Zespół pasm owodniowych: wada wrodzona okresu prenatalnego
Zespół pasm owodniowych może być określany również jako: zespół taśm owodniowych, ABS (od angielskiej nazwy: amniotic band syndrome), ADAM (od angielskiej nazwy: amniotic deformity adhesions mutilations), dysplazja Streetera albo taśmy Simonarta. Żadnej z tych nazw nie słyszymy (na szczęście!) zbyt często, bo choroba dotyka średnio jedno dziecko na 15 tysięcy urodzeń. Nieco częściej jest powodem poronienia – przyjmuje się, że zespół pasm owodniowych przyczynia się do utraty 178 płodów na 10 tysięcy wszystkich poronień.
Spis treści
- Zespół pasm owodniowych: przyczyny?
- Zespół pasm owodniowych: wada widoczna podczas badania USG
- Zespół pasm owodniowych: co dalej?
- Zespół pasm owodniowych krok po kroku
Zespół pasm owodniowych to wada wrodzona, która powstaje we wczesnym okresie prenatalnym. Powoduje ją pęknięcie worka owodniowego, które skutkuje powstaniem tzw. pasm i włókien pękniętej owodni. Te pasma tkanki łącznej przyklejają się do powierzchni ciała płodu i zaciskają na nim. Tworzą swego rodzaju pułapkę np. dla dłoni. Dziecko rośnie, a wraz z tym powstaje obrzęk, niedokrwienie i nierzadko ucięcie kończyny lub jej części. Niekiedy amputacji ulega ściana klatki piersiowej lub powłok brzucha. Może rozwinąć się skrzywienie kręgosłupa, przepuklina mózgowa lub przepuklina oponowo-rdzeniowa. Czasem dochodzi do rozszczepów (np. rozszczep wargi czy podniebienia, nietypowy rozszczep twarzy), gdy płód połknie wolny koniec pasma owodni. Jest to więc uszkodzenie mechaniczne, którego lokalizację trudno przewidzieć, bo nie działa tu żadna reguła. Przyjmuje się, że 80 procent przypadków zespołu pasm owodniowych dotyka ręce i palce, a poza tym znaczna liczba przypadków dzieci ze zniekształconymi stopami skorelowana jest z wystąpieniem ABS. Zespół pasm owodniowych może prowadzić do śmierci płodu, zwłaszcza gdy pasma „złapią w pułapkę” głowę płodu lub pępowinę.
Przeczytaj także o sprawności manualnej dziecka
Zespół pasm owodniowych: przyczyny?
Lekarze są przekonani, że do pęknięcia worka owodniowego i wystąpienia ABS dochodzi między 28. dniem a 18 tygodniem ciąży. Ale zdarzają się również przypadki zespołu pasm owodniowych w późniejszej ciąży, które do tego nie były zaobserwowane we wczesnych rutynowych badaniach USG. Przyczyna ABS nie jest znana. Na pewno wyklucza się podłoże genetyczne. Niektórzy eksperci podejrzewają, że wada pojawia się „spontanicznie” lub jest wywołana silnym traumatycznym przeżyciem matki.
Sprawdź też: Zabawy z rocznym dzieckiem: 5 zabaw stymulujących rozwój roczniaka
Zespół pasm owodniowych: wada widoczna podczas badania USG
Zespół pasm owodniowych można zaobserwować podczas rutynowego USG, które wykonuje się w drugim trymestrze ciąży (ok 18.-20 tygodnia ciąży), sprawdzającego wzrost i płeć płodu. Wtedy też lekarz odlicza paluszki u rąk i stóp dziecka oraz przygląda się budowie jego ciała. Gdy zaobserwuje jakieś zniekształcenia lub deformacje, może podejrzewać, że ma do czynienia z ABS.
Zespół pasm owodniowych: co dalej?
Lekarze przyznają, że zaobserwowanie pasm owodniowych nie jest łatwe. Są one bowiem małe i potrzeba dobrego, nowoczesnego USG 3 D albo rezonansu magnetycznego, by je zauważyć. Zwykle obserwuje się w USG już skutek „działania” pasm. Wiadomo, że ciało płodu jest uszkodzone? Teraz pozostaje monitorowanie stanu dziecka do końca ciąży. Niekiedy wykonywane są operacje wewnątrzmaciczne, by zapobiec np. amputacji kończyny (takie operacje przeprowadza się od kilku lat także w Polsce!). Można również przeprowadzić operację plastyczną od razu po narodzinach dziecka. Każdy przypadek zespołu pasm owodniowych jest rozpatrywany indywidualnie, bo wszystko zależy od stopnia deformacji.
Zobacz również: Jak przyspieszyć naukę mówienia?
Zespół pasm owodniowych krok po kroku
Płód pływa w płynie owodniowym (wody płodowe) w macicy matki. Ten płyn wraz z płodem otoczony jest workiem owodniowym (pęcherz płodowy), który zbudowany jest z błon płodowych: owodni, kosmówki i doczesnej. Najbliżej płodu, czyli najbardziej wewnętrzną warstwą pęcherza płodowego, jest owodnia. Gdy pęka lub zniekształca się owodnia bez zmian w kosmówce, mówimy o zespole pasm owodniowych. Płód może nadal pływać w wodach płodowych, ale narażony jest na kontakt z tkankami owodni (zwanymi taśmami lub pasmami owodni), w które może się nawet zaplątać.
Dowiedz się dlaczego taniec dla niemowląt ma sens!
