"Nie będę odrabiał lekcji!". Jak zachęcić dziecko do odrabiania lekcji?

2018-10-16 14:04

Zdarza się, że dziecko nie chce odrabiać prac domowych. Jak wtedy zachęcić je do nauki i pomóc mu w organizacji pracy? Obowiązek szkolny nie zawsze jest przyjemnością, ale są skuteczne sposoby na to, by bez stresu pomóc dziecku w nauce.

Biurko do odrabiania lekcji — Autor: Getty images

Spis treści

Dlaczego dziecko nie chce odrabiać lekcji?
1. Wybierz dobry moment do odrabiania lekcji
Jak wygaszać emocje dziecka?
2. Pomóż wyrobić właściwe nawyki
3. Zadbaj o komfort odrabiania lekcji
4. Dostarczaj wyzwań i bodźców
Jak zachęcić dziecko do nauki? Słuchaj online podcastu
5. Punktuj sukcesy
6. Motywuj, ale też zachowaj spokój

Odrabianie lekcji i inne obowiązki szkolne to duże wyzwanie w życiu kilkulatka, który nagle z etapu zabawy wchodzi na etap poważnej edukacji. Choć szkoła to przede wszystkim wszechstronny rozwój dziecka, masa przygód i nowych znajomości, wymaga od każdego obowiązkowości i pracowitości.

Wdrożenie tych wartości w życie kilkulatka może być trudne. Co zrobić, kiedy dziecko nie chce odrabiać zadań domowych? Jak wówczas zachęcić dziecko do nauki?

Dlaczego dziecko nie chce odrabiać lekcji?

Często jest tak, że dzieci chętnie chodzą do szkoły, bo spotykają się tam ze swoimi przyjaciółmi i przeżywają z nimi niezwykłe chwile. Być może nawet sama nauka wydaje im się atrakcyjna, problem pojawia się wówczas, gdy po powrocie do domu okazuje się, że dziecko musi jeszcze odrobić prace domowe.

Brak poczucia obowiązkowości u ucznia czyni sytuację jeszcze trudniejszą – dziecko buntuje się przed dodatkowym obowiązkiem i wykonuje je niechętnie. Sama czynność robienia zadanej pracy domowej wydaje mu się nudna, mało atrakcyjna. Szczególnie w odniesieniu do zabawy, jakiej mogłoby się oddać, gdyby nie praca domowa. Trudno zestawiać monotonne lekcje z atrakcyjną rozrywką, jaką dziś dla dzieci i młodzieży są np. gry multimedialne, kolorowe zabawki, internet czy telewizja. Wrażenia na dziecku nie robią ani kolorowe kredki, ani ciekawe książki.

Oprócz nudy, winne jest również gorsze samopoczucie dziecka albo brak energii do pracy. Dziś dzieci spędzają o wiele więcej czasu w szkole niż kiedyś, co wynika zwykle z trybu pracy ich rodziców. Trudno oczekiwać, że po 9-10 godzinach w szkole, dziecko chętnie pobiegnie do domu odrabiać lekcje.
Czasem za niechęć do odrabiania lekcji odpowiadają zaburzenia, a nie lenistwo. Zadaniem rodzica jest wychwycić tę nieprawidłowość, którą może być np. dysleksja i udzielenie dziecku wsparcia.

Czytaj:

Co zrobić, gdy dziecko nie chce odrabiać lekcji?

Jak zachować spokój w trakcie odrabiania lekcji?

Dobrze wiedzieć

Dr n.med. Paulina Kwarta – psycholog – specjalista poradni NEOLOGOPEDIA

„Houston, mamy problem…”. Julek absolutnie nie będzie odrabiał lekcji! Dlaczego nie? Bo nie! Co w takiej sytuacji może poradzić centrum lotów? Sytuacji „kryzysowej” najlepiej nie pogłębiać, czyli nie próbujmy odrabiać lekcji ‘na siłę’. Kryzys należy przeczekać, ale… sprytnie przeczekać, tak aby wygasić niekorzystne emocje. Absolutnie, nie należy też złapać się w pułapkę dziecku i od razu przejść do ‘handlu domowego’, a co gorzej do konsekwencji. „Jeśli zrobisz lekcje, dostaniesz…” i tu nagroda, lub „Jeśli nie zrobisz lekcji, to…” i tu umowna „kara”.

