Jak nauczyć dziecko dzielenia się i nie wychować małego egoisty?

Dziecko nie chce się z nikim dzielić zabawkami? Krzyczy: moje, moje! Spokojnie, są na to sposoby! Naukę dzielenia się z innymi własnym rzeczami najlepiej zacząć po drugich urodzinach dziecka. Wcześniej nie ma to sensu, bo malec myśli, że wszystkie przedmioty w zasięgu jego wzroku (i nie tylko) należą do niego. Jak nauczyć dziecko dzielenia się?

Nauka dzielenia się z innymi jednym dzieciom przychodzi łatwiej, drugim trudniej, ale zawsze sprawia problemy. Dwulatek, pomimo (a może dzięki temu), że ma świadomość posiadania, zaczyna z całych sił walczyć o swoje. I właśnie wtedy jest najlepszy czas, by rozpocząć trening dzielenia się z innymi i aby maluch w przyszłości nie był egoistą.

Co może pomóc wam przejść przez ten etap rozwoju emocjonalnego dziecka? Najpierw spróbuj zrozumieć, co czuje twoje dziecko, gdy ktoś chce, aby podzielił się swoimi zabawkami.

Spis treści

1. Różnica pomiędzy tym co moje, a co twoje
2. Wszystkie przedmioty mają swoich właścicieli
3. Nauka dzielenia się w pigułce
4. Rady, jak nauczyć dziecko dzielenia się

Różnica pomiędzy tym co moje, a co twoje

Zaczepia cię przechodzień. Bez słów łapie za twoją torebkę i zaczyna ją sobie oglądać. Albo podchodzi do twojego auta jakaś osoba i mówi, że podoba jej się twój wóz, więc chciałaby sobie nim pojeździć. Jak się czujesz?

Podobnie (a może nawet jeszcze gorzej) czuje się dziecko, któremu inne dziecko zabiera z ręki zabawkę albo też wsiada na jego rowerek i odjeżdża. Ale jest jedna podstawowa różnica – ty wiesz, na czym polega sztuka odmawiania, jak zareagować, gdy ktoś coś na tobie wymusza i generalnie potrafisz się dzielić (oczywiście w granicach rozsądku). Szczególnie tej ostatniej umiejętności trzeba dziecko nauczyć.

Wszystkie przedmioty mają swoich właścicieli

Niestety na początku nie każde dziecko zdaje sobie z tego sprawę. Dlatego na początku chce mieć wszystko wyłącznie dla siebie. Niczym Gollum z "Władcy Pierścieni", który mówi "mój pierścień", twój malec powtarza "to moje", mocno ściskając zarówno swoją zabawkę, jak i tę, którą właśnie wziął od kolegi? Czas nauczyć dziecko, co znaczy "moje", "twoje" i pokazać, na czym polega wspólna zabawa.

JEDYNAK – czy to prawda, że każdy wyrasta na EGOISTĘ?

Nauka dzielenia się w pigułce

Na początek warto zapamiętać dwie podstawowe zasady. Po pierwsze, by nie zmuszać dziecka do dzielenia się – dziecko powinno samo chcieć oddać swoją zabawkę. Lepiej ucz, że szanujesz jego własność i nie chcesz, by ulegało innym, wbrew sobie. Po drugie, w miarę możliwości, zapraszaj dzieci do waszego domu, by twoja pociecha mogła bawić się z kolegami swoimi zabawkami. W końcu trening czyni mistrza.

Rady, jak nauczyć dziecko dzielenia się

• Nie zachęcaj do dawania swoich rzeczy, a jedynie pokazywania. Na początku proponuj dziecku, by chwaliło się innym dzieciom, jaką ma fajną zabawkę ("Pokaż swoją śliczną lalę Ani") oraz zobaczyło, czym bawią się inni ("Patrz, jaką koparę ma Filip"). Dziecko zorientuje się, że zabawa z innymi dziećmi nie oznacza rozstawania się ze swoimi rzeczami.
• Zaproponuj wymianę. Zapytaj: "Dasz Ali swój wózek, a ona w tym czasie pozwoli ci pojeździć swoim rowerkiem?". Gdy twoje dziecko opiera się przed wymianą, podkreśl, że w takim razie Ala również się z nim nie podzieli swoją rzeczą.
• Pokazuj zalety dzielenia się. Powiedz: "Ale fajnie się śmiga rowerkiem Ali, prawda?", "Zobacz, jak Ala cieszy się, bawiąc twoim wózeczkiem". Możesz też dać przykłady ze swojego życia, np. "Ciocia Kasia pożyczyła nam samochód i możemy same pojechać na basen". Gdy idziecie na spacer, warto wziąć jedną zabawkę więcej (np. dwie piłki), by dać ją innemu dziecku do zabawy.
• Wykaż, że wspólna zabawa daje dużo radości: "Pożyczyłeś Jasiowi łopatkę, wziąłeś jego koparę i wspólnie wybudowaliście wielki zamek" lub "Fajnie jest odbijać piłkę razem z Anią?".
• Tłumacz, co jest jego, a co twoje. Pokrój ciastko na równe części i połóż na oddzielnych talerzykach, mówiąc, co jest dla kogo. Jeśli dziecko będzie brało twój kawałek ciasta, powiedz, że najpierw powinno cię o to zapytać, a gdy wyrazisz zgodę - podziękować.
• Zachęcaj do częstowania. Daj dziecku dużą paczkę cukierków i powiedz, że wszystkich sam nie zje, więc mógłby się podzielić z innymi. Ucz, że nie wszystko jest dla niego i pokazuj, jak wiele radości sprawi innym, częstując swoimi smakołykami.
• Zaprezentuj, jak przebiega dzielenie się: "Chcesz wziąć Oli lalkę? Najpierw o to zapytaj i poproś" oraz "Chcesz, by Janek oddał ci samochód? Powiedz, by ci go zwrócił". Za każdym razem, gdy dziecko wyrywa coś innemu dziecku lub krzyczy, tłumacz, że to nie jest przyjemne dla innych i oni nie wiedzą, czego naprawdę chce - o wiele prościej jest powiedzieć, na czym mu zależy - wtedy inni zrozumieją. Przypomnij również, jak ty dzielisz się z innymi: "Nie krzyczę, gdy tata pije kawę z mojego kubka, nie wyrywam cioci swojego płaszcza, gdy zaczyna go mierzyć".
• Chwal każdą wspólną zabawę z innymi dziećmi: "Jestem z ciebie zadowolona - tak pięknie bawiłeś się z Krzysiem swoim autem", "Jesteś dużym chłopcem, bo dałeś swoją piłkę innemu chłopcu".