Dyktando - klasa 4. Zasady ortograficzne i przykładowe dyktando dla uczniów klasy 4

Specjalnie dla uczniów klasy 4 przygotowaliśmy zbiór zasad ortograficznych i przykładowe dyktanda. Dyktando jest kluczowym ćwiczeniem systematyzującym wiedzę na temat zasad ortograficznych. Warto poświęcić czas i wspólnie z dzieckiem rozwijać poprawną polszczyznę.

Akceptująca, pełna zaangażowania atmosfera podczas pisania dyktanda i uczenia się zasad ortografii to sedno sprawy. Irytacja, stres, podenerwowanie nie dopinguje rzecz jasna młodego człowieka do pracy umysłowej. Wybierz dobry moment na wspólną naukę z dzieckiem i wtedy sprawdź nasze porady i przykładowe dyktanda dla klasy 4. 

Spis treści

1. Naucz dziecko korzystać ze słownika ortograficznego
2. Zabawa ortografią
3. Przykładowe dyktando dla ucznia 4 klasy
4. Sprawdzone patenty na prostsze zapamiętanie zasad ortograficznych

Naucz dziecko korzystać ze słownika ortograficznego

Słownik ortograficzny powinien być na wyposażeniu każdego 4-klasisty. Rodzica zadaniem powinno być jak najszybsze zapoznanie swojej pociechy z możliwością korzystania z niego.

Ważne jest, aby nie wstydzić się sięgnąć po słownik, jeszcze przed napisaniem budzącego wątpliwość słowa, tak, aby nie utrwalać sobie wzrokowo błędnego zapisu.Zachęcajmy dorastającą młodzież, aby ta sięgała z przyjemnością po jakąś książkę, tak dla relaksu, dzięki temu młody człowiek ćwiczy zasady ortograficzne, mimowolnie patrząc w tekst.

Na zasadzie prób i błędów należy pomóc trafić mu w ulubioną dziedzinę, kierunek w literaturze, jeżeli książka nam pasuje, jest dobrze pod nas dobrana to i czyta się ją z przyjemnością.

Sprawdź też: Czytanie ze zrozumieniem - klasa 4

Zabawa ortografią

W każdej wolnej chwili można bawić się ze swoim dzieckiem w ortografię, np. podczas porannego korka na drodze. To najlepszy czas na zabawę typu „jak się pisze słowo….” oczywiście grają wszyscy, czyli dziecko rodziców też przepytuje z ortografii.

Przykładowe dyktando dla ucznia 4 klasy

Pobierz przykładowe dyktanda dla klasy 4 w PDF

„ó-u”

Róża miała malutki ogródek koło swojego domu. Wśród różnych warzyw i owoców rósł krzew o różowych kwiatkach, nie kujący. W jego cieniu można było ukryć się przed upałem. Róża hodowała, np.: cebulę, buraki, brokuły, pietruszkę, truskawki, arbuza i ogórki. Uwielbiała lato, cieplutką pogodę, bezchmurne niebo. Wtedy czuła się dobrze, nie było mowy o smutku i zadumie. Spotykała się w ogródku na pogaduszki ze swoją przyjaciółką Ulą. Co innego było w zimowe dni, wtedy koleżanki również chciały spotykać się i tak wujek Uli organizował dla nich dość często kulig. Zaprzęgał trójkę koni do drewnianych sani, otulał wszystkich puszystym kocem. Zimą niestety wszystko marznie mimo kożuchowych kurtek, futrzanych swetrów, skórzanych butów, marzną uszy i koniuszki palców u stóp. Na szczęście wtedy najlepszy jest kubek gorącej czekolady i wszyscy wrócą zadowoleni.

„ż-rz”

W kalendarzu marzec to trzeci miesiąc w kolejności, który nazywany jest również przedwiośniem. Wtedy to dni stają się coraz dłuższe, a noce krótsze, zachmurzone. Zza mórz przybywają ptaki. Zdarza się, że czasem pada rzęsisty deszcz, ale i tak mieszkańcom pięknej łąki położonej w pobliżu wysokich krzewów, plaży i jeziora nie przeszkadza, aby brać udział w dorocznym koncercie. W cieniu starego drzewa- wierzby rosnącej przy jeziorze miały miejsce ważne wydarzenia dla życia tutejszych mężnych mieszkańców. Ustalono wcześniej, że: zatańczą rozłożyste, skrzydlate motyle oraz pożyteczne żuki i różnobarwne trzmiele. W chórze wystąpią pszczoły w prążki i potężne, brzęczące szerszenie, a zawtórują im koleżeńskie żaby. Potężnymi głosami zaśpiewają niższe i wyższe świerszcze i ważki. Natomiast w orkiestrze pod batutą mężnego żółwia zagrają na gitarze przerażony chrząszcz, a na skrzypcach potężny chrabąszcz. Otóż wreszcie nadarzy się okazja do wspólnego świętowania ze zwierzętami z pobliskiego lasu.

