Jak rozpoznać oddech Kussmaula u dziecka?

2022-04-27 14:42

Oddech Kussmaula to patologiczny tor oddechowy. Jak rozpoznać oddech Kussmaula? Jakie są przyczyny oddechu Kussmaula i czy zauważenie takiego problemu u naszego bliskiego (np. u dziecka) jest groźne i wymaga pilnego odwiedzenia lekarza?

Oddech Kussmaula - zaburzenia oddechu u dziecka
Autor: Getty images Oddech Kussmaula - zaburzenia oddechu u dziecka

Jednym z parametrów, który ważny jest dla utrzymania homeostazy (równowagi) w organizmie, jest pH krwi. W prawidłowych warunkach powinno ono zawierać się w przedziale wartości od 7,35 do 7,45. Patologie pojawiają się zarówno wtedy, kiedy pH staje się zbyt niskie (rozwija się wtedy kwasica), jak i wtedy, kiedy pH krwi przybiera wartość za wysoką (w takim przypadku dochodzi do zasadowicy).

W razie wystąpienia czy to zasadowicy, czy kwasicy, organizm dąży do wyrównania istniejących zaburzeń – uruchamiane są wtedy różne mechanizmy kompensacyjne. Polegają one np. na zmianach czynności wydalniczej nerek czy na zmianie czynności płuc. W przypadku drugiego z wymienionych narządów, jedną z reakcji, która ma na celu doprowadzić do wyrównania zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej, jest oddech Kussmaula.

Przeczytaj: Astma wczesnodziecięca – objawy, diagnostyka i skuteczne leczenie

Spis treści

  1. Oddech Kussmaula: charakterystyka
  2. Jakie są przyczyny oddechu Kussmaula?
  3. Postępowanie z pacjentem z oddechem Kussmaula: diagnostyka i leczenie
Poradnik Zdrowie: astma

Oddech Kussmaula: charakterystyka

Oddech Kussmaula zaliczany jest do patologicznych rytmów oddechowych. Nazwa tego zjawiska wywodzi się od nazwiska niemieckiego lekarza, Adolfa Kussmaula, który to był autorem pierwszego, opublikowanego w 1874 roku, opisu tego zaburzenia. Inne określenia, którymi bywa nazywany ten typ rytmu oddechowego, to oddech gonionego psa czy oddech kwasiczy.

Oddech Kussmaula związany jest z hiperwentylacją, czyli ze zwiększoną wentylacją płuc. Pacjent z oddechem Kussmaula oddycha zdecydowanie głębiej, ilość jego oddechów na minutę może być przy tym zwiększona, ale i prawidłowa. W przypadku wystąpienia tego zaburzenia oddechy stają się wyraźnie głośniejsze, oprócz tego mogą one przypominać wzdychanie.

Poza zmienionym torem oddychania, u pacjentów z oddechem Kussmaula występować mogą również inne – zazwyczaj mniej zauważalne niż zaburzenia oddychania – dolegliwości. Stanowią one objawy kwasicy metabolicznej i zalicza się do nich np.:

  • przyspieszoną czynność serca,
  • nudności i wymioty,
  • zawroty głowy, poczucie osłabienia,
  • wzmożone pragnienie z jednoczesnym zwiększeniem ilości oddawanego moczu,
  • ból głowy, słodkawy, przypominający owoce, zapach z ust (charakterystyczny dla jednej z przyczyn oddechu Kussmaula – kwasicy ketonowej).

Przeczytaj: Bezdech afektywny - czym jest i czy jest niebezpieczny dla dziecka?

Jakie są przyczyny oddechu Kussmaula?

Zjawiskiem, które stanowi bezpośrednią przyczynę oddechu Kussmaula, jest wystąpienie w organizmie kwasicy metabolicznej. Opisywane zaburzenie oddychania pojawia się w sytuacji, kiedy stopień istniejącej w organizmie kwasicy jest znaczny. Zmieniony tor oddychania w tym przypadku służy temu, aby poprzez płuca organizm mógł wydalać większe niż standardowo ilości dwutlenku węgla.

Oddech Kussmaula pojawia się w przebiegu zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej, co jednak może prowadzić do pojawiania się takowych? Do kwasicy metabolicznej prowadzić mogą (stanowiąc przyczyny oddechu Kussmaula), takie problemy, jak:

  • kwasica ketonowa (zaburzenie pojawiające się np. u pacjentów z cukrzycą typu I, czasami stanowiące pierwszy zauważany przez pacjenta objaw tej choroby),
  • sepsa,
  • zaburzenia czynności nerek,
  • zatrucia lekami (np. kwasem acetylosalicylowym, acetazolamidem),
  • spożycie dużej ilości alkoholu (zarówno etanolu, jak i metanolu),
  • kwasica mleczanowa (do której mogą doprowadzić np. niewydolność serca, przebycie napadu drgawkowego, intensywne ćwiczenia fizyczne czy przewlekłe nadużywanie alkoholu).

Postępowanie z pacjentem z oddechem Kussmaula: diagnostyka i leczenie

Pacjentowi z oddechem Kussmaula wykonywane są badania, których celem jest określenie, jakiego stopnia są zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej, ale i poszukiwane w tych analizach są odchylenia, których stwierdzenie pozwoli wykryć przyczynę oddechu Kussmaula. W tym celu od pacjenta przede wszystkim pobiera się próbkę krwi, w której oznacza się parametry gospodarki kwasowo-zasadowej (oznacza się m.in. pH krwi, zawartość w niej dwutlenku węgla oraz wodorowęglanów). Przydatne są również pomiary stężenia glukozy we krwi, badanie moczu u dziecka czy pomiar zawartości elektrolitów we krwi.

Teoretycznie wydawać by się mogło, że pomóc pacjentowi z oddechem Kussmaula można by poprzez bezpośredni wpływ na jego czynność oddechową, np. poprzez nieinwazyjną wentylację mechaniczną. W rzeczywistości jednak podstawą leczenia chorych z oddechem Kussmaula stanowi wyrównanie istniejących u nich zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej.

W przypadku wystąpienia oddechu Kussmaula, sugerującego istnienie u pacjenta kwasicy metabolicznej, podstawową rolę odgrywa nawadnianie – stosuje się wtedy płyny wzbogacone elektrolitami. Inne oddziaływania, które są wdrażane u pacjentów, zależne są od przyczyny wystąpienia kwasicy metabolicznej – przykładowo, w przypadku kwasicy ketonowej konieczne jest podawanie chorym insuliny, z kolei w przebiegu sepsy znaczenie ma odpowiednie dobranie, a następnie szybkie rozpoczęcie antybiotykoterapii.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza