Drgawki gorączkowe u dzieci. Rodzaje, przyczyny i leczenie

Gorączki nie należy się bać, trzeba umieć ją leczyć i być świadomym, że w jej przebiegu u dzieci mogą wystąpić drgawki. Jakie są rodzaje drgawek gorączkowych u dzieci? Jak leczyć drgawki gorączkowe u niemowląt i kiedy udać się do szpitala?

Drgawki gorączkowe są łagodną postacią napadów padaczkowych, występują u 2-5% dzieci w wieku od 3 miesięcy do 5 lat życia, szczytową częstość ich występowania odnotowuje się w wieku 18 miesięcy.

Spis treści

1. Jak się objawiają drgawki gorączkowe u dzieci?
2. Drgawki gorączkowe proste
3. Na czym polega leczenie szpitalne drgawek gorączkowych?
4. Drgawki gorączkowe złożone
5. Ryzyko nawrotu drgawek gorączkowych

Jak się objawiają drgawki gorączkowe u dzieci?

Zazwyczaj drgawki gorączkowe przypominają napad padaczki, wtedy dziecko jest nieprzytomne, bez kontaktu, często występują uogólnione drgawki całego ciała (tułów, kończyny).

Dowiedz się: Jak podawać dziecku leki [wywiad z farmaceutą]

Niekiedy jednak nazwa drgawki bywa myląca, gdyż nie obserwuje się charakterystycznych ruchów (wyrzutów kończyn, tułowia), a jedynie zesztywnienie, prężenie, zsinienie, ślinotok – to również mogą być objawy drgawek gorączkowych. Wyróżnia się drgawki gorączkowe proste i złożone. 

Drgawki gorączkowe proste

Drgawki gorączkowe proste (napady uogólnione trwające mniej niż 10 min oraz pojedyncze napady w przebiegu jednego epizodu gorączkowego) u większości dzieci mają dobre rokowanie i często nie wymagają pogłębionych badań diagnostycznych. Zaleca się jednak przyjęcie do szpitala, zwłaszcza dzieci w wieku do 18 miesięcy.

Drgawki u niemowląt  w wieku poniżej 12 miesięcy trudno jest różnicować, podobnie jak zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, zatem konieczne są bardziej szczegółowe badania diagnostyczne, w tym nakłucie lędźwiowe. Należy je wykonać tylko u dzieci z objawami klinicznymi obejmującymi drgawki, gorączkę i objawy oponowe.

Należy je rozważyć także u niemowląt w wieku  poniżej 12 miesięcy z niepełnym uodpornieniem przeciwko Haemophilus influenzae typu b lub Streptococcus pneumoniae.

Na czym polega leczenie szpitalne drgawek gorączkowych?

Zaleca się, aby leczenie rozpoczynać, jeżeli drgawki gorączkowe u dziecka trwają ponad 5 minut. Działanie doraźne polega na podtrzymaniu czynności życiowych, ułożeniu dziecka na miękkim podłożu, należy zadbać o to, by w pobliżu nie było przedmiotów, o które dziecko mogłoby się uderzyć.

Nie należy zapomnieć również o  podaniu diazepamu doodbytniczo. W przypadku zapewnienia dostępu dożylnego zaleca się podanie pochodnych benzodiazepiny tą drogą. Podczas napadu nie wolno podawać nic doustnie.

Przeczytaj: Jak zbić gorączkę przy ząbkowaniu?

Drgawki gorączkowe złożone

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku drgawek gorączkowych złożonych (napady z objawami ogniskowymi i trwające dłużej niż 10 min, ponad 1 napad w trakcie tego samego epizodu gorączkowego). Mają one dużo więcej przyczyn niż drgawki gorączkowe proste.

Wymagają one pogłębionego badania klinicznego, wykonania badań laboratoryjnych, w tym na obecność niektórych bakterii i wirusów, nakłucia lędźwiowego, badania elektroencefalograficznego (EEG) i neuroobrazowania oraz innych działań w zależności od sytuacji. Mogą być również przyczyną padaczki w wieku późniejszym.

Prawidłowe postępowanie w przypadku drgawek gorączkowych złożonych opiera się oprócz podtrzymywania czynności życiowych, na początku podanie pochodnych benzodiazepiny w przypadku drgawek trwających krócej niż 30 minut; następnie podanie leków przeciwpadaczkowych i przeciwdrgawkowych w przypadku drgawek trwających 30–90 minut; oraz podanie leków anestetycznych w przypadku opornych na leczenie drgawek utrzymujących się ponad 90 minut.

Przeczytaj: Powikłania po szczepieniu, a odczyn poszepienny. Czym się różnią? 

Ryzyko nawrotu drgawek gorączkowych

Drgawki gorączkowe mogą nawracać nawet u 40% pacjentów po pierwszym napadzie. Do najczęstszych czynników ryzyka nawrotu drgawek gorączkowych zarówno prostych jak i złożonych zalicza się dodatni wywiad rodzinny w kierunku drgawek gorączkowych i padaczki.

Nie zaleca się doraźnego ani stałego profilaktycznego podawania leków, ponieważ ryzyko działań niepożądanych przeważa nad ewentualnymi korzyściami.