Spis treści
- Jak dbać o noworodka? Własne łóżeczko i dobry materacyk
- Kręgosłup niemowlaka lubi lekcje pływania
- Prawidłową postawę zapewni odpowiedni wózek
- Tych błędów nie popełniaj!
- Układanie na brzuszku ćwiczy kręgosłup niemowlaka
- Aktywność niemowlaka zapobiega wadom postawy
- Noszenie w chuście
- Spanie bez poduszki
- Prawidłowa podstawa dziecka. Suplementacja witaminą D
- Kręgosłup dziecka a chodzenie na bosaka
- Polecamy wideo: Nasz ekspert - ortopeda Jacek Laskowski z Carolina Medical Center - odpowiada jaka pozycja niemowlaka jest najlepsza dla jego stawów biodrowych. Co robić, by stawy biodrowe u niemowląt dobrze się ukształtowały? Kiedy dziecko powinno zaczynać chodzić?
Z niedawnego raportu Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że jakąś wadę postawy ma już niemal każde polskie dziecko. Dane te potwierdzają informacje, jakimi dysponuje Instytut Matki i Dziecka. Statystyki dotyczą dzieci starszych – przedszkolaków i uczniów. Jednak warto pamiętać, że na krzywy kręgosłup czy koślawe kolana dziecko (wraz z rodzicami) „pracuje” przez lata. Przyczyny są różne – godziny spędzone przed komputerem i telewizorem, otyłość, u starszych dzieci również zbyt ciężki plecak czy niewłaściwa postawa przy biurku. Wiele problemów ma jednak źródło wcześniej, w okresie niemowlęcym, kiedy kości są jeszcze miękkie i wrażliwe na różnego rodzaju obciążenia. Odpowiednio postępując, można zapobiec choć części ewentualnych późniejszych problemów z postawą dzieci.
>> Wady postawy powstają już u niemowląt. Najczęściej popełniane błędy
Jak dbać o noworodka? Własne łóżeczko i dobry materacyk
Przez pierwsze pół roku życia większość czasu malec spędza na leżąco. Ważne jest więc odpowiednie podparcie dla pleców – a więc własne łóżeczko, a w nim odpowiedni materacyk. Spanie z dzieckiem z punktu widzenia wygody mamy jest dobre, jednak fizjoterapeuci radzą, by brać pod uwagę jeszcze jeden aspekt – to, że materac rodziców nie zawsze jest odpowiedni dla takiego malucha. Dorośli wybierają zwykle materace dość miękkie i wygodne, tymczasem niemowlę powinno spać na materacu stosunkowo twardym, bo chodzi o to, by mięśnie były odpowiednio napięte, a ciało miało prawidłowa postawę. Układanie malca na zbyt miękkim materacu (albo na dużej poduszce, co czasem robią rodzice śpiący z dzieckiem w łóżku małżeńskim) może prowadzić do wzmożonego napięcia mięśniowego albo asymetrii. Trzeba tez pamiętać, że w swoim własnym łóżeczku malec nie może mieć pod głową poduszki. Jeśli dziecko ulewa, pod materac od strony główki można podłożyć np. książkę, by nieco go unieść.
>> Materac dla niemowlaka: jaki wybrać materac dla dziecka?
Kręgosłup niemowlaka lubi lekcje pływania
Pływanie harmonijnie rozwija i wzmacnia mięśnie całego ciała, kształtuje piękną postawę niemowlaka i zgrabną sylwetkę. Ruch w wodzie ma też inne zalety – wpływa na kształtowanie zmysłu równowagi, sprzyja zwiększaniu głębokości wdechu i wydechu, dzięki czemu płuca są odpowiednio wietrzone (co zapobiega infekcjom dróg oddechowych), wzmacnia układ sercowo-naczyniowy, poprawia perystaltykę jelit. Ciśnienie hydrostatyczne wody stymuluje zakończenia nerwowe, co normalizuje napięcie mięśniowe u dzieci. Maluszka można zapisać na basen już w wieku 4 miesięcy. Początkowo będzie to tylko zabawa, jednak z czasem malec nauczy się pływać. Co ważne, zajęcia na basenie pomagają rozbudzić w dziecku chęć aktywnego spędzania czasu, zapał do ćwiczeń i zajęć fizycznych, co w przyszłości zaprocentuje tym, że zamiast siedzieć przed komputerem, będzie wolało bawić się na dworze.
>> Dzieci w basenie: pływanie dla niemowląt
Prawidłową postawę zapewni odpowiedni wózek
Dopóki malec nie siada samodzielnie, podczas spacerów powinien leżeć w gondoli, bo jej płaskie dno i materacyk odpowiedniej twardości zapewnia plecom właściwe podparcie. Większość maluchów pierwsze próby siadania podejmuje w wieku około 6 miesięcy, a pewnie siedzi kilka miesięcy później. Dzieci w tym wieku są już zwykle spore – to, w połączeniu z ciekawością (kiedy dziecko nie chce leżeć, woli oglądać świat z pozycji półleżącej) sprawia, ze warto zawczasu poszukać wózka z obszerną gondolą i funkcją unoszenia dna, bo dzięki temu posłuży ona wam dłużej, z korzyścią dla kręgosłupa niemowlaka. Gdy przyjdzie czas na przesiadkę do wózka dla starszych dzieci, wybierz spacerówkę, która można rozłożyć do pozycji leżącej, i której plecy są na tyle sztywne, że malec nie będzie czuł przez nie metalowych elementów stelaża. Można to sprawdzić jeszcze w sklepie, rozkładając wózek do pozycji leżącej i mocno naciskając oparcie.
Układanie na brzuszku ćwiczy kręgosłup niemowlaka
Ta pozycja jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju niemowlęcia z kilku powodów. Po pierwsze, pozwala dziecku poznawać świat i oglądać go z innej perspektywy. Po drugie, zapobiega kolkom, bo leżenie na brzuchu ułatwia oddawanie gazów i usprawnia pracę przewodu pokarmowego. Po trzecie wreszcie, ma korzystny wpływ na rozwój stawów biodrowych i mięśnie grzbietu oraz szyi, a więc w pewnym sensie i na postawę dziecka. Dziecko układane na brzuszku nabywa umiejętności, które prowadzą do uzyskania postawy dwunożnej – sztywnego trzymania główki, podpierania się na przedramionach, raczkowania. Malca można układać na brzuszku już od pierwszych dni życia – początkowo na swojej klatce piersiowej (gdy sami leżymy), potem na podłodze albo specjalnej macie. Ważne, by podłoże było dość twarde – w przeciwnym razie istnieje ryzyko podduszenia, gdy malec zatka sobie nosek np. miękką poduszką. Lepiej nie układać dziecka na zwykłym kocu – próbując się podnieść, malec będzie rączkami zawijał go pod siebie. Jeśli niemowlę nie lubi leżeć na brzuchu, warto udać się po pomoc do fizjoterapeuty. Przyczyną takiej niechęci może być fakt, że dziecko nie umie ułożyć się w taki sposób, by prawidłowo podpierać rączkami ciężar ciała. Specjalista pokaże wtedy, jak układać malucha.
Aktywność niemowlaka zapobiega wadom postawy
Maty edukacyjne i gimnastyczne to dobry pomysł, by zachęcić niemowlę do aktywności fizycznej – motywacją dla dziecka są kolorowe grzechotki, lusterka czy zabawki interaktywne, które trzeba nacisnąć albo pociągnąć, by wydały dźwięk lub zaczęły migać światełkami (ważne tylko, by nie było ich zbyt dużo). Takie maty mają różne formy. Od niewielkich kocyków z pałąkiem gimnastycznym, na którym wiszą zabawki, i za pomocą których malec może podciągać się do siadania, po duże maty, zachęcające do raczkowania. Starszemu dziecku można zaproponować zabawkę motoryczną, która do zabawy wymaga aktywności malucha – może to być np. skoczek, na którym malec siada i podskakując, odbija się od podłogi czy piłka do skakania.
Noszenie w chuście
W sklepach jest duży wybór nosidełek, ale większość z nich może szkodzić małym kręgosłupom ze względu na to, że dziecko przyjmuje w nich nieprawidłową postawę. Dużo lepsza jest chusta dziana – jej wybór warto jednak skonsultować z doradcą chustowym.