„h-ch”

Na obozie harcerskim organizowanym w Chojnowie zdarzyła się pewna historia. Chłopcy z hufca zdobywali szczyty Gór Stołowych, dużo zwiedzali, chodzili na piechotę. W pewnej chwili pogoda zaczęła załamywać się. Druh drużynowy postanowił, że wszyscy schodzą w dół. Zaczął padać grad wielkości grochu, rozszalała się wichura. Na dole wszyscy odetchnęli z ulgą, humory polepszyły się i myśleli już tylko o gorącej herbacie i pysznych herbatnikach, aż tu nagle harcerze widzą jak zza rogu wyłania się piękna farma ze zwierzętami hodowlanymi. Chłopcy ujrzeli całą chmarę zwierząt, a wszystkie żyły ku uciesze właścicieli w harmonii i w zgodzie ze sobą. Słychać było z oddali wtórowanie ptasich, psich i kocich odgłosów radości.

Zobacz też: Lektury szkolne klasa 4 w roku szkolnym 2021/2022

Sprawdzone patenty na prostsze zapamiętanie zasad ortograficznych

Aby dziecko mogło szybciej i łatwiej przyswoić sobie reguły ortograficzne, warto wypisać je na dużym kartonie i przykleić nad biurkiem lub ewentualnie łóżkiem. Chodzi w dużym skrócie o takie miejsce, które znajduje się w centrum pokoju ucznia, tak aby mogło patrzeć na ten plakat jak najczęściej.

Pomaga to w zapamiętywaniu, bo reguł ortograficznych, jak i tabliczki mnożenia należy nauczyć się na pamięć. Oczywiście nie wprowadzamy wszystkich reguł jednocześnie. Robimy to po kolei i dokładnie utrwalamy. Dopiero kiedy mamy pewność, że materiał został dobrze przyswojony, przechodzimy do wprowadzania kolejnych.

Każdy plakat powinien przedstawiać jedną pisownię wyrazów np.: tylko „ó” lub tylko „u”, itd. Ów plakat powinien wyglądać następująco.

Przygotujcie go razem:

Piszemy „ó”:

• kiedy wymienia się na o, e, a, np.: wóz – wozy
• w zakończeniach –ów, -ówka, -ówna, np.: klasówka ( wyjątki: odkuwka, okuwka, skuwka, zasuwka)
• w zakończeniach dopełniacza liczby mnogiej niektórych rzeczowników rodzaju męskiego- kogo?, czego?, np.: kwiatów
• na początku wyrazów: ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówdzie

Piszemy „u”:

• w zakończeniach – uje, - ujesz, -uje, - ujemy, - ujecie, - ują (mimo wymiany na o), np.: szoruję, szorujesz, szoruje, szorujemy, szorujecie, szorują
• w zakończeniach – ulec, - un, -unek, - unka (mimo wymiany na o), np.: hamulec, zwiastun, rachunek, piastunka
• w zakończeniach – uch, - ucha, - ula, - unia, - us, - usia, - usieńka, - uszek, - uś, - utka, np.: maluch, starucha, brzydula, babunia, obdartus, lalusia, milusieńki, maluszek, dzidziuś, malutka
• w wyrazach typu: kuć, knuć, pruć, psuć, snuć
• zawsze na końcu wyrazu

Piszemy „rz”:

• kiedy wymienia się na r, np.: darzyć – dar
• po spółgłoskach: p,b,t,d,k,g,ch,j,w
• w zakończeniach –mierz, - mistrz, np.: Sandomierz, zegarmistrz
• w zakończeniach – erz – arz, np.: harcerz, talerz, zakończenie –arz występujące w zakończeniach zawodów, np.: malarz, -erz, - arz, kiedy rz wymienia się na r, np.: rycerz-rycerski

Piszemy „ż”:

• kiedy wymienia się na g, dz, h, z, ź, s
• w zakończeniach –aż, np.: bagaż
• w zakończeniach –eż, -aż, np.: młodzież, straż

Piszemy „h”:

• kiedy wymienia się na g, ż, z, dz
• w wyrazach zawierających obce cząstki – harmo, - hekto, - hiper, - hipo, - homo – hydro, np.: harmonia, hektolitry, hiperwentylacja, hipoteza, homogenizowany, hydrant
• po przedrostku z , np.: zhańbić

Piszemy „ch”:

• kiedy wymienia się na sz, kruchy-kruszyć
• gdy występuje po s, np.: schody
• zawsze na końcu wyrazów, np.: dach, wyjątek – druh.

W związku z tym, ze w młodszych klasach zasady ortograficzne wprowadza się pomału, a nie wszystkie na raz, zatem uzasadnionym jest również dzielić teksty dyktand, utrwalając pojedynczą trudność, typu tylko „ó”, a nie jednocześnie w jednym tekście „u” i „ó”.

Sprawdź: Jakie przedmioty są w 4 klasie szkoły podstawowej?

Polecamy: gra "Ekspresłówka". Kto pierwszy, ten lepszy!

Autor: Rebel

materiał partnera

Dynamiczna gra karciana, która świetnie sprawdzi się zarówno do rozwijania dziecięcego słownictwa, jak i na imprezy! Zadaniem graczy jest najszybsze wymyślanie słów spełniających dwa kryteria: pierwszą literę oraz kategorię.

Jako jedna z niewielu gier słownych "Ekspresłówka" operuje wyłącznie podstawowymi kategoriami, jak zwierzęta, rośliny czy przedmioty. Dzięki temu możemy zaprosić do stołu młodszych graczy.

Dowiedz się więcej