Spis treści
- Kalendarz szczepień 2013 - po co szczepionki skojarzone?
- Kalendarz szczepień 2013 - szczepionki skojarzone są bezpieczniejsze
- Kalendarz szczepień 2013 - zmiany
- Może w przyszłości
- Kalendarz szczepień 2013 - szczepienie przeciwko grypie
- Kalendarz szczepień 2013 - co się zmieniło w szczepieniach dodatkowych
Marzeniem lekarzy i wielu rodziców jest wprowadzenie na wzór innych krajów europejskich do powszechnego, czyli bezpłatnego, programu szczepień szczepionek wysoce skojarzonych. Obecnie bez względu na stan zdrowia dziecka opiekunowie muszą za nie zapłacić. Wiedzą o tym rodzice, którzy chcąc zapewnić dziecku najlepszą ochronę w postaci szczepionek zalecanych, wydają na nie ponad 2 tysiące złotych. Czy tegoroczne zmiany w kalendarzu szczepień pozwolą zmniejszyć te koszty?
Kalendarz szczepień 2013 - po co szczepionki skojarzone?
Noworodek jeszcze w szpitalu zostaje zaszczepiony przeciwko gruźlicy i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Sześć tygodni później wypadają kolejne szczepienia. Wykonuje się je w poradni dzieci zdrowych. W pierwszym roku życia dziecko otrzymuje szczepionkę przeciwko błonicy, krztuścowi i tężcowi (trzy dawki), przeciwko wirusowi polio (dwie dawki), przeciwko bakterii Hib wywołującej zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (3 dawki) i przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby, WZW B (kolejne 2 dawki). Pomijając więc szczepionki wykonywane w pierwszym dniu życia w szpitalnych warunkach, niemowlę powinno dostać aż 10 ukłuć. Gdy uwzględnimy szczepienia w drugim roku życia, liczba ta wzrasta do 14! Gdyby szczepionki te zamienić na skojarzone, które są bezpłatne w wielu krajach Europy, to w zależności od wyboru szczepionki typu 5 w 1 (błonica, tężec, krztusiec, polio, Hib) lub 6 w 1 (skład jak szczepionka 5 w 1 uzupełniony o ochronę przeciwko WZW B), można zmniejszyć liczbę ukłuć z 10 do 5, a nawet 3, a w okresie dwóch lat życia dziecka z 14 na 7 lub 5. To oznacza mniej bólu dla mal, mniejsze ryzyko gorączki, obrzęku i zaczerwienienia w miejscu ukłucia.
Kalendarz szczepień 2013 - szczepionki skojarzone są bezpieczniejsze
Ale nie tylko o zmniejszenie liczby ukłuć chodzi, choć oczywiście to szalenie ważne, o czym wiedzą najlepiej rodzice, którzy muszą słuchać płaczu dziecka podczas szczepienia. Istotnym argumentem za szczepieniami skojarzonymi jest bezpieczniejsza szczepionka przeciwko krztuścowi. Ta bezpłatna, dostępna dla wszystkich, może powodować niepożądane reakcje dotyczące układu nerwowego. Dzieje się tak, bo jest to tzw. szczepionka żywa. Od jej stosowania odeszły nawet takie kraje, jak Rumunia, Litwa czy Turcja, podając w zamian szczepionkę bezpieczniejszą, tzw. acelularną. Marzeniem byłoby wprowadzenie także w Polsce bezpłatnych szczepionek skojarzonych acelularnych dla wszystkich niemowląt. Na razie większość rodziców musi za nie płacić. Dlatego wybierają szczepionki 5- lub 6-składnikowe, płacąc 130–140 zł za 5 w 1 lub 200–240 złotych za 6 w 1.
Kalendarz szczepień 2013 - zmiany
Wielu lekarzy i rodziców miało nadzieję, że w 2013 r. szczepionki wysoce skojarzone zostaną wprowadzone dla wszystkich niemowląt. Nadzieje pozostały płonne. W 2013 r. co prawda wprowadzono bezpłatne szczepionki acelularne na krztusiec, ale niestety nie są to szczepionki skojarzone typu 5 w 1 lub 6 w 1, lecz szczepionka typu 3 w 1, przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTPa), która zawiera bezpieczną szczepionkę przeciwkrztuścową. Niby jest powód do radości, ale… Szczepionka nie jest bezpłatna dla wszystkich dzieci, a jedynie wcześniaków urodzonych przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub dzieci urodzonych z masą ciała poniżej 2500 g oraz maluszków, którym neurolog zabronił podać szczepionkę dotychczas stosowaną, żywą. Pozostałe dzieci wciąż dostają bezpłatnie żywą szczepionkę przeciwkrztuścową DTPw. Poza tym szczepionka ta nie zmniejsza liczby ukłuć. Dzieci, które zostaną nią zaszczepione, muszą nadal otrzymać oddzielnie szczepionkę przeciwko polio, oddzielnie przeciwko bakterii Hib, oddzielnie przeciwko WZW B. Czyli nadal czeka je w pierwszym roku życia 10 ukłuć od chwili wyjścia ze szpitala. Nie jest to jedyna zmiana w nowym kalendarzu szczepień. Dzieci, które w pierwszym roku życia zamiast szczepionki DTPw pełnokomórkowej dostały szczepionkę bezpieczniejszą DTPa, w 16.–18. miesiącu życia należy zaszczepić czwartą dawką DTPa.
Może w przyszłości
Niestety, nowy program szczepień ochronnych nie wprowadza powszechnych, bezpłatnych szczepień wszystkich niemowląt przeciwko pneumokokom ani powszechnego zastosowania szczepionek bezkomórkowych przeciwko krztuścowi, w tym również szczepionek wysoce skojarzonych 5- lub 6-składnikowych. Pozostaje nadzieja, że w przyszłym roku choć część tych zmian zostanie jednak wprowadzona.
Kalendarz szczepień 2013 - szczepienie przeciwko grypie
Kolejna zmiana w kalendarzu szczepień w 2013 r. dotyczy szczepienia przeciwko grypie. W poprzednich latach zalecano to szczepienie (odpłatnie) dzieciom od 6. miesiąca życia, które ze względu na przebywanie w dużych skupiskach, np. żłobkach, są narażone na zachorowanie na grypę. W nowym kalendarzu nie ma już tego zapisu. Na szczęście, sezon grypowy mamy za sobą. Nie oznacza to jednak, że jesienią nie będzie można podać niemowlętom szczepionki przeciwko grypie. Nadal można szczepić półroczne niemowlęta, ale wskazania do tego szczepienia trzeba skrupulatnie rozważyć. Warto pamiętać, że od 7. do 36. miesiąca życia potrzebne są przy pierwszym szczepieniu w życiu dwie dawki podane w odstępie miesiąca.
Kalendarz szczepień 2013 - co się zmieniło w szczepieniach dodatkowych
Niewiele się zmieniło w kwestii szczepień dodatkowych, zalecanych, odpłatnych. W pierwszym roku życia warto rozważyć podanie trzech z nich.
- Rotawirusy
Wirusy te wywołują ostre biegunki z wymiotami i gorączką. Te objawy mogą prowadzić do odwodnienia, czego skutkiem często jest pobyt malca w szpitalu. Szczepionka przeciw rotawirusom jest szczególna, bo doustna. Można szczepić maluszki po 6. tygodniu życia, na rynku są dwie szczepionki: dwudawkowa Rotarix oraz trzydawkowa Rotateq. Pierwszą dawkę trzeba podać, zanim dziecko skończy 12 tygodni. Później już nie jest to możliwe. Warto o tym pamiętać, aby nie przegapić możliwości uodpornienia dziecka przeciwko tej chorobie.
- Pneumokoki
Bakterie te są najczęstszą przyczyną bakteryjnych zapaleń płuc i ucha środkowego. Mogą powodować też zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet sepsę. Im młodsze dziecko, tym większe ryzyko zakażenia i groźnych powikłań. Decydując się na podanie szczepionki w pierwszym półroczu życia trzeba zaszczepić malca trzema dawkami szczepionki, a czwartą, przypominającą, podać w drugim roku życia (czyli schemat 3+1). Dzieci od 2. miesiąca do ukończenia 12 miesięcy urodzone przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub z masą ciała poniżej 2500 g dostają wszystkie cztery dawki szczepionki bezpłatnie. Bezpłatnie otrzymują ją też niektóre chore dzieci, np. z chorobą serca, astmą, brakiem śledziony lub z zaburzeniami odporności. Gdy pierwszą dawkę malec dostaje w drugim półroczu życia, podaje się dwie, a nie trzy dawki, a potem trzecią, przypominającą w drugim roku życia (czyli 2+1). Gdy pierwszą dawkę dostaje roczniak, wystarczą dwie, gdy dwulatek, tylko jedna.
Wywołują groźne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Szczepionkę przeciwko typowi C bakterii można podawać po 6. tygodniu życia. Niezbędne są trzy dawki: dwie w pierwszym, a trzecia w drugim roku życia. Gdy malec jest szczepiony po raz pierwszy po skończeniu roku, wystarczy jedna dawka. Nowością jest szczepionka chroniąca nie przed jednym typem C bakterii, ale przed czterema: C, A, W135 i Y. Można ją podawać po 12. miesiącu życia dziecka.