nadwagi i otyłości.
Rodzice często sięgają po produkty dla dzieci, takie jak smakowe wody czy soki, nie sprawdzając na etykiecie ilości zawartego w nich cukru. Niestety większość tego rodzaju smakołyków ma go w sobie dużo więcej niż ich odpowiedniki bez kolorowych etykiet czy ilustracji ze znanych bajek.
Wykorzystywanie słodyczy jako nagrody również sprzyja wzrostowi masy ciała dziecka. Poza tym, to że coraz młodsze dzieci mają nieprawidłową masę ciała wynika z faktu dawania im już od najmłodszych lat słodzonych soków owocowych. Poza nadmiarem przyjmowanych kalorii, ważnym czynnikiem prowadzącym do otyłości jest brak ruchu.
Dzieci bardzo dużo czasu spędzają siedząc przed telewizorem, komputerem lub z tabletem oraz unikają coraz częściej zajęć wychowania fizycznego w szkole. Wraz ze wzrostem masy ciała problemy te narastają i dziecko często przestaje być w ogóle aktywne fizycznie.
Nie należy zapominać też o otyłości spowodowanej zażywaniem niektórych leków np. sterydów. Nadwaga może być również wynikiem zaburzeń hormonalnych czy chorób genetycznych. Poza tym dużo większe ryzyko otyłości występuje u dzieci, których rodzice mają problem z nadmierną masą ciała.
Czytaj także: Wychowanie fizyczne - czy zwalniać dziecko z lekcji WF-u?
Nadwaga u dzieci - kiedy do lekarza?
Jeśli podczas badania bilansowego lub w wyniku obserwacji rodziców okaże się, że dziecko ma nadmierną masę ciała warto skonsultować się z lekarzem. Należy bowiem pamiętać o np. endokrynologicznych przyczynach nadwagi i otyłości. Niezbędne mogą być badania krwi, w tym poziomu cukru czy hormonów tarczycy.
Poza tym lekarz powinien przekazać rodzicom informacje na temat zdrowego stylu życia, a także skierować do dietetyka, który jest specjalistą w żywieniu dzieci i młodzieży. Dzięki sprawdzeniu liczby przyjmowanych kalorii oraz innych czynników ryzyka możliwe jest odpowiednie leczenie, najczęściej dietą i zapobieżenie poważnym skutkom nadwagi dziecka w przyszłości.
Zobacz także: Otyłość u dzieci i zespół metaboliczny
Nadwaga u dzieci - jaka dieta?
Dieta dziecka, bez względu na fakt, czy ma ono nadwagę czy nie, powinna być zróżnicowana i bogata we wszystkie składniki odżywcze. Dziecko powinno spożywać 5-6 posiłków dziennie. W przypadku otyłości, wybierać należy te produkty, które mają obniżoną zawartość cukru. Polecane są produkty pełnoziarniste i nabiał np. jogurty naturalne czy twarogi.
Zdecydowanie nie należy rezygnować z tłuszczu w diecie dziecka, ponieważ jest on niezbędny do jego prawidłowego rozwoju. Dzieci powinny też jeść ryby, zawierające dużo wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, lecz najlepiej, gdy nie są one smażone w panierce, a przygotowywane na parze.
Jeśli chodzi o popularne w wielu domach śniadania składające się z płatków z mlekiem, należy także zrezygnować ze znanych kulek czekoladowych, na rzecz płatków owsianych bez dodatku cukru.
Ważne jest także włączanie do posiłków surowych warzyw i owoców z przewagą tych pierwszych. U dzieci z nadwagą należy zdecydowanie zrezygnować z napojów słodzonych czy gazowanych.
W przypadku nadwagi u dzieci najlepiej jest skonsultować się z pediatrą lub dietetykiem, którzy zaproponują codzienną dietę, przekażą wskazówki związane z przygotowywaniem posiłków i zaznaczą, które produkty powinny być z diety dziecka chorującego na otyłość wykluczone.
Czytaj także: Wczesne programowanie żywieniowe, czyli jak dieta malca wpływa na jego rozwój
Nadwaga u dzieci - konsekwencje i skutki
Niestety, nadwaga i otyłość prowadzą w wielu przypadkach do rozwoju cukrzycy typu 2. Poza tym powodują nadciśnienie tętnicze i inne choroby sercowo-naczyniowe. Mogą również sprzyjać rozwojowi niektórych nowotworów. Ponadto otyłość prowadzi do zaburzeń hormonalnych, szczególnie dokuczliwych dla dziewczynek- zaburzeń miesiączkowania, może też wywoływać nieodwracalne zmiany zwyrodnieniowe.
Dzieci chorujące na otyłość mają również większe ryzyko bezdechu sennego. Nie należy zapominać o negatywnym wpływie nadmiernej masy ciała dziecka na jego psychikę, samopoczucie oraz relacje z rówieśnikami.
Niestety, często dzieci z nadwagą gorzej czują się wśród kolegów i koleżanek ze względu na swój wygląd, co może mieć poważne konsekwencje w postaci depresji czy prowadzić do całkowitego wycofania się z kontaktów społecznych. Ponadto otyłość w dzieciństwie sprzyja również nadmiernej masie ciała w wieku dorosłym, a co za tym idzie może skrócić długość życia i znacznie pogorszyć jego jakość.
Polecamy: Żywienie dziecka - zdrowe przekąski zamiast chipsów i słodyczy
Nadwaga u dzieci - czego unikać?
Bardzo istotne jest, aby już od samego początku dbać o odpowiednią dietę dziecka. W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym należy stosować zalecane przez producenta dawki - nie zagęszczać samodzielnie mleka czy kaszki. Poza tym należy unikać solenia i słodzenia potraw. Najlepiej też, aby dziecko piło wodę mineralną, nie smakową.
Soki owocowe, nawet te przeznaczone specjalnie dla dzieci, zawierają bardzo duże ilości cukru, dlatego należy wybierać te, które mają go jak najmniej. Lepiej jest, gdy dziecko spożywa więcej warzyw niż owoców, więc świetnym rozwiązaniem jest samodzielne przygotowywanie popularnych w ostatnim czasie smoothies.
Dziecko powinno też być aktywne, codziennie spędzać czas na świeżym powietrzu. Spacery, jazda na rowerze czy hulajnodze to świetny sposób na wspólną rodzinną rozrywkę. Aby uniknąć nadmiernej masy ciała u dziecka warto zrezygnować z nagradzania go wyjściami na fastfood lub dawania słodyczy w nagrodę. Ponadto lepiej, gdy dzieci jedzą posiłki razem z dorosłymi, przy stole, bez oglądania w tym czasie bajek czy korzystania z tableta.
Czytaj także: Bajki dla dzieci - ile czasu dziecko może spędzać przed telewizorem?
