Hipogonadyzm - przyczyny, objawy i leczenie hipogonadyzmu

2017-04-21 13:53

Termin hipogonadyzm oznacza zaburzenia czynności jajników u dziewczynek lub jąder u chłopców. Nieprawidłowości dotyczące produkcji hormonów płciowych mogą wynikać z wrodzonych zespołów genetycznych i prowadzić nawet do bezpłodności, czasami hipogonadyzm bywa jednak zjawiskiem całkowicie fizjologicznym. Przyczyn hipogonadyzmu wyróżnia się stosunkowo dużo – jakie więc może być podłoże wystąpienia tej patologii?

Hipogonadyzm
Autor: thinkstockphotos.com Zasadniczym zaburzeniem związanym z hipogonadyzmem jest niedostatek hormonów płciowych w organizmie

Spis treści

  1. Czym jest hipogonadyzm?
  2. Objawy hipogonadyzmu
  3. Rodzaje hipogonadyzmu
  4. Schorzenia, w których pojawia się hipogonadyzm

Czym jest hipogonadyzm?

Termin hipogonadyzm odnosi się do funkcji ludzkiego układu rozrodczego. W przebiegu tego problemu dochodzi do zaburzeń czynności jajników u kobiet lub jąder u mężczyzn. Zasadniczym zaburzeniem związanym z hipogonadyzmem jest niedostatek hormonów płciowych w organizmie – u kobiet dochodzi do zbyt małej ilości takich substancji, jak estrogeny czy progesteron, u mężczyzn problemy koncentrują się z kolei głównie wokół niedostatecznych ilości testosteronu.

Powyżej wymieniono aspekty dotyczące głównych hormonów płciowych, w przebiegu hipogonadyzmu u chorych obserwować można zbyt niskie ilości również i innych hormonów produkowanych przez gonady. Niedobory w przebiegu tych zaburzeń dotyczyć mogą też:

  • hormonu antymullerowskiego,
  • inhibiny,
  • aktywiny,
  • dehydroepiandrosteronu.

Objawy hipogonadyzmu

To, do jakich dolegliwości doprowadzi hipogonadyzm, zależne jest od momentu jego wystąpienia u pacjenta. Hipogonadyzm może być spowodowany obecnymi już od urodzenia mutacjami genetycznymi i doprowadzać do zaburzeń dojrzewania płciowego. U osób z taką przypadłością może nie dochodzić do rozwoju drugo- i trzeciorzędowych cech płciowych (takich jak np. piersi u dziewczynek czy pojawianie się owłosienia na ciele w miejscach typowych dla danej płci). Dodatkowo u dziewczynek może nie dochodzić do zapoczątkowania miesiączkowania, u chłopców z kolei zaburzona może być spermatogeneza. Ostatecznie hipogonadyzm doprowadzać może nawet do bezpłodności.

Hipogonadyzm może również pojawiać się dopiero w trakcie życia. Jako fizjologiczne zjawisko, w którym dochodzi do zaburzeń produkcji hormonów płciowych przez gonady, podać można kobiecą menopauzę. W takich przypadkach hipogonadyzm doprowadza do zahamowania miesiączkowania. U mężczyzn, u których do hipogonadyzmu dojdzie już w trakcie ich dorosłego życia, może z kolei dochodzić do upośledzenia procesu produkcji plemników.

Działania hormonów płciowych na organizm są bardzo rozległe, dlatego też w przebiegu hipogonadyzmu pojawiać się może szereg dolegliwości dotyczących nie tylko układu rozrodczego.

Wśród objawów hipogonadyzmu u kobiet wymienia się:

  • wyciek różnego rodzaju treści z gruczołów piersiowych,
  • osteoporozę,
  • uderzenia gorąca,
  • utratę włosów na ciele,
  • obniżenie libido.

W przypadku mężczyzn objawy hipogonadyzmu mogą obejmować:

  • zaniki mięśniowe,
  • utratę owłosienia na ciele,
  • spadek libido,
  • zaburzenia koncentracji,
  • poczucie zmęczenia,
  • osteoporozę,
  • zaburzenia erekcji,
  • powiększenie gruczołów piersiowych.

Rodzaje hipogonadyzmu

U pacjentów z hipogonadyzmem odchylenia mogą dotyczyć nie tylko ilości estrogenów czy androgenów w organizmie. Dochodzić może również do nieprawidłowości w obrębie układów regulujących wydzielanie hormonów płciowych – zaburzenia mogą obejmować stężenia przysadkowych gonadotropin we krwi. W przebiegu hipogonadyzmu folikulotropina (FSH) oraz lutropina (LH) mogą być znacznie podwyższone – sugeruje to, że patologia znajduje się w jajnikach lub w jądrach i taką postać hipogonadyzmu określa się jako hipogonadyzm hipergonadotropowy. Możliwa jest również sytuacja, w której narządy rozrodcze nie produkują swoich hormonów przez to, że to przysadka nie wydziela stymulujących gonad gonadotropin. W takich przypadkach poziomy LH i FSH u pacjentów są niskie i istniejące u nich zaburzenia określa się jako hipogonadyzm hipogonadotropowy.

Schorzenia, w których pojawia się hipogonadyzm

Powyżej wymienione zostały dwa główne rodzaje hipogonadyzmu, do których doprowadzają odmienne stany chorobowe. W przypadku hipogonadyzmu hipergonadotropowego jego przyczynami mogą być:

  • zespół oporności na gonadotropiny (związany z mutacjami receptorów dla folikulotropiny lub lutropiny),
  • zespół Klinefeltera,
  • zespół Turnera,
  • zespół Swyera (czysta dysgenezja gonad),
  • zespół zanikających jąder.

Hipogonadyzm ze zwiększoną ilością gonadotropin może pojawiać się w trakcie życia również u całkowicie zdrowych kobiet i stanowić zjawisko niejako fizjologiczne. Tak jest w przypadku okresu okołomenopauzalnego – jajniki w tym czasie stopniowo zmniejszają produkcję żeńskich hormonów płciowych, przez co dochodzi do zwiększonego wydzielania hormonów przysadkowych.

Inne są z kolei jednostki, które doprowadzają do hipogonadyzmu z niskimi poziomami gonadotropiny. Do tego stanu, czyli do hipogonadyzmu hipogonadotropowego, mogą prowadzić:

  • konstytucjonalne opóźnienie wzrostu i wzrastania,
  • zespół Kalmanna,
  • wielohormonalna niedoczynność przysadki,
  • tzw. izolowany hipogonadyzm hipogonadotropowy,
  • hipoplazja kory nadnerczy związana z mutacją genu DAX1 i związane z nią opóźnienie dojrzewania płciowego,
  • zespół Pradera-Williego,
  • dysplazja przegrodowo-oczna.
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza