CIĄŻA a umowa o dzieło i umowa zlecenie. Co należy się ciężarnej z umów śmieciowych?

Umowa o dzieło czy zlecenie to bardzo popularne formy zatrudnienia. Czy z tytułu takiej umowy ciężarna ma jakieś przywileje? Czy umowa o dzieło zapewnia jakieś świadczenia?

Spis treści

1. Umowa o dzieło - co to za umowa i kiedy można ją wypowiedzieć?
2. Umowa zlecenie - co to za umowa i kiedy można ją wypowiedzieć?
3. Umowa zlecenie a ciąża
4. Stażystki i ciąża

Umowa o dzieło czy umowa zlecenie i ciąża nie idą w parze. Wykorzystując trudną sytuację na rynku, pracodawcy coraz częściej zamiast zatrudniać na etat, proponują pracę na tzw. umowy śmieciowe. Niestety, zajście w ciążę podczas trwania takiego porozumienia nie daje kobiecie przywilejów dostępnych w przypadku umowy o pracę.

Aby zrozumieć całą sytuację, warto wyjaśnić na początek zasady, którym podlegają umowy niebędące umowami o pracę, nazywane potocznie „umowami śmieciowymi”.

Umowa o dzieło - co to za umowa i kiedy można ją wypowiedzieć?

Przykład tego typu porozumienia między firmą a osobą wykonującą dla niej pracę stanowi umowa o dzieło. W takim przypadku przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w umówionym czasie, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić. I to jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

Umowa zlecenie - co to za umowa i kiedy można ją wypowiedzieć?

Inny rodzaj umowy śmieciowej stanowi umowa-zlecenie. Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy, czyli niejako pracodawca zleca jakąś czynność pracownikowi (np. prowadzenie księgowości, moderowanie portalu internetowego). Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak wówczas zwrócić wykonującej czynności zawodowe osobie wydatki, które zostały poczynione w celu należytego wykonania zlecenia.

W przypadku odpłatnego zlecenia przedsiębiorstwo jest zobowiązane zapłacić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia, zgodną z zakresem dotychczas wykonanych czynności, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednak gdy jest ono odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za szkodę. Nie można się zrzec z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

Czytaj także:

Umowa na czas określony a ciąża i urlop macierzyński

Urlop macierzyński - komu przysługuje, dokumenty, wniosek

Umowa zlecenie a ciąża

W związku z wykonywaniem zlecenia kobiecie ciężarnej nie przysługują żadne uprawnienia pracownicze, łącznie z tymi wynikającymi z ochrony stosunku pracy, takimi jak zakaz rozwiązania umowy o pracę w okresie ciąży przez pracodawcę czy zwolnienie od pracy na zlecone przez lekarza badania lekarskie, zakaz wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej.

Kobiecie w ciąży pracującej na podstawie umowy-zlecenia przysługują tylko takie uprawnienia, które wynikają z treści zawartego porozumienia. Stąd też przed podpisaniem tego typu umowy radzimy dokładnie przeczytać jej treść, szczególnie jeśli w tym czasie kobieta zamierza starać się o dziecko.

Z przytoczonych powyżej informacji jasno wynika, że kobieta w ciąży pracująca na umowę-zlecenie czy umowę o dzieło nie może liczyć na ochronę stosunku pracy. Tylko od dobrej woli pracodawcy będzie zależało, czy jej nie zwolni.

Stażystki i ciąża

Podobnie wygląda sytuacja, jeśli chodzi o zajście w ciążę podczas odbywania stażu. Jeżeli możliwa jest realizacja programu stażu, to samo bycie w ciąży stażystki nie powinno mieć żadnego wpływu na decyzję co do jego przedłużenia bądź nie. Nie ma natomiast żadnej podstawy prawnej, która by zobowiązywała pracodawcę do przedłużenia tej praktyki zawodowej.

Jeśli odbywanie stażu zagraża ciąży, to nie powinno się, a wręcz nie można go przedłużać, gdyż celem tej odbywanej na stażu praktyki jest nabywanie przez stażystkę stosownych umiejętności pomocnych przy wykonywaniu przyszłej pracy zawodowej. A będąc podczas stażu na urlopie czy zwolnieniu lekarskim, owych umiejętności nie posiądzie.

Przeczytaj: Formalności po narodzinach dziecka - o czym i kiedy trzeba pamiętać?