- Analiza ekspertów WHO potwierdza, że zaburzenia odżywiania u nastolatków to już trzecia najczęstsza choroba psychiczna
- Wpływ TikToka na samoocenę twojego dziecka jest większy niż myślisz i bezpośrednio kształtuje negatywny obraz ciała
- Badania ujawniają, że presja wyglądu dotyka również chłopców, a bigoreksja, czyli obsesja na punkcie muskulatury, staje się coraz częstszym problemem
- Kompulsywne sprawdzanie wagi i robienie zdjęć to kluczowe objawy body checking, które mogą być pierwszym krokiem do poważnych zaburzeń
Czym jest body checking? Poznaj objawy obsesji na punkcie wyglądu
To, co może wydawać się niewinną próżnością, często jest sygnałem alarmowym poważniejszego problemu, znanego jako „body checking”. Nie chodzi tu o zwykłe dbanie o wygląd, a o kompulsywne, powtarzalne sprawdzanie swojego ciała, na przykład przez mierzenie obwodów, ciągłe ważenie się czy robienie dziesiątek zdjęć, by ocenić każdą zmianę. Te zachowania napędzane są lękiem i mogą być pierwszym krokiem w kierunku poważnych zaburzeń.
Skutki potrafią być druzgocące dla psychiki młodego człowieka. Narastający negatywny obraz ciała prowadzi do zaniżonej samooceny, stanów lękowych, a w skrajnych przypadkach może skutkować nawet zaburzeniami odżywiania. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmowała w zeszłym roku, że zaburzenia te są już trzecią najczęstszą chorobą psychiczną wśród nastolatków. Problem jest więc realny i wymaga od nas, rodziców, szczególnej czujności.
Wpływ TikToka na samoocenę nastolatków. Jak algorytmy tworzą presję?
Media społecznościowe, zwłaszcza te oparte na obrazie jak Instagram i TikTok, stały się główną areną, na której młodzi ludzie budują swój wizerunek i porównują się z innymi. Wyidealizowane, często komputerowo poprawione sylwetki influencerów tworzą nierealistyczny wzorzec piękna. Badania opublikowane w tym roku nie pozostawiają złudzeń, pokazując, że codzienne korzystanie z social mediów przez ponad dwie godziny zwiększa ryzyko problemów z postrzeganiem własnego ciała aż o 60%. Zrozumienie, jak wielki jest wpływ social mediów na młodzież, to pierwszy krok do ochrony dziecka.
Algorytmy tych platform dodatkowo pogłębiają problem, tworząc tak zwaną „pętlę negatywnego porównywania”. Jeśli nastolatka obejrzy jeden filmik o diecie, system natychmiast podsunie jej dziesiątki podobnych, zamykając ją w bańce informacyjnej promującej obsesję na punkcie wyglądu. Co więcej, według dostępnych analiz, w Polsce aż 45% nastolatek przyznaje się do uzależnienia od TikToka, co tylko potęguje skalę tego zjawiska.
Jak rozpoznać zaburzenia odżywiania u nastolatków? Lista objawów
Wczesne rozpoznanie problemu jest kluczowe, jednak rodzice niestety często przeoczają pierwsze sygnały ostrzegawcze. Warto zwrócić uwagę, czy twoje dziecko unika wspólnych posiłków, tłumacząc się brakiem głodu, lub zaraz po jedzeniu zamyka się w pokoju, by intensywnie ćwiczyć. Inne niepokojące objawy, które mogą wskazywać na zaburzenia odżywiania u nastolatków, to częste przeglądanie się w lustrze połączone z krytycznymi komentarzami na temat swojego ciała, noszenie luźnych ubrań mających ukryć sylwetkę, czy obsesyjne sprawdzanie etykiet produktów spożywczych.
Czym jest bigoreksja? Kiedy dążenie do muskulatury staje się problemem u chłopców
Presja na idealny wygląd dotyka nie tylko dziewcząt, choć o problemach chłopców mówi się znacznie rzadziej. U nich obsesja na punkcie ciała przybiera inną formę, ponieważ zamiast dążenia do szczupłej sylwetki, koncentrują się na budowie masy mięśniowej. Jak wynika z dostępnych publikacji, polscy nastolatkowie również coraz częściej zmagają się z zaburzeniami obrazu ciała, które są równie niebezpieczne.
Zjawisko to nazywane jest dysmorfią mięśniową lub potocznie „bigoreksją”. Jest to zaburzenie polegające na ciągłym poczuciu bycia niewystarczająco umięśnionym. Prowadzi to do niebezpiecznych zachowań, takich jak przetrenowanie, restrykcyjne diety wysokobiałkowe czy sięganie po sterydy anaboliczne. Co ciekawe, niektóre badania pokazują, że aż 10% nastoletnich chłopców rozważało stosowanie sterydów, co stanowi poważne zagrożenie dla ich zdrowia.
Jak pomóc dziecku w walce z presją wyglądu? Rola rozmowy i dobrego przykładu
Rola rodzica jest tu nie do przecenienia, a kluczem jest budowanie zdrowej relacji dziecka z własnym ciałem i mediami. Przede wszystkim warto dawać dobry przykład, unikając narzekania na swój wygląd i nie komentując krytycznie sylwetek innych osób. Dobrym pomysłem jest rozmowa z nastolatkiem o tym, co widzi w internecie, uczenie go krytycznego myślenia i promowanie aktywności fizycznej jako źródła radości, a nie narzędzia do zmiany wyglądu. Badania opublikowane w tym roku potwierdzają, że silne więzi rodzinne i samoocena oparta na cechach innych niż wygląd to najważniejsze czynniki chroniące dzieci. Jeśli problem narasta, nie warto wahać się ze znalezieniem profesjonalnej pomocy. W Polsce działają organizacje, które oferują bezpłatne wsparcie psychologiczne dla nastolatków i ich rodzin.