Potrzebne jest uspokojenie i trochę czasu. Najlepiej zmiana atmosfery i przerzucenie uwagi na inne sprawy lub zajęcia, ale nie koniecznie od razu na rozrywkę. Ważne jest pokazanie dziecku, że jesteśmy z nim w tej „trudnej” sytuacji, jakim jest konieczność zrobienia lekcji. Tu nieco kreatywności musi wykazać rodzic. Można spróbować w spokojnej rozmowie dotrzeć do źródła problemu. Dlaczego nie chcesz? Czy jesteś zmęczony? Może nie wiesz jak sobie z tym poradzić? Ale jeśli sytuacja jest „gorąca”, przełóżmy tę rozmowę na inny moment.

1. Wybierz dobry moment do odrabiania lekcji

Zmuszanie dziecka do tego, by w końcu usiadło do lekcji, może mieć odwrotny skutek. Zamiast wyrobienia w dziecku sumienności i pracowitości, sprawiamy, że negatywne nastawienie do szkolnego obowiązku jeszcze się pogłębia. Nie oznacza to jednak, by odpuszczać, ale by wybrać moment dogodny na zrobienie pracy domowej. Jak zachęcić dziecko do nauki?

Jeśli dziecko spędziło w szkole większą część dnia, nie wymagajmy, by od razu odrabiało lekcje. Odczekajmy godzinę, dwie, by uczeń zdążył się zregenerować i zająć czymś innym.

Dziecko, które ma usiąść do lekcji, powinno mieć zaspokojone podstawowe potrzeby – być najedzone, wyspane i w dobrym humorze – tylko to gwarantuje sukces.

Pamiętajmy również, by nie odkładać odrabiania lekcji na późny wieczór, nie pozwalajmy również na robienie pracy domowej tuż przed samym wyjściem do szkoły. Dziecko musi mieć komfort i nie powinno być wówczas popędzane.

Dobrze wiedzieć

Dr n.med. Paulina Kwarta – psycholog – specjalista poradni NEOLOGOPEDIA

Jak wygaszać emocje dziecka?

Oto kilka propozycji:

Wysłuchajmy spokojnie i z uwagą dziecko, nie przerywając mu.
Niech czas pozwoli mu się uspokoić.
Można podpowiedzieć sposoby żeby złość przeszła (np.: odbijanie piłki, przytulenie, policzenie do 10, rysowanie, może zostanie samemu w pokoju).
Najważniejsze: Nie krzyczymy i nie odwołujemy się do konsekwencji.

Gdy emocje opadły, i jesteśmy wspólnie w lepszym nastroju, próbujemy powrócić do lekcji. Przy odrabianiu lekcji należy pokazać dziecku, że traktujemy je po partnersku i nie chcemy narzucać mu sposobu pracy. Pytamy, które zadanie chce zrobić pierwsze? W jakiej kolejności będziemy pracować? Czy są zadania, w których potrzebna jest pomoc rodzica? I tu właśnie pojawia się ważna sprawa, czyli system!

Odrabianie lekcji powinno być jedną z czynności, które w naszym życiu rodzinnym są usystematyzowane, zaplanowane, mają swoje zasady, oraz rytm i porządek. W ten sposób staną się pewnym nawykiem i potencjalnie nie będą problematyczne. Oczywiście odrabianie lekcji musi być zgrane z innymi aktywnościami oraz odpoczynkiem, ale nie powinno być odkładane na tak zwaną ostatnią chwilę.

2. Pomóż wyrobić właściwe nawyki

Psycholodzy są zgodni – systematyczne odrabianie lekcji uczy dzieci sumienności, właściwej organizacji pracy i odpowiedzialności.

Najlepiej jest wybrać stałą porę dnia, gdy dziecko będzie zajmować się zadaną pracą domową i powtarzać codziennie ten rytuał.
Warto również wpoić dziecku zasadę, by nie odkładać niczego na potem. Zadane na odległy dzień lekcje dziecko powinno odrabiać w dniu, w którym mu je zadano, a w piątek robić pracę na poniedziałek.
Istotna jest również kolejność wykonywania zadań. Odrabianie lekcji zaczynamy od tych przedmiotów, które dziecku sprawiają najwięcej trudności, bo wtedy ma ono najwięcej cierpliwości i energii. To świetna nauka planowania i właściwej organizacji.
Dodatkowo nie wykonujmy pracy domowej za dziecko, ale pomagajmy, jeśli o to poprosi. Po samodzielnym odrobieniu lekcji, pozostaje sprawdzić, czy praca została poprawnie zrobiona.

3. Zadbaj o komfort odrabiania lekcji

Szukając skutecznych sposobów na to, jak pomóc dziecku w nauce, należy przede wszystkim, w trakcie odrabiania lekcji, usunąć wszelkie „rozpraszacze” z pola widzenia. W domu powinno być cicho - grające sprzęty wyłączone, a zabawki odsunięte na bok.
Dziecko powinno mieć zagwarantowane komfortowe miejsce do odrabiania zadań domowych. Najlepiej własne biurko i krzesło. Odrabianie pracy domowej powinno być swoistym rytuałem.
Zanim dziecko wyciągnie książkę czy zeszyt, powinno sobie przygotować wszelkie pomoce biurowe, jakie będą mu potrzebne, by w trakcie pracy nie odchodzić od biurka i rozpraszać się np. szukając w plecaku linijki. Takie przygotowanie sprawia, ze uczeń zaczyna z czasem sam dbać o właściwą organizację pracy i zauważa, że takie postępowanie podczas odrabiania lekcji jest bardzo korzystne.

Czytaj:

Czy i jak dużo prac domowych nauczyciele powinni zadawać dzieciom?

Jak pomóc dziecku w nauce?

4. Dostarczaj wyzwań i bodźców

W dni wolne od szkoły warto zabrać pociechę do muzeum lub innej podobnej placówki (np. do zoo lub do centrum nauki), by to, czego uczy się w szkole, zaprezentować mu w inny, ciekawszy sposób.

Rodzaj placówki warto dobrać do tego, czego twoje dziecko aktualnie się uczy - np. jeśli na przyrodzie poznaje rodzaje skał, można zabrać je do Muzeum Ziemi lub do Muzeum Minerałów.

Jak zachęcić dziecko do nauki? Słuchaj online podcastu

5. Punktuj sukcesy

Warto w widocznym miejscu (np. na lodówce lub na tablicy korkowej przy biurku dziecka) powiesić kartkę, na której będą pojawiać się informacje o sukcesach i osiągnięciach.

Zapisuj na niej każdą dobrą ocenę lub pochwałę, zwłaszcza z przedmiotów, które sprawiają dziecku najwięcej trudności.

6. Motywuj, ale też zachowaj spokój

Na koniec – nie zapominajmy, że mamy do czynienia z dzieckiem. Istotą, która ma w sobie dużą emocjonalność. Nie należy doprowadzać dziecko podczas odrabiania lekcji do płaczu, krzyczeć czy karać, jeśli buntuje się przed robieniem lekcji.

O wiele skuteczniejsza będzie spokojna rozmowa (należy odczekać aż emocje opadną), która wyjaśni mu istotę szkolnego obowiązku.

Jako rodzice musimy być przede wszystkim wsparciem i pomagać swoim pociechom. Rodzicielską mądrością jest także umożliwienie dziecku popełnienia błędu i poniesienia konsekwencji (np. gdy dziecko zapomni zrobić zadania lub wykona je niechlujnie). To uczy odpowiedzialności za swoje postępowanie i motywuje do poprawy.

Przy odrabianiu zadań domowych nie należy również stosować nagród - ogromnym błędem jest obiecywanie zapłaty za zrobienie lekcji. Motywacja dziecka powinna być przede wszystkim wewnętrzna.

Anna Kuliberda