Wczesne wspomaganie rozwoju (WWR) - od kiedy zacząć, jak wyglądają zajęcia?

Wczesne wspomaganie rozwoju to specjalistyczne zajęcia, które mają poprawiać sprawność dzieci z różnymi deficytami – skorzystać z takowych mogą m.in. dzieci z zaburzeniami autystycznymi czy też niewidzące lub niesłyszące maluchy. Jakie jednak trzeba spełnić wymagania, aby dziecko mogło uczęszczać na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju? Gdzie takowe zajęcia są przeprowadzane i czy rodzice muszą płacić za to, że dziecko na nie uczęszcza?

Spis treści

1. Jakie dzieci mogą skorzystać z wczesnego wspomagania rozwoju?
2. Wczesne wspomaganie rozwoju: co trzeba zrobić, aby dziecko mogło uczęszczać na takie zajęcia?
3. Kto prowadzi wczesne wspomaganie rozwoju?
4. Gdzie odbywają się zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju?
5. Na czym polegają i jak długo trwają zajęcia?
6. Wczesne wspomaganie rozwoju ma pomagać nie tylko dziecku, ale i rodzicom
7. Czy za wczesne wspomaganie rozwoju rodzice muszą płacić?
8. Wczesne wspomaganie rozwoju: jakie są cele tychże zajęć?

Wczesne wspomaganie rozwoju (WWR) to specjalistyczne zajęcia, z których korzystanie przysługuje dzieciom z różnorodnymi zaburzeniami rozwojowymi. Zasady organizacji tychże zajęć, a także kwalifikacji do nich i to, jak przebiegają, określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej.

Teoretycznie wydawać by się mogło, że nie ma czego wyjaśniać – zapewne wczesne wspomaganie rozwoju ma po prostu na celu usprawnienie funkcjonowania tych dzieci, które tego potrzebują. W praktyce jednak zagadnienie to jest dość złożone, począwszy od tego, które dzieci w ogóle mogą skorzystać z tej formy pomocy, a skończywszy na tym, jakie dokładnie formalności należy wypełnić, aby pociecha mogła zacząć uczęszczać na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju.

Jakie dzieci mogą skorzystać z wczesnego wspomagania rozwoju?

Zasadniczo każdemu dziecku, u którego stwierdzona zostanie jakaś niepełnosprawność lub inne zaburzenie rozwoju, zwyczajnie przysługuje możliwość uczęszczania na zajęcia WWR. Aby nieco jednak rozjaśnić sytuację, podać można przykłady najczęstszych problemów, przez które dzieci mogą mieć potrzebę korzystania z takich zajęć – wymienić tutaj można:

• uszkodzenia wzroku (np. niedowidzenie),
• uszkodzenia słuchu (np. niedosłuch),
• znaczne zaburzenia koordynacji ruchowej,
• niepełnosprawność umysłową,
• zaburzenia ze spektrum autyzmu,
• opóźnienie rozwoju mowy,
• nieprawidłowości rozwoju ruchowego,
• ogólne spowolnienie rozwoju.

Ogólnie nie ma jakichś ograniczeń co do tego, od kiedy dzieci mogą korzystać z wczesnego wspomagania rozwoju. Zalecane jest nawet, aby maluchy zaczynały uczęszczać na zajęcia jak najwcześniej od chwili wykrycia u nich zaburzeń rozwojowych. Ogólnie dziecko może korzystać z usprawniającej terapii do momentu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej.

Wczesne wspomaganie rozwoju: co trzeba zrobić, aby dziecko mogło uczęszczać na takie zajęcia?

Podstawą do tego, aby dziecko mogło uczęszczać na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju, jest uzyskanie odpowiedniej opinii o takowej potrzebie. Dokument taki wystawiają poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Jeżeli więc rodzice podejrzewają, że z ich dzieckiem dzieje się coś nieprawidłowego, zdecydowanie powinni udać się oni do takiej placówki. Zanim jednak to zrobią, trzeba się wcześniej odpowiednio przygotować – do poradni trzeba bowiem zabrać pewne specyficzne dokumenty.

Podstawową powinnością rodziców jest oczywiście wypełnienie wniosku o wydanie opinii dotyczącej ewentualnej potrzeby prowadzenia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Do wniosku trzeba jednak załączyć pewne dokumenty – jednym z istotniejszych jest tutaj zaświadczenie lekarza specjalisty o istniejących u pacjenta deficytach (np. o zaburzeniach słuchu u dziecka czy wzroku) – wydawaniem takowych typowo zajmują się pediatrzy oraz specjaliści medycyny rodzinnej.

Czasami konieczne może być również dostarczenie innych dokumentów, np. wyników jakichś badań przeprowadzonych wcześniej u dziecka, dokumentacji z przebiegu wcześniejszych terapii (np. logopedycznej) czy opinii o funkcjonowaniu malucha w przedszkolu. Zanim więc rodzice udadzą się już ostatecznie do poradni w celu załatwienia wszystkich formalności, najlepiej najpierw jest się dowiedzieć, jakich dokładnie dokumentów dana placówka wymaga.

Kto prowadzi wczesne wspomaganie rozwoju?

Prowadzeniem zajęć z WWR zajmuje się cały zespół specjalistów. W jego podstawowym składzie znajduje się psycholog, logopeda oraz pedagog (czasami o konkretnej specjalności – np. oligofrenopedagog, czyli pedagog pracujący z dziećmi z niepełnosprawnością umysłową czy tyflopedagog, czyli osoba specjalizująca się w pracy z dziećmi niewidzącymi). Pomagać dzieciom z zaburzeniami rozwojowymi mogą jednak również i inni specjaliści – wszystko jest tutaj uzależnione od potrzeb konkretnego dziecka, ale i potrzeb jego rodziny.

Gdzie odbywają się zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju?

Tak naprawdę wczesne wspomaganie rozwoju organizowane jest w wielu różnych miejscach – czasami zajęcia odbywają się w jakimś przedszkolu, a czasami w szkole podstawowej czy w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Istnieje również możliwość, że zespół wczesnego wspomagania rozwoju będzie przychodził do domu dziecka – takie rozwiązanie najczęściej jednak wykorzystywane jest u najmłodszych dzieci, mających poniżej 3 lat.

Na czym polegają i jak długo trwają zajęcia?

Nie da się jednoznacznie powiedzieć, na czym polega wczesne wspomaganie rozwoju. Dokładny przebieg zajęć uzależniony jest bowiem od potrzeb danego pacjenta – u dzieci z nieprawidłowościami rozwoju ruchowego prowadzone są przede wszystkim różne ćwiczenia usprawniające, z kolei u maluchów z zaburzeniami mowy największy nacisk kładziony jest na pracę z logopedą. Zajęcia prowadzone mogą być indywidualnie (szczególnie u najmłodszych dzieci) lub w małych, 2-3-osobowych grupach.

Zajęcia trwać mogą przez różny czas – ogólnie jednak w ciągu miesiąca malec odbywa 4 do 8 godzin zajęć wczesnego wspomagania rozwoju. Czas ten dostosowywany jest w zależności zarówno do tego, jakie są potrzeby dziecka, ale i od tego, jakie są jego możliwości.

Wczesne wspomaganie rozwoju ma pomagać nie tylko dziecku, ale i rodzicom

Wydawać by się mogło, że wczesne wspomaganie rozwoju ukierunkowane jest wyłącznie na małego pacjenta. Nic bardziej mylnego – pomoc jest udzielana zarówno dziecku, jak i jego rodzinie. Opiekunom proponowana jest chociażby psychoedukacja – polega ona m.in. na wyjaśnieniu, skąd się wzięły problemy ich pociechy, a także opowiedzeniu, na czym dokładnie polegają stwierdzone u niej zaburzenia. Rodzinom udzielane jest także wsparcie w zakresie tego, jak mają oni interpretować i reagować na zachowania dziecka, a także pomaga się im w przystosowaniu warunków domowych do potrzeb malucha.

Czy za wczesne wspomaganie rozwoju rodzice muszą płacić?

Zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju są całkowicie bezpłatne. Aby dziecko mogło z nich skorzystać, jest oczywiście wymagane posiadanie wcześniej wspomnianej opinii psychologiczno-pedagogicznej, aczkolwiek takową można otrzymać w placówkach publicznych, czyli również bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów.

Wczesne wspomaganie rozwoju: jakie są cele tychże zajęć?

Podstawowy cel wczesnego wspomagania rozwoju jest oczywisty – zajęcia mają doprowadzić do tego, aby poziom funkcjonowania dziecka był jak najlepszy. Terapia ma za zadanie również i zapobiegać pojawianiu się u malucha kolejnych zaburzeń, np. psychicznych, które mogłyby wystąpić ze względu na istniejącą u pacjenta niepełnosprawność intelektualną czy jakiekolwiek inne zaburzenia rozwojowe.

W trakcie wczesnego wspomagania rozwoju dziecko na bieżąco jest poddawane ocenie zespołu specjalistów. Sprawdzają oni, czy zajęcia wpływają na malucha zgodnie z założeniami, w razie potrzeby dokonywane są modyfikacje wcześniej opracowanego planu. Stale planowane są także kolejne działania – wszystko to ma na celu jak największe usprawnienie funkcjonowania małego pacjenta.

Wczesne wspomaganie rozwoju może przynieść niebagatelnego stopnia efekty – nierzadko specjalistom udaje się doprowadzić do tego, że istniejące u malucha deficyty uda się skutecznie skompensować. Sama jednak już nazwa zajęć sugeruje, że powinny one być wdrażane u potrzebujących ich dzieci szybko – dlatego właśnie, kiedy rodzice tylko wysuną choćby cień podejrzenia, że rozwój dziecka może przebiegać nieprawidłowo, powinni oni niezwłocznie skonsultować się ze specjalistami.