Po kim ma się inteligencję?
Przede wszystkim warto zaznaczyć jedną rzecz: łatwo mówić o inteligentnych dzieciach, znacznie trudniej jednak dokładnie określić, o co z tą inteligencją chodzi. Czy mamy na myśli zdolność przyswajania wiedzy? Szybkość reakcji? Rozwiązywania problemów? Reagowania na nowe, niespodziewane sytuacje? Większość definicji inteligencji łączy w sobie te aspekty.
Prace naukowców komplikuje również fakt, że inteligencja człowieka nie zależy tylko od genetyki – ogromny wpływ na nią ma również środowisko i wychowanie. Pewne jest tylko to, że nie istnieje jeden "gen inteligencji" (dosłownie! Szacuje się, że za tę cechę odpowiada ok. 500 różnych genów). Wszystko jednak wskazuje na to, że od "genetycznej strony" znacznie większy jest udział genów matki.
W 2019 r. naukowcy z Uniwersytetu w Glasgow opublikowali wyniki badania przeprowadzonego na grupie ponad 12 tys. osób w wieku od 14 do 22 lat. Choć pod uwagę wzięli różnorodne czynniki zewnętrzne, to koniec końców okazało się, że najlepszym indykatorem inteligencji dziecka był właśnie wskaźnik IQ matki.
Równocześnie jednak badacze podkreślili, że "dziedziczne" jest jedynie od 40 do 60 proc. inteligencji. Jest tak, jak wspomniałyśmy wcześniej: geny to nie wszystko – za kształtowanie się inteligencji dziecka w mniej więcej połowie odpowiada środowisko, w jakim młody człowiek się wychowuje.
Co decyduje o inteligencji dziecka?
Choć więc czynniki genetyczne odgrywają istotną rolę jeśli mówimy o inteligencji dziecka, to równie ważne jest to, jak rozwijany jest jego potencjał. Czynniki zewnętrzne wpływają na jego realizację od samego początku, jeszcze w życiu prenatalnym. Negatywnie wpływa na malucha zarówno stosowanie przez przyszłą mamę używek (takich jak alkohol czy papierosy), jak i długotrwały stres w ciąży.
Polecany artykuł:
Już po porodzie wpływ na rozwój dziecka zaczynają wywierać natomiast czynniki środowiskowe. Szeroko rzecz ujmując, zaliczamy do nich wszystko, co zbiorczo nazywamy "wychowaniem": otoczenie malca, edukacja, jak również i wsparcie rodziców.
Podkreślić tutaj chciałybyśmy zwłaszcza to ostatnie: tutaj bowiem pojawia się rola ojca. Choć aktualny stan naszej wiedzy wskazuje, że z czysto genetycznego punktu widzenia panowie mają niewiele "do powiedzenia" w kwestii inteligencji swoich potomków – to rola taty w wychowaniu jest nieoceniona. Miłość i zaangażowanie obu rodziców wspiera rozwój dziecka, zarówno emocjonalny, jak i intelektualny – a czyż naszym celem nie jest właśnie wychowanie po prostu szczęśliwego, dobrze funkcjonującego człowieka?
