Doświadczenia, które możesz zrobić z dzieckiem w domu

Bezpieczne doświadczenia, które można wykonać z dzieckiem w domu zachęcą go do nauki i pokażą - nie tylko w nudnej teorii - jak ciekawe są nauki przyrodnicze. Oto kilka prostych eksperymentów dla uczniów podstawówki.

Spis treści

1. Nauka przez doświadczenia jest skuteczniejsza
2. Stan ciekły, stały i gazowy, czyli jak powstają chmury?
3. Wybuchy, czyli jak reagują ze sobą zasada i kwas 
4. Fermentacja, czyli dlaczego ciasto rośnie? 
5. Krystalizacja, czyli jak powstają kryształki soli
6. Hodowanie fasolki, czyli jak rosną rośliny

Dlaczego warto wykonać z dzieckiem domowe eksperymenty fizyczne i chemiczne? Bo to je zaciekawi i zachęci do samodzielnego zdobywania wiedzy.

Nauka we własnym zakresie bez udziału szkoły jeszcze od niedawna było zarezerwowana dla wąskiej grupy dzieci biorących udział w domowym nauczaniu. Dziś, w dobie pandemii, stało się to naszą codziennością.

Wielu rodziców musi zamienić się w nauczycieli i wspomóc zarówno szkołę, jak i swoje dzieci w tej wyjątkowym czasie edukacji domowej.

Wiele szkół wprowadziło już lekcje on line, wiele jednak ogranicza się wyłącznie do wysyłania dzieciom zadań i prac domowych mailem. Nie ma co ukrywać, taka nauka jest nudna i mało atrakcyjna dla kilkulatka.

Czytaj: Jak zachęcić dziecko do nauki przyrody? Pięć sprawdzonych sposobów

Jak się uczyć? 5 technik efektywnej nauki

Nauka przez doświadczenia jest skuteczniejsza

Dlatego warto położyć nacisk na naukę poprzez zabawę i zdobywanie wiedzy dzięki własnym obserwacjom i doświadczeniom. Do tego służą eksperymenty, które w szkole są zazwyczaj wykonywane w salach chemicznych czy fizycznych.

Ale przecież większość z nich możesz zrobić z dzieckiem także w domu. To doskonały sposób na naukę, która w ten sposób wchodzi do głowy łatwiej niż w czasie wertowania kolejnych stron podręcznika.

Dlaczego? Od dawna przecież wiadomo, że gdy dziecko angażuje w naukę wszystkie zmysły, uczy się szybciej, bo jego mózg odbiera bodźce wielotorowo i używa wszystkich części mózgu.  

Nie masz pomysłu na doświadczenia? Oto kilka z eksperymentów, które można wykonać w domu, wraz z wytłumaczeniem zjawisk, które obserwujemy w trakcie eksperymentu.

Stan ciekły, stały i gazowy, czyli jak powstają chmury?

W szkole podstawowej uczniowie zgłębiają rodzaje stanów skupienia. Najlepiej opisać to za pomocą wody. Wiadomo, że fizyka wyróżnia trzy stany – stały (to woda zamarznięta, czyli lód), ciekły (woda z kranu) oraz gazowy (para wodna uzyskiwana w czasie gotowania wody w garnku).

Pokazując dziecku proces przechodzenia wody w różne stany za pomocą podwyższania lub obniżania temperatury, ułatwisz mu zrozumienie na czym polega różnica miedzy stanami skupienia.

W ten sposób można też wytłumaczyć dziecku, na czym polega obieg wody w przyrodzie i jak powstają chmury.

Weź przezroczystą, plastikową butelkę i napełnij ją do wysokości 3/4 bardzo ciepłą wodą. Następnie weź kostkę lodu z zamrażalnika i poleć, aby dziecko włożyło ją do otworu butelki, ale nie wrzucało, tylko przytrzymało na wysokości korka.

Poniżej kostki lodu powinna pojawić się chmura pary wodnej, która pod wpływem ciepła zaczyna się skraplać. Dokładnie to samo dzieje się w powietrzu - w wyniku zmian temperatury para wodna przechodzi w atmosferze ze stanu gazowego w ciekły tworząc chmury.

