Uczulenie na orzechy: objawy, jak leczyć alergię na orzechy

Uczulenie na orzechy to jedna z najczęstszych alergii pokarmowych u dzieci i u dorosłych. Dlatego warto wiedzieć, jak objawia się alergia na orzechy i jak ją leczyć. 

Statystycznie na alergię na orzechy cierpi nawet 1 proc. całej ludzkiej populacji. Orzechy – zarówno ziemne, jak i nasze rodzime: włoskie i laskowe – zaliczane są do najczęstszych alergenów pokarmowych na świecie (tzw. wielkiej ósemki alergenów pokarmowych, odpowiedzialnej za ponad 90 proc. uczuleń). 

Powód jest prosty: orzechy, zawierające je produkty i tłoczone z nich oleje coraz częściej i coraz wcześniej pojawiają się w dziecięcym menu. A nawet jeśli niemowlak orzechów jeszcze nie próbował, to mógł się z nimi zetknąć przy okazji spożywania innych produktów, zanieczyszczonych orzechami w procesie produkcji.

Jak objawia się alergia na orzechy?

Spis treści

1. Co uczula w orzechach?
2. Które orzechy najczęściej uczulają?
3. Jakie są objawy uczulenia na orzechy?
4. Jak rozpoznać alergię na orzechy?
5. Jak leczy się uczulenie na orzechy?

Co uczula w orzechach?

Uczulenie na orzechy pojawia się wówczas, kiedy układ immunologiczny dziecka nadmiernie reaguje na zawarte w orzechach pewne składniki, głównie białka. W rezultacie takiej reakcji tworzą się przeciwciała IgE, które wywołują przykre objawy uczulenia. 

Które orzechy najczęściej uczulają?

Najczęściej uczulają orzechy ziemne (arachidowe) – zarówno te zjadane w całości, jak i jako dodatek do potraw, np. w formie masła arachidowego (warto wiedzieć, że masło takie jest również składnikiem niektórych kosmetyków, dlatego może też być przyczyną alergii kontaktowej).

Nie uczula natomiast olej tłoczony z tych orzechów – dzieje się tak dlatego, że w procesie produkcji został on pozbawiony białek. Rzadziej uczulają inne gatunki orzechów: nerkowca, pistacjowe, laskowe, włoskie, migdały, a także kasztany.

Czytaj: Testy pokarmowe: objawy alergii, rodzaje testów, kiedy wykonać testy alergiczne

Jakie są objawy uczulenia na orzechy?

Objawy alergii na orzechy pojawiają się bardzo szybko (już w ciągu kilku minut po zjedzeniu orzecha), gdyż są one bardzo silnym alergenem.

Najczęściej pojawia się swędząca, czerwona wysypka – pokrzywka skórna, zarówno w okolicy ust, jak i na rękach, nogach, tułowiu. U wielu uczulonych na orzechy występuje też obrzęk warg, uczucie swędzenia i szczypania w okolicy ust i w gardle, łzawienie oczu i wodnisty katar.

Objawem alergii na orzechy jest też biegunka, bóle brzucha, wymioty i nudności. W przypadku bardzo silnej alergii może dojść do zaburzeń zachowania i utraty świadomości, a nawet do wstrząsu anafilaktycznego, który może prowadzić do śmierci. 

Czytaj: Objawy alergii pokarmowej u niemowlaka

Jak rozpoznać alergię na orzechy?

Uczulenie na orzechy potwierdzić może tylko lekarz, a pierwszym krokiem w kierunku postawienia właściwej diagnozy jest szczegółowy wywiad lekarski, w trakcie którego lekarz pyta m.in. o okoliczności pojawienia się objawów alergii, czas ich pojawienia się, rodzinne skłonności do alergii. By potwierdzić uczulenie, może też zlecić testy alergiczne.

• Jednym z najczęściej zlecanych są punktowe testy skórne, w trakcie których na skórę dziecka nanoszony jest preparat zawierający alergeny z orzechów, a następnie obserwowana reakcja na nie (im zmiana, jaka pojawi się na skórze, będzie większa, tym silniejsze uczulenie).
• U starszych dzieci stosuje się również testy z krwi, oceniające poziom przeciwciał klasy IgE i przeciwciał swoistych. Jeśli te dwa testy nie dadzą odpowiedzi, a objawy nadal występują, lekarz może zlecić również testy prowokacyjne, które ze względu na duże ryzyko pojawienia się silnych objawów alergii przeprowadzane są w szpitalu. Małemu pacjentowi pod kontrolą lekarzy podaje się wówczas coraz większe ilości alergenu, obserwując reakcję organizmu – a następnie odstawia. Jeśli dokuczliwe objawy pojawią się po podaniu alergenu, a po jego ostawieniu osłabną albo wręcz znikną, alergia na orzechy zostanie potwierdzona. 

Zobacz: Po czym poznać, że dziecko jest alergikiem?

Jak leczy się uczulenie na orzechy?

Nie ma leku na uczulenie na orzechy, w przypadku tej alergii nie ma również możliwości odczulania. Tak jak w przypadku innych form alergii pokarmowych, tak i uczulenie na orzechy leczy się, całkowicie eliminując z diety zarówno orzechy, jak i produkty, które je zawierają lub zostały nimi zanieczyszczone w trakcie produkty.

Z tego względu należy bardzo dokładnie czytać etykiety, orzechy mogą być bowiem nawet w produktach, w których ich obecności można byłoby się najmniej spodziewać: np. w pasztetach, pieczywie, biszkoptach, niektórych mieszankach modyfikowanych, a nawet w sucharach.

Jeśli mimo prób wyeliminowania orzechów z diety dziecku zdarzy się zjeść coś, co je zawiera, i pojawią się dokuczliwe objawy uczulenia, można mu podać lek przeciwhistaminowy (o jego przepisanie „na wszelki wypadek” najlepiej poprosić lekarza).

W przypadku ciężkiej reakcji alergicznej, w tym wstrząsu anafilaktycznego, konieczne jest podanie adrenaliny. Ponieważ nie jest to lek, który zwyczajowo jest na wyposażeniu rodzinnych apteczek, a uczulonemu na orzechy może uratować życie nim przyjedzie pogotowie, warto mieć ją zawsze pod ręką.

Zobacz: Alergia - czy to choroba dziedziczna?