Jak wygląda wizyta szczepienna?

2018-05-21 16:45

Wizyta szczepienna jest bardzo ważnym i często stresującym wydarzeniem zarówno dla rodziców, jak i samego dziecka. Rodzice najczęściej bardzo denerwują się wkłuciem i perspektywą bólu malucha. Odpowiednie przygotowanie się do wizyty szczepiennej pomoże zmniejszyć niepokój związany z podaniem szczepionki.

Emla 1
Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Co warto wiedzieć na początek, czyli dlaczego szczepimy dziecko
  2. Wybór szczepionki: płacić czy nie płacić?
  3. Szczepienie tylko dla zdrowych dzieci
  4. Nie bój się zadawać lekarzowi pytań
  5. Co zabrać ze sobą na wizytę szczepienną?
  6. O czym trzeba pamiętać po szczepieniu dziecka
  7. Jak złagodzić ból odczuwany przy szczepieniu?

QUIZ: Sprawdź, co wiesz o szczepieniach

Pytanie 1 z 7
Szczepienia zalecane:

Co warto wiedzieć na początek, czyli dlaczego szczepimy dziecko

Niemowlę przez kilka pierwszych miesięcy życia korzysta jeszcze z odporności swojej matki. Już w czasie życia płodowego przekazuje mu przez swoje łożysko przeciwciała, a następnie wspiera odporność maluszka, karmiąc go piersią. Choć mleko mamy pełni zasadniczą rolę w ochronie organizmu dziecka przed chorobami, dziecko zyskuje odporność osoby dorosłej dopiero po trzynastym roku życia.

Szczepionka podana dziecku tworzy odporność, podobną do odporności naturalnej, którą otrzymujemy po przebyciu zakażenia lub choroby. Podanie preparatu „uczy” organizm dziecka, jak sobie radzić z danym problemem, wywołując odpowiednią reakcję immunologiczną organizmu.

Co dziś wiemy o szczepieniach dzieci? Obecnie daje się odczuć coraz głośniejsze głosy przeciwników szczepienia dzieci, jednak dotychczasowa wiedza naukowa, poparta rzetelnymi badaniami, przynosi argumenty zwolennikom szczepień. Dzięki szczepieniom wyeliminowano bowiem na świecie wiele groźnych chorób. Udowodniono także, że znakomicie wzmacniają układ odpornościowy młodego człowieka. Pytanie: szczepić czy nie szczepić nie powinno zatem rodzić dylematów, ani podlegać rozpatrywaniu w przypadku odpowiedzialnych rodziców.

Wybór szczepionki: płacić czy nie płacić?

Na pierwszej wizycie szczepiennej, po konsultacji z lekarzem pediatrą, rodzice muszą zdecydować, czy zastosować u dziecka szczepionki skojarzone. Po stronie rodzica jest także wybór szczepionki przeciwko pneumokokom (to nowe szczepienie, obowiązkowe od 2017 r.). Obowiązku szczepienia można dopełnić „sanepidowską” szczepionką 10-waletną lub zapewniającą szerszą odporność szczepionką 13-walentną, za którą trzeba zapłacić. Szczepionkę skojarzoną podaje się raz, a w przypadku zastosowania darmowych szczepionek dziecko będzie kłute kilka razy. W kwestii wyboru szczepionki rodzice nie powinni kierować się jedynie własną intuicją, ale przede wszystkim opinią specjalisty zajmującego się tą dziedziną.

Szczepienie tylko dla zdrowych dzieci

Przed podaniem szczepionki pediatra musi sprawdzić stan zdrowia dziecka i przeprowadzić wywiad z rodzicem. Na tej podstawie decyduje, czy dziecko może zostać zaszczepione. Pediatra zapyta również rodzica o uczulenia dziecka, przebyte choroby, przyjmowane leki i dolegliwości zdrowotne. Przygotowując się do wizyty, warto zrobić listę i zapisać wszystkie niezbędne informacje, ponieważ jakiekolwiek podejrzenie nawet drobnej infekcji wirusowej zazwyczaj dyskwalifikuje malucha do szczepienia. W takim wypadku przekłada się wizytę szczepienną do czasu, gdy dziecko wyzdrowieje.