Czytaj: Wzory matematyczne dla ósmoklasistów i nie tylko

Egzamin ósmoklasisty 2020 matematyka - zakres materiału

Wybuchy, czyli jak reagują ze sobą zasada i kwas 

Twoje dziecko uczyć się będzie na chemii, że niektóre substancje mają odczyn zasadowy, a inne - kwaśny. Doświadczenie, które zaraz opiszemy, pozwoli zaobserwować wam, reakcję, jaka zachodzi, gdy kwas połączy się z zasadą.

Weź wysokie szklane naczynie (słoik, wazon) i wstaw je do miski. Napełnij naczynie do połowy wodą, dodaj ocet (¼ objętości naczynia). Pamiętaj, że zamiast octu możesz dodać soku z cytryny. Teraz powoli zacznij dosypywać do naczynia sodę oczyszczoną

Ocet, czyli kwas octowy reaguje z zasadową sodą, tworząc gwałtowną reakcję w czasie której wydziela się dwutlenek węgla i woda. 

Fermentacja, czyli dlaczego ciasto rośnie? 

Fermentacja to zjawisko, to którym dzieci uczą się w szkole. To jeden z omawianych procesów biotechnologicznych, który można pokazać na podstawie drożdży. Drożdże wykorzystywane są w gospodarstwie domowym oraz w produkcji żywności – ciast, pieczywa, także alkoholu.

W czasie procesu rośnięcia ciasta, który jest tak naprawdę procesem fermentacji, drożdże - pod wpływem cukru - produkują gaz, a dokładnie tlenek węgla. Można to pokazać dziecku za pomocą prostego doświadczenia.

Do półlitrowej plastikowej  butelki wlejcie ciepła wodę (1/3 objętości), wsypcie do niej paczkę suchych droższy i dwie łyżeczki cukru, a następnie zamieszajcie. Na szyjkę butelki nałóżcie balon i odstawcie tę konstrukcję w ciepłe miejsce na ok. 30 minut. Obserwujecie, jak  po jakimś czasie balon napełni się gazem, czyli sam się napomopuje!

Krystalizacja, czyli jak powstają kryształki soli

Wlej do słoika zagotowaną, ciepłą wodę i poleć, aby dziecko rozpuściło w niej sól (wsypujcie jej tak dużo, aż przestanie się rozpuszczać – uzyskacie wtedy tzw. roztwór nasycony). Teraz na otwarty słoik połóżcie patyczek z przywiązaną do niego włóczką, tak długą, aby dotykała dna słoika.

Odstawcie słoik na parapet i obserwujcie, jak w ciągu kilku dni woda paruje, a sól krystalizuje się i osadza na nitce. To doświadczenie pokaże dziecku, czym jest proces krystalizacji i na czym polega wydzielenie substancji stałej w postaci kryształków wskutek obniżenia temperatury mieszaniny.

Hodowanie fasolki, czyli jak rosną rośliny

To doświadczenie przyrodnicze, które pokazuje dziecku proces wzrastania rośliny z nasiona. Maluchy mieszkające w miastach, często nie mają o tym pojęcia. Weźcie 3 fasolki typu jaś i ułóżcie je na gazie rozciągniętej na słoiku (przyczep gazę gumką recepturką).

Wlejcie do słoika wodę - niech dziecko cały czas dba, aby w trakcie kolejnych dni doświadczenia nasiona były zawsze zanurzone w wodzie. Słoik postawcie na parapecie przy świetle słonecznym, ale umieśćcie w misce lub na podstawce, ponieważ woda będzie spływać z gazy i moczyć parapet. 

Po kilku dniach fasolki zaczną wypuszczać kiełki i następnie łodyżki i korzenie. Gdy będzie ich dużo, możecie przesadzić roślinkę w doniczce z ziemią. 

Czytaj: Jak napisać ogłoszenie?

Mapy myśli – czym są i jak pomagają w nauce?