Choroba brudnych rąk. Czym właściwie jest choroba brudnych rąk?

Choroba brudnych rąk – teoretycznie każdy wie, co oznacza ten termin, w praktyce jednak... niekoniecznie. O chorobach brudnych rąk warto mówić jak najwięcej, bo w prosty sposób możemy im zapobiegać. Co oznacza choroba brudnych rąk i jak się przed nią uchronić?

Choroba brudnych rąk to zbiorcza nazwa grupy chorób, do których dochodzi na skutek zakażenia bakteriami drogą pokarmową.

Spis treści

1. Choroba brudnych rąk - winny brak higieny
2. Choroba brudnych rąk: zakażenia bakteryjne
3. Choroba brudnych rąk: zakażenia wirusowe
4. Choroba brudnych rąk: zarażenia pasożytnicze
5. Choroba brudnych rąk: zapobieganie 

Choroba brudnych rąk - winny brak higieny

O tym, że ręce powinniśmy myć po powrocie do domu czy przed wyjściem z toalety, wie zasadniczo każdy. Czynić to należy przede wszystkim po to, aby uchronić się przed różnymi schorzeniami – przestrzeganie higieny osobistej znacząco zmniejsza bowiem ryzyko występowania różnych chorób brudnych rąk.

Do grupy chorób brudnych rąk zaliczane są jednostki, które przenoszą się drogą pokarmową. Nabyć jakieś schorzenie z tej grupy możemy chociażby wtedy, kiedy na naszych dłoniach znajdzie się patogen wywołujący daną chorobę i kiedy zostanie on w jakiś sposób przeniesiony do naszych ust.

Drobnoustroje wywołujące choroby brudnych rąk bytować mogą jednak również i na żywności – zarazić się którąś z tych chorób można więc także i wskutek zjedzenia nieumytego owocu czy warzywa.

Jaką drogą przenoszą się choroby brudnych rąk, to już wiemy. Jakie jednak dokładnie schorzenia zaliczane są do grupy chorób brudnych rąk?

Zobacz też: Zespół PANDAS - dziwne zachowanie dziecka po zakażeniu paciorkowcami

Choroba brudnych rąk: zakażenia bakteryjne

Na brudnych rękach przenosić możemy różnorodne bakterie, jako ich przykłady można podać drobnoustroje z rodzaju Shigella, Salmonella czy Escherichia. Pierwszy z wymienionych patogenów wywołuje czerwonkę, chorobę przebiegającą z bólem brzucha i biegunkami z domieszką krwi, która w krajach europejskich – w tym również i w Polsce – zasadniczo nie jest spotykana.

W naszym kraju jesteśmy zdecydowanie bardziej narażeni na inną bakteryjną chorobę brudnych rąk – mowa o salmonellozie. Zarazić się Salmonellą można poprzez zjedzenie pokarmu skażonego tą właśnie bakterią – najczęściej do choroby doprowadza spożycie jajek czy słodkich kremów lub majonezu, w którym znajdują się te bakterie.

Jak jednak dostają się one do takich pokarmów? Otóż możliwe jest to przez brak dbałości o higienę – to właśnie ze względu na zagrożenie zarażeniem Salmonellą podkreśla się np. to, że jajka przed ich wykorzystaniem w kuchni po prostu trzeba umyć.

Wyżej wspomniano o jeszcze innej bakterii, która może wywoływać choroby brudnych rąk – mowa o Escherichia coli. Patogen ten odpowiada za tzw. biegunki podróżnych – schorzenia te występują w związku z niedostatecznym przez nas przestrzeganiem higieny lub w związku ze spożywaniem posiłków, które przygotowywano nie przestrzegając odpowiednich warunków higienicznych.

Czytaj: Owsik ludzki - jaki lek na owsiki, jak rozpoznać owsiki?

Choroba brudnych rąk: zakażenia wirusowe

Wyróżnia się kilka różnych chorób brudnych rąk, które są wywoływane przez wirusy. Tutaj wspomnieć można o nieżytach żołądkowo-jelitowych (popularnie określanych jako jelitówki) wywoływanych przez rotawirusy. Innymi wirusami, które również mogą wywoływać biegunki i które mogą przenosić się pomiędzy ludźmi właśnie przez zaniedbania w zakresie podstawowej higieny osobistej, są norowirusy.

Chorobą brudnych rąk może więc być biegunka wirusowa, ale i nawet… zapalenie wątroby. Drogą pokarmową szerzy się bowiem jeden z wirusów, który wywołuje ten problem – mowa tutaj o wirusie zapalenia wątroby typu A. Co prawda, choroba ta przebiega w postaci ostrej (w przeciwieństwie do WZW B czy C, wirusowe zapalenie wątroby typu A nie przechodzi w postać przewlekłą), to jednak pojawiające się w jej przebiegu dolegliwości – gorączka, ból brzucha, biegunka czy zażółcenie powłok skórnych – mogą być dość dotkliwe dla chorującego pacjenta.

Wymienione objawy z pewnością mogą utrudniać funkcjonowanie, warto tutaj wspomnieć, że mogą one nawet zepsuć wakacyjny wyjazd. WZW typu A w niektórych rejonach świata jest spotykane wyjątkowo często (tak jest np. w Egipcie czy w Turcji) i właśnie dlatego osobom wyjeżdżającym w rejony świata, gdzie ta choroba brudnych rąk jest szeroko rozpowszechniona, zalecane jest przebycie szczepienia przeciwko niej.

Choć schorzenie to typowo nie jest zaliczane do wirusowych chorób brudnych rąk, to jednak ze względu na to, że możemy się nim zarazić właśnie poprzez kontakt z zanieczyszczonym wirusem przedmiotami, do chorób z omawianej grupy zaliczyć można również i grypę.

Zobacz: Antybiotyki w leczeniu dzieci

Choroba brudnych rąk: zarażenia pasożytnicze

Kolejną grupą patogenów, które mogą wywoływać choroby brudnych rąk, są pasożyty. Tutaj wyróżnia się znaczną ilość chorobotwórczych organizmów, zdolnych do zarażania ludzi – jako ich przykłady wymienić można owsiki, różne tasiemce, glistę ludzką czy lamblię.

Zarażenie pasożytami może prowadzić do różnorodnych dolegliwości – występować mogą biegunki, ale i regularne pojawianie się uporczywego świądu w okolicy odbytu (jak to bywa w przypadku owsicy).

Pasożyty, które bytują w ludzkim przewodzie pokarmowym – tak czynią chociażby tasiemce – korzystają z substancji odżywczych gospodarza, w związku z czym np. u dziecka, które jest zarażone tasiemcem przez dłuższy czas, dochodzić może do utraty masy ciała, a nawet do wystąpienia zaburzeń wzrastania.

Zobacz także: Jak długo żyją zarazki?

Choroba brudnych rąk: zapobieganie 

Wirusy, bakterie, pasożyty – jak widać patogenów, które wywołują choroby brudnych rąk, jest naprawdę dużo. Mnogość tych drobnoustrojów, a także to, że zasadniczo „czają” się one wszędzie – na pokarmach, w piaskownicach czy nawet w wodzie – wymienione powinny przekonać do tego, że o higienę osobistą dbać nie tylko trzeba, ale po prostu warto. Jak zapobiegać chorobom brudnym rąk? 

• Przede wszystkim – myjąc ręce. Oczyszczać dłonie powinniśmy po przyjściu do domu i przy wyjściu z toalety, ale i po zabawie z jakimś zwierzakiem czy przed spożyciem posiłku. Dziecko wracające z placu zabaw (szczególnie takiego, w którym jest piaskownica) również zdecydowanie powinno umyć ręce – w piasku znajdować się w końcu może wiele różnych organizmów, które mogą doprowadzić do jakiejś choroby brudnych rąk.
• Stosując żel antybakteryjny. Nie zawsze (chociażby na spacerze) mamy dostęp do bieżącej wody. Z tego właśnie powodu warto nosić ze sobą antybakteryjny żel do oczyszczania rąk – produkty tego rodzaju są szeroko dostępne w rozmaitych sklepach.
• Częściej myć ręce przy przeziębieniu - Należy pamiętać również o tym, żeby szczególnie dbać o higienę osobistą w sytuacji, kiedy sami jesteśmy przeziębieni – kiedy mamy np. grypę, a jednocześnie będziemy zwracać uwagę na to, aby po kichaniu czy oczyszczaniu nosa umyć ręce, znacząco zmniejszymy narażenie naszych domowników na to, że i u nich rozwinie się ta sama choroba co u nas.
• Myć owoce i warzywa - Profilaktyka chorób brudnych rąk obejmuje jednak nie tylko higienę naszych dłoni, ale i odpowiednie przygotowanie pokarmów, które spożywamy. Aby ochronić się przed różnymi jednostkami z tej grupy, trzeba mieć na uwadze to, aby spożywać wyłącznie umyte owoce i warzywa. Kiedy zaś mamy spożywać posiłek przygotowany przez kogoś innego – szczególnie w czasie podróży po obcym kraju – zwracajmy uwagę na to, czy warunki higieniczne w danym miejscu nie wzbudzają naszego zaniepokojenia.

Większość chorób brudnych rąk – chociażby wywoływane przez wirusy biegunki – ma charakter samoograniczający się i nie stanowi poważniejszego zagrożenia dla zdrowia. Mimo wszystko występujące w ich przebiegu dolegliwości są zwyczajnie uciążliwe – chorobom tym zapobiegać jest za to dość łatwo, w związku z czym nie pozostaje nic innego, jak po prostu zawsze pamiętać o przestrzeganiu higieny osobistej.

Choroby wieku dziecięcego. Czy rozpoznasz je po objawach?

Pytanie 1 z 10

Powiększenie oraz obrzęk ślinianki przyusznej, wysoka gorączka, złe samopoczucie, ból podczas jedzenia i picia to jedne z najczęstszych objawów:

zapalenia gardła

zapalenia ucha

świnki

grypy

Dalej