Lekarz POZ a lekarz rodzinny, internista a pediatra - jaka jest między nimi różnica?

W polskim systemie opieki zdrowotnej funkcjonuje wiele określeń opisujących lekarza pierwszego kontaktu: lekarz rodzinny, POZ, internista czy pediatra. Nie są to określenia tożsame, a znajomość różnic między nimi pozwala na zgłoszenie się do odpowiedniego specjalisty.

Lekarz POZ, lekarz rodzinny, internista i pediatra - to lekarze pierwszego kontaktu, do których zgłaszasz się,  w przypadku choroby. Jednak nie każdy z nich ma takie same kompetencje, dlatego warto wiedzieć jaka jest różnica między lekarzem POZ a internistą i kiedy iść z dzieckiem do pediatry, a kiedy do lekarza rodzinnego.

Spis treści:

1. Lekarz rodzinny - czym się różni od lekarza POZ i jakie ma kompetencje?
2. Lekarz POZ - funkcja nie specjalizacja
3. Internista - czym się różni od lekarza rodzinnego?
4. Pediatra - kiedy się do niego udać?

Lekarz rodzinny - czym się różni od lekarza POZ i jakie ma kompetencje?

Lekarz rodzinny to lekarz ze specjalizacją z medycyny rodzinnej. Jest to odrębna specjalizacja, której celem jest zagwarantowanie wszystkim członkom rodziny będącym pod opieką danego lekarza rodzinnego kompleksowej opieki medycznej.

Lekarz rodzinny obejmuje opieką zarówno dorosłych jak i dzieci, jego zadaniem jest wdrażanie programów profilaktycznych oraz leczenie najczęściej występujących schorzeń. Ma on również możliwość kierowania pacjentów na badania oraz konsultacje specjalistyczne.

Jest upoważniony do nieodpłatnego wykonywania badań zapewnionych w liście świadczeń gwarantowanych POZ. Ograniczony panel badań wynika z finansowania podstawowej opieki zdrowotnej przez Narodowy Fundusz Zdrowia, dlatego aby wykonać wysokospecjalistyczne badania laboratoryjne lub obrazowe lekarz rodzinny jest zobowiązany do uprzedniego skierowania pacjenta do specjalisty z danej dziedziny, który może zlecić potrzebne badania.

Lekarz rodzinny może również diagnozować i leczyć choroby, które mogą być zdiagnozowane poprzez badanie lekarskie oraz badania dodatkowe z listy świadczeń gwarantowanych POZ. Dotyczy to najczęściej spotykanych chorób, zarówno o ostrym przebiegu takich jak infekcje, jak i przewlekłym np. cukrzyca typu 2 i nadciśnienie tętnicze.

Ma również uprawnienia do kierowania pacjentów do specjalistów lub do szpitala. Ma to miejsce wtedy, gdy wyczerpał możliwości terapeutyczne lub diagnostyczne lub gdy stan chorego wymaga leczenia w szpitalu.

Lekarz tej specjalizacji posiada uprawnienia do wystawiania recept na bezpłatne leki dla seniorów w ramach projektu Leki 75+, wystawiania skierowań na leczenie uzdrowiskowe, rehabilitację, a także odbywania wizyt domowych u pacjentów. Po stronie lekarza rodzinnego leży również wykonywanie obowiązkowych szczepień ochronnych i przeprowadzanie bilansów zdrowia dziecka.

Lekarz rodzinny obejmuje opieką pacjentów zdeklarowanych na tzw. „liście aktywnej”. Pacjent dokonując wyboru lekarza rodzinnego wypełnia deklarację, która „przypisuje” pacjenta do wybranego lekarza rodzinnego i właśnie do niego pacjent powinien zgłaszać się z problemami zdrowotnymi.

Czytaj: Ciąża prywatnie. Jak wygląda i ile kosztuje prowadzenie ciąży w prywatnym gabinecie

Syndrom białego fartucha – na czym polega i czy konieczne jest leczenie?

Lekarz POZ - funkcja nie specjalizacja

Określenie lekarz POZ nie odnosi się, w odróżnieniu od lekarza rodzinnego, do specjalizacji, którą dany lekarz posiada, ale do funkcji, którą lekarz pełni w przychodni. Zgodnie z ustawą lekarzem POZ może być nie tylko lekarz rodzinny, ale też lekarze innej specjalizacji lub w trakcie szkolenia specjalizacyjnego, a czasami również lekarze bez specjalizacji, ale posiadający uprawnienia do pracy w POZ.

Istnieją procedury, które mogą być wykonane tylko przez lekarza medycyny rodzinnej np. wypisanie recepty w ramach programu Leki 75+, jednakże kompetencje lekarza POZ i lekarza rodzinnego są do siebie zbliżone.

Internista - czym się różni od lekarza rodzinnego?

Lekarz internista to specjalista chorób wewnętrznych, zajmuje się on schorzeniami wielu układów m.in krwionośnego, oddechowego, pokarmowego czy zaburzeniami hormonalnymi i metabolicznymi.

Specjalista ten zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób u osób dorosłych. W przeciwieństwie do lekarza rodzinnego nie ma uprawnień do leczenia dzieci, leczenia schorzeń ginekologicznych, laryngologicznych czy prowadzenia procedur tzw. „małej chirurgii” (np. zszycie głęboko zranionego palca).

Lekarz internista poza pracą w przychodni może pracować również na oddziale szpitalnym. Podstawową różnicą między lekarzem internistą a lekarzem rodzinnym jest to, że lekarz rodzinny ma możliwość diagnozowania i leczenia zarówno dzieci, jak i dorosłych, podczas, gdy internista zajmuje się wyłącznie schorzeniami dorosłych.

Lekarz internista może jednak nabyć uprawnienia do bycia lekarzem POZ, po ukończeniu odpowiednich kursów, co nadaje mu również prawo do leczenia dzieci.

Czytaj: Neonatolog - pierwszy lekarz dziecka. Czym zajmuje się neonatolog?

Pierwsza wizyta u ginekologa w ciąży - kiedy, jakie badania, o co pytać?

Pediatra - kiedy się do niego udać?

Lekarz pediatra to specjalista chorób dzieci, zajmuje się on diagnostyką i leczeniem schorzeń typowych dla wieku dziecięcego, ale również udziela porad w zakresie opieki nad dzieckiem, przeprowadza szczepienia ochronne oraz bilanse zdrowia dziecka.

Lekarz pediatra ma możliwość pracy zarówno w szpitalu dziecięcym, jak i przychodni, po uzyskaniu uprawnień lekarza POZ ma możliwość leczyć również osoby dorosłe.

W przypadku wystąpienia problemów zdrowotnych należy zawsze skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który może, ale nie musi być lekarzem rodzinnym.

Należy również pamiętać, że w przypadku chorób często występujących, czy wystąpienia niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym, ponieważ dysponuje on możliwościami i najlepszą wiedzą, która pozwala na leczenie i diagnozowanie, bez konieczności długiego oczekiwania na wizytę u specjalisty.

Czytaj: Psychiatra dziecięcy: czym się zajmuje psychiatra dla dzieci?

Kiedy z dzieckiem pójść do psychologa, a kiedy do pedagoga i psychiatry?

lek. Agnieszka Michalak