Masz chłopskie czy szlacheckie korzenie? Końcówki nazwisk nie mówią wszystkiego
Wiele osób interesuje się swoimi korzeniami, coraz częściej też opracowujemy drzewa genealogiczne własnych rodzin. Zwłaszcza gdy nasze dzieci są coraz starsze, pojawiają się niekiedy pytania o pra-, pradziadków i jeszcze dawniejszych przodków, chociażby w wyniku szkolnych projektów. Co o naszych korzeniach mówi nam nazwisko?
Opracowanie drzewa genealogicznego swojej rodziny nie należy do najłatwiejszych zadań. Eksperci radzą udawać się do archiwów gminnych, urzędów stanu cywilnego oraz do parafii, gdzie wiele można wyczytać z ksiąg parafialnych. Jak jednak dowiedzieć się więcej o swoim pochodzeniu dokonując jedynie małego, internetowego śledztwa? Wystarczy dokładniej przyjrzeć się swojemu nazwisku.
Przeczytaj: Taki PESEL będą mieć dzieci urodzone tylko w tym jednym dniu
Spis treści
- Co końcówki nazwisk mówią o pochodzeniu?
- Gdzie w internecie szukać pochodzenia swojego nazwiska?
- Gdzie szukać dokładnych danych o swoim pochodzeniu?
Co końcówki nazwisk mówią o pochodzeniu?
Zwykło się sądzić, że polskie nazwiska zakończone na -ski, -ska i -cki, -cka wiążą się ze szlacheckim pochodzeniem. Według genealogów może to być jednak błędne rozumowanie, choć wywodzi się od rzeczywistych praktyk. Szlachcice dość często otrzymywali bowiem nazwiska od miejscowości, których byli właścicielami. Typowe było więc, że gdy ród był w posiadaniu wsi o nazwie Dobra Wola, ich nazwisko brzmiało "Dobrowolscy".
To szlachta, jako pierwsza zaczęła posługiwać się nazwiskami. Chłopstwo zaczęło je otrzymywać jakiś czas później, z praktycznych powodów. Nazwiska te były proste typu "Kowal", ale później też "Kowalczyk", "Bednarz", ale też "Bednarczyk".
Nie zawsze jednak końcówka świadczy o szlacheckim pochodzeniu.
- Urzędnik pytał chłopa: "U kogo robisz na polu?" "U Potockiego." "To będziesz Potocki." Minęło ponad sto lat i dziś potomek owego chłopa być może pielęgnuje w głowie myśl, że jest spadkobiercą znamienitego rodu - tłumaczyła genealożka i założycielka firmy Your Roots in Poland oraz Stowarzyszenia Twoje Korzenie w Polsce, w rozmowie z Interią.
Gdzie w internecie szukać pochodzenia swojego nazwiska?
Pierwszym krokiem w odnalezieniu pochodzenia swojego nazwiska może być odszukanie go w internetowych źródłach. Na stronie nazwiska.ijp.pan.pl dowiemy się o ilości osób o danym nazwisku w konkretnych regionach, ale też o jego etymologii i zapisach historycznych dotyczących go.
Istotna jest tu chociażby kwestia pochodzenia, jeżeli nazwisko pochodzi od nazwy własnej, być może dana rodzina nosząca je ma korzenie szlacheckie. Gdy jednak wywodzi się od nazwy pospolitej, np. od zawodu, raczej nie ma na to szans.
Podobnych informacji można szukać na stronach takich jak genezanazwisk.pl czy www.familysearch.org.
Gdzie szukać dokładnych danych o swoim pochodzeniu?
Samo internetowe śledztwo to dopiero początek. Dla bardzo wnikliwych osób, znalezienie swoich korzeni to zadanie, które zajmie długie miesiące.
- Jeżeli szukamy swoich korzeni i mamy informację o miejscu pochodzenia przodków, czy miejscu ich spoczynku, możemy zwrócić się, np. do konkretnej parafii czy archiwum państwowego, by odszukać akta metrykalne. W tych źródłach znajdziemy informacje dodatkowe, opisujące naszych przodków, np. szlachetnie urodzony, włościanin, felczer, mieszczanin, katolik, przechrzta itp. Istnieją rozmaite źródła, w których można znaleźć informacje o przodkach, np. dokumenty spisów powszechnych - mówi językoznawczyni z Uniwersytetu w Białymstoku dr Małgorzata Frąckiewicz w rozmowie z portalem wrotapodlasia.pl.
Zobacz: Jak zarejestrować dziecko urodzone za granicą?