Dobrze wiedzieć

Eksperci podejrzewają, że zdecydowana większość przypadków tzw. niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP), które wzbudzają gorącą dyskusję wśród przeciwników szczepień, ma swoje źródło w podaniu preparatu dzieciom chorym, których układ odpornościowy był akurat zaangażowany w walkę z wirusem.

Nie bój się zadawać lekarzowi pytań

Wizyta szczepienna to ogromny stres nie tylko dla dziecka, ale także dla rodzica, dlatego dobrze jest przygotować listę pytań, które chcemy zadać lekarzowi – rozmowa z nim to najlepsza okazja, by rozwiać wszelkie wątpliwości i zadać mu nurtujące nas pytania dotyczące, np. dotyczące bólu dziecka i innych objawów po podaniu szczepionki. Lekarz podczas rozmowy ma obowiązek poinformować nas o wszystkich możliwych niepożądanych reakcjach organizmu na podanie szczepionki.

Co zabrać ze sobą na wizytę szczepienną?

W dniu szczepienia ubierz dziecko komfortowo, w luźne i łatwe do zdjęcia ubranka. Podczas szczepienia warto mieć także ze sobą smoczek (jeśli dziecko go używa) i zabawkę, którą zajmiemy dziecko przy podawaniu szczepionki.

Pamiętaj również, aby zabrać ze sobą:

  • książeczkę zdrowia dziecka,
  • pieluchę flanelową, by nie kłaść dziecka na zimnej wadze oraz by podłożyć mu pod pupę podczas badania (na wszelki wypadek),
  • pieluszkę jednorazową na zmianę i mokre chusteczki.

O czym trzeba pamiętać po szczepieniu dziecka

Pamiętaj, aby po wykonaniu szczepienia obserwować dziecko przez ok. 30 minut, ponieważ podanie szczepionki wiąże się z ryzykiem wystąpienia wczesnych niepożądanych reakcji poszczepiennych.

U większości dzieci szczepienia nie wywołują żadnych objawów, ale mogą wystąpić symptomy, które stanowią wskazanie do niezwłocznego poinformowania lekarza o stanie dziecka. Należą do nich: wysoka gorączka (powyżej 38°C), wysypka, nieprzerwany płacz, duży i bolesny obrzęk w miejscu ukłucia, trudności z oddychaniem, drgawki.

Niepożądane odczyny poszczepienne (NOP) to nieprawidłowa reakcja organizmu na zaaplikowanie szczepionki. Statystyki pokazują jednak, że nawet poważniejsze powikłania po szczepieniach pojawiają się ponad tysiąc razy rzadziej niż po chorobach, przed którymi one chronią.

Najczęściej obserwuje się naturalne reakcje poszczepienne, które stanowią odpowiedź na procesy prowadzące do wytworzenia się odporności, np. lekko podwyższona temperatura oraz rumień i obrzęk stanowiące reakcje miejscową, które wyzwalają ból pacjenta.

Jak złagodzić ból odczuwany przy szczepieniu?

Obawa o ból podczas szczepień jest powszechna zarówno u dzieci, jak i rodziców. Badania z USA i Kanady wskazują że 24% - 40% rodziców obawia się szczepień ze względu na ból u dzieci, a 95% chce nauczyć się sposobów minimalizowania bólu podczas szczepień.

Alarmujące dane dotyczą też samych dzieci – 93% małych dzieci wykazuje objawy silnego stresu związanego ze szczepieniem. Badania wykazały, że lęk przed igłą może przerodzić się w fobię i prowadzić do unikania koniecznych badań lekarskich. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała łagodzenie bólu za integralną część szczepień*.

Specjaliści w przypadku wystąpienia bólu u dziecka rekomendują zapewnienie ciszy, spokoju lub puszczenie dziecku łagodnej muzyki, a także przystawianie do piersi, co znacznie obniża poziom stresu związanego ze szczepieniem (Jeśli nie karmisz piersią, a Twoje dziecko ma mniej niż 2 lata możesz przed szczepieniem podać dziecku do picia mieszankę mleczną lub słodki roztwór).

Do zaleceń dotyczących niefarmakologicznego łagodzenia bólu WHO zalicza także:

  • pozwolenie dziecku na smoczek przed wstrzyknięciem szczepionki, w trakcie i po wstrzyknięciu,

  • trzymanie dziecka w pozycji zapewniającej bliskość z Twoją skórą,

  • utrzymywanie z dzieckiem kontaktu i odwracanie jego uwagi podczas szczepienia.

