Polskie szkoły są gotowe na dzieci z Ukrainy? Będzie nauka polskiego, pomoc tłumacza i nie tylko

Polskie szkoły i przedszkola od lat ćwiczą się w przyjmowaniu dzieci cudzoziemców. Zwłaszcza pochodzących z Ukrainy. Sytuacja wojny wymaga, by ten system usprawnić, ale wiele już zrobiono. Placówki w całym kraju pracują nad odpowiednimi procedurami, by umożliwić dzieciom z Ukrainy dostęp do edukacji i namiastki dziecięcej normalności.

Praca z dziećmi z Ukrainy to nie nowość dla polskich szkół. To od lat największa i wciąż rosnąca grupa cudzoziemców uczących się w nadwiślańskich placówkach. W roku szkolnym 2018/19 było ich 36 tys., a już w kolejnym - 2019/20, w naszych szkołach uczyło się 57 tys. ukraińskich dzieci i młodzieży. 

Sytuacja wojny w Ukrainie zwiększy tą ilość nieporównywalnie. Jak polskie placówki przygotowują się do takiego zwiększenia ilości uczniów, biorąc pod uwagę również kwestie bariery językowej? Sprawdzamy rządowe procedury, inicjatywy poszczególnych placówek i plany na przyszłość polskiego systemu edukacji w czasach wojny w sąsiednim kraju. 

Spis treści

1. Przyjmowanie dzieci z Ukrainy do polskich szkół - zasady
2. Wsparcie nauki dzieci obcojęzycznych
3. Pomoc psychologiczna - rekomendacje MEiN

Przyjmowanie dzieci z Ukrainy do polskich szkół - zasady

Dzieci i młodzież z Ukrainy, przyjeżdżające do polski w ucieczce przed wojną, będą przyjmowane do naszych szkół, na tych samych warunkach co dzieci polskie. Wszystkie dzieci w wieku od 7 do 18 lat będą miały umożliwione kontynuowanie edukacji w Polsce.

Dowiedz się: Co robić, gdy dziecko pyta o wojnę? Rozmawiaj, ale wyłącz telewizję, radzi psychotraumatolog

Dzieci będa przyjmowane do szkoły, na podstawie wyliczenia lat ukończonej edukacji w Ukrainie. W celu zapisania do polskiej szkoły, rodzice będą musieli złożyć wniosek do dyrektora publicznej szkoły podstawowej, w rejonie, w którym zamieszali. W razie braku miejsc, należy zgłosić się do wydziału edukacji gminy lub powiatu, z prośbą o wskazanie szkoły posiadającej wolne miejsca.

A takie powinno się znaleźć, bo zdaniem rządu placówki będa odpowiednio dofinansowywane.

Dzieci i młodzież z Ukrainy otrzymają wsparcie. W ramach rezerwy subwencji oświatowej będziemy w stanie przeznaczyć dodatkowe środki dla tych samorządów, które będą dodatkowo przyjmowały uczniów pochodzących z Ukrainy - przekazywał już 24 lutego wiceminister edukacji i nauki Dariusz Piątkowski

Ustalenie odpowiedniej klasy - roku nauki zazwyczaj następuje na podstawie dokumentów wydanych przez szkołę za granicą. Wiadomo jednak, że uciekające rodziny rzadko kiedy mają przy sobie takie dokumenty. W takim wypadku wystarczy oświadczenie rodziców o sumie lat nauki dziecka. Co ważne, dokumenty te nie muszą być tłumaczone na język polski. 

Przeczytaj: UNICEF Polska apeluje o pomoc dla dzieci w Ukrainie

Do przyjęcia do szkoły nie jest istotna także podstawa prawna pobytu ucznia na terenie Polski. Może on rozpocząć naukę niezależnie, czy ma zezwolenie na pobyt czasowy, zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych albo uzyskanie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.

Wsparcie nauki dzieci obcojęzycznych

Dyrektorzy szkół w porozumieniu z władzami samorządowymi mogą organizować specjalne zajęcia wspierające uczniów z zagranicy. Jak zapewnia polskie ministerstwo edukacji polskie prawo zapewnia uczniom z innych krajów dwie godziny tygodniowo nauki języka polskiego jako obcego. Samorządy będą miały na to pieniądze za sprawą subwencji.

Co jeszcze im ona zapewnia?

• Realizację nauki w oddziale przygotowawczym - nauka trwa w nim rok, z możliwością przedłużenia do dwóch lat. Nauka odbywa się w grupach do 15 uczniów w wymiarze 20-26 godzin tygodniowo. 
• Wsparcie osoby władającej językiem ukraińskim w charakterze pomocy nauczyciela (bez konieczności posiadania kwalifikacji pedagogicznych).
• Możliwość korzystania z zajęć wyrównawczych przez okres maksymalnie 12 miesięcy. 

Wsparciem dla szkół w organizacji adaptacji ukraińskich dzieci w polskich szkołach mają być także placówki dyplomatyczne i konsularne, którym szkoły będą udostępniać nieodpłatnie sale do kontynuowania nauki języka i kultury kraju pochodzenia ucznia. 

Dowiedz się: Ukraińskie rodziny otrzymają w Polsce świadczenia na dzieci

Pomoc psychologiczna - rekomendacje MEiN

Jak czytamy na portalu gov.pl, ministerstwo edukacji sporządziło już listę wytycznych dla polskich nauczycieli, o tym jak rozmawiać z uczniami o sytuacji w Ukrainie. W rozporządzeniu mowa także o pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla ukraińskich dzieci:

Do polskich szkół trafią też uczniowie − uchodźcy z Ukrainy, którzy powinni zostać objęci pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Do samorządów zostały przekazane dodatkowe środki finansowe na organizację zajęć specjalistycznych w dodatkowym wymiarze godzin i mogą zostać wydatkowane również na wsparcie tej grupy dzieci. Niezbędne jest też budowanie poczucia bezpieczeństwa oraz podejmowanie działań na rzecz aktywnego i pełnego włączenia tych uczniów w życie szkoły oraz środowiska lokalnego.

Ministerstwo edukacji podało również, że w chwili obecnej, w polskich szkołach uczy się już ponad 60 tys. uczniów ukraińskiego pochodzenia. 

Przeczytaj: Jak mam rozmawiać z dzieckiem o wojnie, kiedy sama nie umiem zachować spokoju?

Natalia Kosznik