Spanie bez poduszki
Maluszek nie może mieć jej pod główką do chwili, aż skończy drugi rok życia. Ta zasada dotyczy także poduszek przeciw ulewaniu – mając na względzie dobro kręgosłupa, lepiej nie kupować ich bez wyraźnego zalecenia lekarza. W takiej sytuacji bezpieczniejszym rozwiązaniem jest podłoże nie pod materac złożonego kocyka, tak by główka była nieco wyżej.
>> Mata edukacyjna dla niemowlaka: jaką matę kupić? I czy warto? [GALERIA ZDJĘĆ]
Prawidłowa podstawa dziecka. Suplementacja witaminą D
Witamina ta ma olbrzymie znaczenie dla kości, a jej niedobór może być przyczyną zaburzeń mineralizacji. Dlatego powinno ją dostawać każde dziecko. Dawka jest jednak różna – niemowlęta w wieku 0–6 miesięcy powinny dostawać jej 400IU na dobę bez względu na sposób karmienia. Dalej sprawa się komplikuje, bo należy zliczać, ile witaminy dziecko zjada w pokarmie (rybach, mleku modyfikowanym itp.), a resztę uzupełniać, by dzienna dawka całkowita wyniosła 400–600 IU. Najlepiej poprosić lekarza o ustalenie dziennej dawki witaminy.
Kręgosłup dziecka a chodzenie na bosaka
Buty warto zakładać dziecku tylko na spacer, i to dopiero wtedy, gdy już chodzi. Po domu malec powinien chodzić na bosaka albo w skarpetkach antypoślizgowych (z tzw. ABS-em). Dzięki temu jego stopy będą prawidłowo się kształtować. Chodzenie bez butów masuje stopy, wspomaga kształtowanie się sklepienia, wzmacnia więzadła i mięśnie. Pozwala też doskonalić podporową funkcję stopy. Maluchy, które po domu biegają boso, rzadziej się przewracają. Ważne jednak, by zapewnić dziecku bezpieczeństwo – podłoga musi być dokładnie wysprzątana.
Tych błędów nie popełniaj!
Chcąc dobrze, możemy wyrządzić krzywdę stopom i plecom maluszka. Warto więc wiedzieć, czego absolutnie robić nie wolno.
- Nie zmuszaj do siadania. To, że dziecko podciągane za rączki próbuje siadać, wcale nie oznacza, że trzeba je w tym wyręczać. Sadzając malca w fotelu i podpierając poduszkami, możemy nadmiernie obciążyć kręgosłup niemowlaka, co w przyszłości zaowocuje wadą postawy. Nie ma sensu przyspieszać siadania na siłę – organizm dziecka sam wie, kiedy będzie na to gotowy.
- Nie prowadzaj malca za rączki. Zanim malec ruszy przed siebie, chodzi, opierając się o meble. Chodzi w sposób specyficzny, gdyż porusza się bokiem, krokiem dostawnym. Taki sposób poruszania kształtuje stopę i zapobiega płaskostopiu. Nie przyspieszaj nauki chodzenia, prowadząc dziecko za rączki – to zaszkodzi maluszkowi, pogłębiając koślawe ustawienie stóp. Warto za to dopilnować, by dziecko poruszało się przy meblach to w prawo, to w lewo.
- Nie kupuj chodzika. Dzieci sadzane w chodzikach są zachwycone nową, pionową pozycją. Jednak kręgosłup dziecka zawieszonego w chodziku jest nadmiernie obciążony, a malec odpycha się od podłoża palcami stóp, w dodatku koślawo ustawionych. W efekcie chodzik może sprzyjać rozwojowi wad postawy.
- Nosząc dziecko, unikaj pionizacji. Nieprawidłowe noszenie jest jedną z przyczyn problemów z kręgosłupem dziecka. By ich uniknąć, nosząc dziecko na rękach, wystarczy odchylić maluszka w bok lub położyć na ramieniu, tak aby nasz bark znajdował się pod pachami dziecka.
- Niemowlę nie powinno być wożone na spacer w foteliku samochodowym wpiętym do stelaża – zaburza to napięcie mięśniowe, prowadzi do asymetrii. Malucha nie wolno też na siłę sadzać ani prowadzać za rączki, ucząc chodzenia. Błędem jest także kupowanie chodzika. Co prawda umożliwia on przyjęcie pionowej pozycji, jednak bardzo obciąża plecki i sprzyja deformacjom kręgosłupa.