Obecnie eksperci zalecają również, aby u dzieci poniżej 12. roku życia przed wstrzyknięciem szczepionek stosować leki znieczulające miejscowo.**

Dobrze wiedzieć

materiał płatny

Emla® Plaster

Emla® Plaster to lek miejscowo znieczulający, stosowany do znieczulania skóry przed¹:

  • wkłuciem igły w skórę (podczas wykonywania szczepienia, zastrzyku, pobierania krwi do badań),

  • drobnymi zabiegami chirurgicznymi na skórze.

Emla® Plaster można stosować we wszystkich grupach wiekowych, w tym u noworodków. Lek dostępny jest bez recepty¹* – możesz go kupić lub zamówić w dowolnej aptece².

Działanie leku Emla® Plaster polega na krótkotrwałym zniesieniu czucia w powierzchniowych warstwach skóry i tym samym ograniczeniu odczuwania bólu w skórze.¹**

U dzieci, u których zastosowano przed szczepieniem Emla® Plaster ból był istotnie słabszy w porównaniu do bólu odczuwanego przez dzieci, u których nie zastosowano znieczulenia.³

Dzieci, u których zastosowano znieczulenie lekiem zawierającym substancje aktywne znajdujące się w Emla® Plaster płakały krócej niż dzieci, u których nie zastosowano znieczulenia.⁴

Przed wizytą szczepienną ustal z pielęgniarką lub lekarzem miejsce nakłucia, by nakleić Emla® Plaster we właściwym miejscu.¹

Informacja o leku

Emla® Plaster (Lidocainum + Prilocainum), 25 mg + 25 mg, plaster leczniczy. Jeden plaster leczniczy o powierzchni około 10 cm², zawiera 25 mg lidokainy (Lidocainum) i 25 mg prylokainy (Prilocainum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: makrogologlicerolu hydroksystearynian. 

Wskazania do stosowania: Miejscowe znieczulenie skóry: przed nakłuciem i cewnikowaniem żył, pobieraniem krwi do badań; przed powierzchownymi zabiegami chirurgicznymi (w obrębie skóry); u dorosłych, a także u dzieci i młodzieży. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na lidokainę i (lub) prylokainę lub na inne leki miejscowo znieczulające o budowie amidowej albo na którąkolwiek substancję pomocniczą.Podmiot odpowiedzialny: Aspen Pharma Trading Limited, 3016 Lake Drive, Citywest Business Campus, Dublin 24, Irlandia.Opracowano na podstawie Charakterystyki Produktu Leczniczego z 08/2017Data przygotowania informacji o leku: 08/2017Stopka informacyjna: EMLA” jest znakiem towarowym zastrzeżonym dla firm grupy AstraZeneca.Informacji w Polsce udziela: Aspen Polska Sp. z o.o., ul. Osmańska 12, 02-823 Warszawa, Tel/Fax: +48 22 290 36 47, www.aspenpharma.eu. Informacja medyczna 24/7 w języku polskim: + 48 221253376 (nr płatny); 008001211566 (nr bezpłatny); e-mail: aspenmedinfo@professionalinformation.co.uk.Data przygotowania materiału: 05.2018Data ważności materiału: 05.2019

Przypisy:

1. Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika EMLA PLASTER 08.2017; www.pub.rejestrymedyczne.csioz.gov.pl; 24.05.2018. 2. Decyzja Prezesa URPL, WMiPB nr UR/ZM/0268/17 z dnia 09.08.2017 dot. zmiany podmiotu odpowiedzialnego w pozwoleniu nr 8104 na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego EMLA PLASTER. 3. Halperin SA et al. J Pediatr 2000; 136(6): 789-794. 4. Taddio A et al. J Pediatr 1994; 124(4): 643-648.

*Z wyjątkiem noworodków urodzonych przedwcześnie**pacjent może nadal odczuwać ucisk i dotyk

Przypisy:

* WHO, Weekly epidemiological record, nr 39, 2015, vol. 90, s. 505–516.

** Taddio A., et al., Reducing pain during vaccine injections: clinical practice guideline, “Canadian Medical Association Journal” 2015, t. 187, nr 13, s. 975–982.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza