Oparzenia u dzieci: rodzaje i stopnie oparzeń, leczenie oparzeń

Oparzenia u dzieci stanowią największy procent domowych wypadków. Najbardziej narażone są małe dzieci, które nie są świadome wielu zagrożeń i nie potrafią przewidzieć następstw swojego postępowania. Rolą rodziców jest ustrzec dzieci przed niebezpieczeństwem, a jeśli dojdzie do wypadku, fachowo udzielić im pierwszej pomocy. Zobacz, czym leczyć oparzenia u dzieci.

Spis treści

1. Oparzenia u dzieci: najczęstsze przyczyny
2. Objawy poparzeń u dzieci
3. Oparzenia u dzieci: pierwsza pomoc
4. Oparzenia u dzieci: leczenie
5. Zapobieganie poparzeniom u dzieci
6. Następstwa poparzeń u dzieci

Oparzenia u dzieci dotyczą najczęściej najmłodszych, i zdarzają się zazwyczaj na skutek niedopilnowania i nieostrożności opiekunów. Oparzenia to następstwo działania na skórę wysokiej temperatury (oparzenia termiczne, słoneczne), żrącej substancji chemicznej(oparzenia chemiczne) lub prądu elektrycznego  o wysokim napięciu (oparzenia elektryczne). 

Oparzenia u dzieci: najczęstsze przyczyny

Oparzenia termiczne są najczęściej występującymi oparzeniami u dzieci. Tak naprawdę, do wypadku z udziałem dziecka może dojść w każdej chwili i może ono towarzyszyć wykonywaniu przez nas zwykłych codziennych czynności. Według statystyk, najczęstszymi źródłami poparzeń termicznych są gorące: mleko, płomienie, zupa, wrzątek, para wodna wydobywająca się z czajnika, garnki, pokrywki, grzejnik i żelazko. Wystarczy chwila nieuwagi by doszło do wypadku. Inaczej jest w przypadku działania promieni słonecznych na skórę. W przeciwieństwie do oparzeń kontaktowych, oparzenia słoneczne pojawiają się dopiero po kilkudziesięciu minutach kontaktu ze źródłem ciepła.

Czytaj też: Krem z filtem - jaki faktor i rodzaj filtra wybrać?

Niezwykle groźne oparzenia środkami chemicznymi występują najczęściej u dorosłych, choć przypadki takich poparzeń u dzieci też się odnotowuje. Do wypadku może dojść na skutek wylania na siebie lub wypicia trującej substancji np. środka czyszczącego.

Przyczyną oparzeń elektrycznych jest nieostrożne postępowanie  z urządzeniami elektrycznymi. W przypadku dzieci nie możemy mówić o ich nieostrożności, lecz raczej o nieuwadze opiekunów, gdyż dzieci nie powinny mieć bezpośredniego kontaktu z prądem. Najczęściej do wypadków dochodzi na skutek manipulowania przez dziecko przy urządzeniu prądowym lub zabawy źródłem zasilania elektrycznego (kontaktem).

Czytaj też: Ciało obce w uchu lub nosie dziecka - pierwsza pomoc

Objawy poparzeń u dzieci

W zależności od stopnia obrażeń, oparzenia termiczne i słoneczne objawiają się: rumieniem, bólem, obrzękiem, pęcherzami na skórze, wstrząsem (bladość, szybkie tętno, pobudzenie psychoruchowe), dusznością (w przypadku oparzenia dróg oddechowych), a nawet utratą przytomności.

Oparzenia chemiczne skóry powodują ostry kłujący ból, pieczenie, rumień lub plamiste przebarwienie,  pęcherze, złuszczanie się martwego naskórka. Gdy dochodzi do kontaktu substancji żrącej z przewodem pokarmowym, występują: ostry ból jamy ustnej, gardła i przełyku, odbarwienie warg i błony śluzowej oraz nudności i wymioty. Gdy zaś substancja chemiczna dostaje się do oka dziecka, pojawia się ostry ból, trudności z podnoszeniem powieki, łzawienie, światłowstręt, zaczerwienienie i opuchlizna powiek.

Czytaj też: Barszcz Sosnowskiego - jak niebezpieczna jest ta roślina dla dzieci?

W przypadku oparzeń elektrycznych, objawy zazwyczaj są najpoważniejsze . Oprócz wielkiego bólu i często występującej  utraty przytomności, dziecko doznaje obrażeń takich samych jak w przypadku oparzenia termicznego.

Oparzenia u dzieci: pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc w razie oparzenia polega na jak najszybszym odizolowaniu dziecka od źródła energii cieplnej (ugaszenie płonącego ubrania, zdjęcie zalanego wrzątkiem ubrania, odciągnięcie od źródła energii elektrycznej itd.). Dalsze postępowanie jest uzależnione od rodzaju oparzeń.

Czytaj też: Co zrobić, by dom był bezpieczny dla dzieci?W przypadku oparzeń termicznych należy:

• schłodzić oparzone miejsce (najlepiej chłodną wodą),
• rany oparzeniowe opatrzyć opatrunkiem jałowym lub chłodzącym (tzw. hydrożelowym),
• unieruchomić i unieść oparzoną kończynę,
• jeśli doszło do wstrząsu, położyć dziecko na wznak z nogami w górze,
• zapewnić dziecku ciepło,
• w cięższych przypadkach, zadzwonić po pogotowie.

NIE WOLNO: odrywać odchodzącej z ran skóry, przekłuwać pęcherzy, smarować ran maściami, kremami, piankami , dotykać chorej skóry.W przypadku oparzeń słonecznych należy:

• przejść szybko do miejsca zacienionego,
• posmarować oparzenia pianką na poparzenia (jeśli nie ma ran otwartych),
• unikać ponownego wystawiania na słońce.

W przypadku oparzeń chemicznych należy:

• obficie spłukać wodą poparzoną część ciała dziecka (także oko),
• podać do picia małymi łyczkami chłodnej wody lub mleka (w przypadku obrażeń przewodu pokarmowego),
• zdjąć ubranie,
• założyć na rany opatrunek jałowy,
• zachować opakowanie substancji żrącej (będzie pomocne lekarzowi),
• wezwać pomoc.

NIE WOLNO: wywoływać u dziecka wymiotów (poparzenie przewodu pokarmowego), przecierać uszkodzonych oczu.Jeśli doszło do oparzenia prądem należy:

• odciąć źródło prądu i dopiero wtedy dotknąć dziecko,
• w przypadku oparzeń zewnętrznych, postępować jak w przypadku oparzenia termicznego,
• wezwać pomoc.

Czytaj też: Jak chronić dzieci przed wypadkami w domu?

Oparzenia u dzieci: leczenie

Leczenie oparzeń u dzieci jest zależne od rodzaju oparzenia i jego stopnia. Oparzenia obejmujące ponad 5 procent powierzchni ciała  u niemowląt wymagają bezwzględnego leczenia szpitalnego. Oparzenia przekraczające 15-20 procent to już zagrożenie życia małego dziecka.W przypadku oparzeń I i II stopnia niewielkiej powierzchni skóry, leczenie zazwyczaj polega na miejscowym stosowaniu odpowiednich kremów i maści o działaniu przeciwzapalnym. Maści te przepisuje lekarz, ale nie ma konieczności pozostawiania dziecka w szpitalu.

Jeśli dochodzi do ciężkich oparzeń III stopnia, pomocy udziela się w szpitalu. Często potrzebna jest pomoc chirurgiczna polegająca na oczyszczaniu rany z martwych tkanek. Podaje się również specjalne antybiotyki i silne środki przeciwbólowe. W przypadku rozległych oparzeń, często wymagany jest przeszczep skóry. Jeśli rana jest wycięta, a ubytek pokryty przeszczepem skóry własnej, pozostaje blizna elastyczna, nie upośledzająca czynności danej części ciała.

Czytaj też: Jak pomóc dziecku gdy przytrzasnęło sobie paluszek kuchenną szufladą?

Zapobieganie poparzeniom u dzieci

By dziecko nie było narażone na wypadki skutkujące oparzeniami, rodzice lub opiekunowie muszą zapewnić im staranną opiekę. Nie wolno zostawiać małego dziecka samego w kuchni, choćby na chwilę. Wszelkie źródła ognia powinny być niedostępne dla dzieci. To samo tyczy się źródeł energii elektrycznej oraz niebezpiecznych substancji chemicznych (m.in. środków czyszczących).

By ustrzec się przed poparzeniami słonecznymi należy już od pierwszych cieplejszych dni, stopniowo przyzwyczajać skórę dziecka do słońca. Do tego obowiązkowo trzeba zakładać dziecku przewiewną czapkę, a jeśli słońce jest bardzo silne, należy zakładać przewiewne bawełniane ubranka i stosować odpowiednie kremy z filtrami UV dla dzieci.

Czytaj też: W jakim wieku dziecko może zostać samo w domu? [WIDEO]

Następstwa poparzeń u dzieci

Małe i płytkie oparzenia charakteryzujące się tylko zaczerwienieniem skóry goją się przeważnie nie pozostawiając zmian. Jeśli rana oparzeniowa jest głęboka,  pozbawiona warstwy rozrodczej skóra nie może się samoistnie odrodzić. W tym miejscu powstaje szpecąca blizna, ściągająca i uniemożliwiająca wykonywanie prawidłowych ruchów. Najbardziej przykre są blizny w obrębie twarzy, w okolicach pach i pachwin, na rękach. Skutecznym środkiem, który może zapobiec zniekształceniom tkanki po oparzeniu, jest leczenie chirurgiczne przy użyciu przeszczepu skóry właściwej.

Ubytek w skórze wywołany działaniem wysokiej temperatury w niektórych przypadkach może też stać się źródłem zakażenia. Wskutek infekcji pogłębia się rozpad głębokich warstw tkanki podskórnej, powięzi, mięśni, a w skrajnych przypadkach kości.