- Najnowsze badanie z 2025 roku ujawnia, że fantomowe ruchy płodu po porodzie odczuwa niemal co druga mama
- Główną przyczyną fantomowych kopnięć jest mózg, który „pamięta” ciążę i mylnie interpretuje sygnały z ciała
- Analiza ekspertów potwierdza, że uczucie kopania w brzuchu może trwać średnio ponad sześć lat po porodzie
- Fantomowe ruchy płodu są najczęściej nieszkodliwe, jednak wymagają konsultacji z lekarzem, gdy towarzyszy im niepokój
Fantomowe ruchy płodu. Jak częste jest to zjawisko po porodzie?
Minęło kilka miesięcy od porodu, a ty nagle czujesz w brzuchu znajome „bąbelki” lub delikatne kopnięcia? To nie twoja wyobraźnia, a zjawisko medyczne znane jako fantomowe ruchy płodu (PFM). Wiele kobiet doświadcza go po porodzie, czując się zaskoczonymi i zdezorientowanymi.
Najnowsze badanie opublikowane w 2025 roku przez Bottemanne i współpracowników pokazuje, że problem dotyczy aż 40,5 proc. kobiet. Mamy często opisują te doznania jako „przekonujące” i „prawdziwe”, co potrafi wprawić w zdumienie. Zrozumienie mechanizmu tego zjawiska pozwala jednak odzyskać spokój.
Skąd biorą się fantomowe kopnięcia? To mózg „pamięta” ruchy dziecka
Głównym „podejrzanym” jest nasz mózg, który działa podobnie jak w przypadku zjawiska „fantomowej kończyny”, znanego np. u osób po amputacji. Jak wyjaśniają specjaliści z amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH), mózg przez dziewięć miesięcy tworzy szczegółową mapę ciała, uwzględniającą ciążę i ruchy dziecka. Po porodzie ta mapa nie znika od razu, co prowadzi do wysyłania mylnych sygnałów.
Naukowcy, których badania przytacza publikacja Sasan i zespołu z 2021 roku, sugerują też inne wyjaśnienia. Jednym z nich jest teoria „wzmożonej świadomości”, gdzie mózg mylnie interpretuje normalne procesy, jak praca jelit, jako ruchy dziecka. Inna hipoteza wskazuje na proces regeneracji tkanek i mięśni, które kurcząc się, mogą imitować znajome odczucia z ciąży.
Jak długo trwają fantomowe ruchy płodu i które mamy czują je częściej?
Fantomowe ruchy płodu mogą towarzyszyć kobiecie znacznie dłużej, niż mogłoby się wydawać. Badanie opublikowane w 2021 roku przez Sasan i współpracowników wykazało, że średni czas ich odczuwania to ponad sześć lat po porodzie, choć w skrajnych przypadkach potrafiły trwać nawet 28 lat. Analiza Bottemanne z tego roku wskazuje, że zjawisko częściej dotyczy młodszych mam, kobiet po kilku porodach oraz tych, które w ciąży doświadczały wyjątkowo silnych i częstych ruchów dziecka. Ciekawostką jest, że im intensywniejsze były prawdziwe kopnięcia, tym większe prawdopodobieństwo odczuwania tych fantomowych.
Fantomowe ruchy płodu. Kiedy są normalne, a kiedy iść do lekarza?
W zdecydowanej większości przypadków fantomowe kopnięcia są zupełnie nieszkodliwe, a emocje z nimi związane są mieszane - od nostalgii (27 proc. kobiet) po dezorientację (25,7 proc.), jak podają badania Sasan z 2021 roku. Jednak dla niektórych kobiet, zwłaszcza tych, które doświadczyły poronienia lub przerwania ciąży, mogą być źródłem bólu i niepokoju. Według analizy Bottemanne z 2025 roku, około 19,8 proc. kobiet opisuje te doznania jako nieprzyjemne. Warto pamiętać, że wizyta kontrolna po porodzie, która powinna odbyć się do ośmiu tygodni po urodzeniu dziecka, to idealny moment, by porozmawiać o tym z lekarzem. Szczególnie ważne jest to wtedy, gdy uczuciu temu towarzyszy silny lęk lub utrzymujący się obniżony nastrój.
