Jak napisać wypracowanie? Schemat i zasady pisania wypracowania

Wielu uczniów początkowych klas i ich rodziców zastanawia się, jak się pisze wypracowanie. To nic trudnego. Zasady wypracowania są proste, a gdy się je przyswoi, pójdzie jak z płatka. Podpowiadamy, jak napisać wypracowanie z polskiego.

Jak napisać wypracowanie? Wystarczy znać kilka podstawowych zasad, by otrzymać dobrą ocenę. Sprawdźcie, jak napisać wypracowanie krok po kroku.

Spis treści:

1. Wypracowanie - co to za forma
2. Zasady pisania wypracowania
3. Temat wypracowania
4. Wypracowanie krok po kroku

Co to jest wypracowanie? Po co się je pisze?

Zasady pisania wypracowania poznają już uczniowie czwartych klas szkoły podstawowej, a sztukę tę doskonalą przez kolejne lata nauki w szkole zarówno podstawowej, jak i średniej.

Ta wiedza jest bowiem niezbędna na każdym etapie nauki, i to nie tylko na lekcjach języka polskiego – wypracowania pisane są również na innych przedmiotach, w tym językach obcych czy wiedzy o społeczeństwie. 

Wypracowania są również jednym z elementów egzaminów, zarówno egzaminu ósmoklasisty, jak i matury. Dlatego właśnie nauczyciele języka polskiego intensywnie ćwiczą z uczniami pisanie wypracowania w trakcie lekcji i często zadają je jako pracę domową.

Jak napisać rozprawkę? Przykłady, argumenty, pisanie rozprawki krok po kroku

Jak się pisze wypracowanie? Zasady pisania wypracowania

Dla wielu uczniów, zwłaszcza tych, którzy czytają mało książek, lub nie czytają ich wcale, napisanie wypracowania bywa prawdziwą udręką. Tymczasem by napisać dobre wypracowanie w szkole podstawowej, wystarczy znać podstawowe zasady, jakie rządzą tą formą wypowiedzi. Jakie?

• pamiętać, że na ocenę z wypracowania wpływ ma również jego wygląd
• dla nauczyciela istotna jest także estetyka zapisu (przede wszystkim brak skreśleń)
• budowa zdań
• brak błędów ortograficznych i interpunkcyjnych
• zaczynanie nowych myśli od akapitu

Czytaj:

• Jak napisać ogłoszenie?
• Jak napisać zaproszenie?

Jak zacząć wypracowanie? Ustal temat

Jak w każdej pracy pisemnej, tak i w trakcie pisania wypracowania trzeba wiedzieć, o czym chce się napisać, innymi słowy – dobrze znać temat. Przykładowo, nie sposób napisać dobrego wypracowania na temat związany z treścią lektury szkolnej, jeśli się tej lektury wcześniej nie przeczytało.

Sprawdź: Streszczenia lektur z podcastami

Nawet jeśli temat nie jest związany bezpośrednio z treścią lektury lub szkolnej czytanki, lecz jest to tzw. luźny temat (np. „Mój przyjaciel”) i można w nim puścić wodze fantazji, to i tak warto wcześniej w brudnopisie wypisać, co i o kim chcemy w tym wypracowaniu opowiedzieć.

Czy znasz autorów tych lektur? Wideo

Jak napisać wypracowanie z polskiego? Schemat krok po kroku

Dobre wypracowanie ma określoną strukturę, dzięki której w trakcie czytania układa się w spójną całość. Na początku zawsze jest tytuł. Kolejne etapy wypracowania to:

• wstęp
• rozwinięcie
• zakończenie.

Jak napisać wstęp do wypracowania? 

Początek wypracowania nie musi być ani piękny, ani długi, nie trzeba więc godzinami zastanawiać się, co w nim napiszemy. Ważne, by wstęp wypracowania nawiązywał do tematu (trzeba więc użyć wyrazów z tematu lub napisać go jeszcze raz, tylko własnymi słowami), a także by przedstawiał bohaterów, miejsce i czas wydarzenia, jakich będzie dotyczyło wypracowanie.

Jak napisać rozwinięcie wypracowania? 

To zasadnicza, a więc i najdłuższa, część wypracowania. Powinny się w niej znaleźć wyłącznie informacje dotyczące tematu, jakiego dotyczy wypracowanie. Ważne jest, by pogrupować je w akapity, z których każdy będzie zawierał co najmniej trzy zdania rozwinięte, i które będą spójne, tzn. jedno zdanie będzie kontynuacją poprzedniego. Rozwinięcie wypracowania to jednocześnie miejsce na to, by zawrzeć w nim różnorakie, związane z tematem opisy (np. osoby lub miejsca) oraz swoje uczucia, a nawet krótki dialog. W rozwinięciu można stosować również zdania pytające, wykrzyknikowe oraz równoważniki zdań. Nie należy natomiast powtarzać tych samych wyrazów (zwłaszcza nadużywać słów był, była, być).

 Jak napisać zakończenie wypracowania? 

To czas na podsumowanie treści i wyciągnięcie wniosków, którymi – w zależności od tematu wypracowania – może być morał lub np. puenta. W tej części wypracowania, podobnie jak we wstępie, wolno, a nawet trzeba, używać wyrazów z tematu, a dodatkowo zwrotów, które podkreślają sposób myślenia autora wypracowania, np. moim zdaniem, myślę, uważam że, jestem pewny/jestem pewna.

Czytaj: Dyktando - klasa 4. Zasady ortograficzne i przykładowe dyktando dla uczniów klasy 4