- Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) usuwają raczkowanie z listy kluczowych kamieni milowych w rozwoju
- Kamienie milowe są narzędziem przesiewowym, a nie sztywnym harmonogramem dla twojego dziecka
- Specjaliści oceniają rozwój dziecka kompleksowo w pięciu kluczowych sferach, od motoryki po emocje
- Mózg dziecka buduje swoje struktury „od dołu do góry”, co podkreśla wagę wczesnej stymulacji
- Przegląd badań opublikowany w „Frontiers in Pediatrics” potwierdza, że wczesna interwencja przynosi najlepsze efekty
Od pierwszego uśmiechu do prób chodzenia. Jakie umiejętności zaskoczą cię w pierwszym roku życia dziecka?
Pierwszy rok z dzieckiem to prawdziwy maraton emocji i odkryć. Obserwowanie, jak niemowlę niemal z dnia na dzień zdobywa nowe umiejętności, jest dla rodziców jednym z najbardziej fascynujących doświadczeń. Jak podpowiada niemiecki portal parentingowy Eltern.de, pierwszym kamieniem milowym, na który wielu z nas czeka z utęsknieniem, jest uśmiech społeczny (to ten moment, kiedy maluszek uśmiecha się świadomie, w odpowiedzi na twój widok, a nie tylko przez sen). Zazwyczaj pojawia się on w 2. miesiącu życia.
Początkowo jest to reakcja na każdą twarz, ale już między szóstym a ósmym miesiącem dziecko zaczyna wyraźnie rozpoznawać najbliższych i obdarzać ich swoim najpiękniejszym uśmiechem.
Kolejne miesiące przynoszą małe i wielkie rewolucje. Około 3. miesiąca maluch po raz pierwszy samodzielnie i stabilnie podnosi główkę, co pozwala mu odkrywać świat z zupełnie nowej perspektywy. Mniej więcej w połowie 1. roku życia można spodziewać się pierwszych ząbków, choć warto pamiętać, że u niektórych dzieci ten proces zaczyna się nieco wcześniej lub później.
Kluczowym osiągnięciem jest też rozwój tak zwanego chwytu pęsetowego (czyli precyzyjnego łapania drobnych przedmiotów kciukiem i palcem wskazującym, niczym małą pęsetą), który pojawia się w okolicach 9. miesiąca. Zwieńczeniem tego niezwykłego okresu bywa opanowanie stania z podparciem, a u wielu dzieci także pierwsze, niepewne kroki, które stanowią symboliczny i wzruszający moment dla całej rodziny.
Twoje dziecko nie raczkuje? Sprawdź, dlaczego to nie musi być powód do niepokoju
Sposób, w jaki specjaliści oceniają rozwój dzieci, stale się zmienia, dostosowując się do najnowszych odkryć naukowych. Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) wprowadziły niedawno ważną aktualizację swoich zaleceń.
To dobra wiadomość dla rodziców, ponieważ podejście stało się bardziej elastyczne. Zamiast sprawdzać, co potrafi statystyczna połowa dzieci w danym wieku, teraz za normę uznaje się umiejętności, które posiada już troje na czworo maluchów. Ułatwia to wychwycenie tych dzieci, które faktycznie mogą potrzebować wsparcia.
Co ciekawe, z listy kamieni milowych usunięto raczkowanie. Jak wyjaśnia organizacja Education Resources Inc., decyzja ta wynika z faktu, że nawet 15% zupełnie zdrowych dzieci pomija ten etap, przechodząc od razu do prób wstawania i chodzenia. Bo choć pełzanie i raczkowanie rozwija mózg, z punktu widzenia aktualnej wiedzy konieczne nie jest.
Polecany artykuł:
Międzynarodowe wytyczne w tej dziedzinie określa również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), która opracowała swoje normy na podstawie obserwacji dzieci z całego świata. Równocześnie naukowcy dostarczają coraz lepszych narzędzi. Naukowcy z Northwestern University stworzyli na przykład NIH Baby Toolbox – zestaw testów pozwalający ocenić rozwój dziecka już od 16. dnia życia aż do około trzech i pół roku życia.
Niezależnie od stosowanych metod, eksperci są zgodni co do jednego. Jak potwierdzają prace specjalistów z Center on the Developing Child na Uniwersytecie Harvarda, mózg dziecka rozwija się nieustannie już od życia płodowego, a jego struktury budują się „od dołu do góry”, podobnie jak dom, który potrzebuje solidnych fundamentów, zanim powstaną ściany i dach. To podkreśla, jak ważna jest troska i stymulacja od najwcześniejszych chwil.
Jak rozpoznać, czy rozwój dziecka przebiega prawidłowo? Sygnały, na które warto zwrócić uwagę
W Polsce pediatrzy i specjaliści również bacznie przyglądają się rozwojowi najmłodszych, korzystając z aktualnej wiedzy medycznej. Jak informuje specjalistyczny portal Medycyna Praktyczna, w naszym kraju postępy dziecka ocenia się kompleksowo w pięciu kluczowych sferach. Są to: duża motoryka (czyli sprawność całego ciała, jak siadanie czy chodzenie), mała motoryka (precyzja rączek, która przyda się do samodzielnego jedzenia czy rysowania), komunikacja (zarówno rozumienie mowy, jak i pierwsze próby mówienia), funkcje poznawcze (umiejętność rozwiązywania prostych problemów i ciekawość świata) oraz rozwój społeczno-emocjonalny (nawiązywanie relacji i wyrażanie uczuć).
Warto pamiętać, że kamienie milowe to przede wszystkim rodzaj mapy, a nie sztywny harmonogram, który każde dziecko musi realizować co do dnia. Ich głównym celem jest funkcja przesiewowa, czyli pomoc we wczesnym zidentyfikowaniu ewentualnych trudności.
Jeśli maluch nie osiąga jakiejś umiejętności w określonym czasie, jest to dla rodzica i lekarza ważny sygnał, by przyjrzeć mu się bliżej i w razie potrzeby zaplanować odpowiednie wsparcie.
Potwierdza to przegląd badań opublikowany na łamach czasopisma „Frontiers in Pediatrics”, z którego jasno wynika, że wcześnie rozpoczęta pomoc przynosi najlepsze efekty, zwłaszcza gdy rodzice są jej aktywną częścią. To pokazuje, jak ogromną rolę odgrywa wasza codzienna uwaga i miłość – jesteście najlepszymi przewodnikami na tej niezwykłej drodze rozwoju waszego dziecka.
