Przepuklina pępkowa u noworodka to uwypuklenie zawartości jamy brzusznej (najczęściej jelit) przez niecałkowicie zamknięty pierścień pępkowy. Pojawia się jako miękkie, sprężyste wybrzuszenie w okolicy pępka, które zwykle powiększa się przy płaczu, kaszlu lub wysiłku, a zmniejsza się w spoczynku.
Przepuklina pępkowa może przestraszyć rodzica, jednak w wielu przypadkach zamyka się samoistnie zanim dziecko skończy 2 lata, najpóźniej do 5. roku życia. Rzadko wymaga ona interwencji chirurgicznej.
Czy przepuklina pępkowa u niemowlęcia jest groźna?
Przepuklina pępkowa występuje u 10-20% noworodków. Zdecydowanie częściej obserwuje się ją u wcześniaków (to nawet 75% przypadków). Wspomniany wyżej pierścień pępkowy zamyka sie stopniowo do czasu porodu. Naturalnie u wcześniaków nie zdąży tego zrobić, a niezrośnięty pierścień pępkowy to właśnie główna przyczyna przepukliny pępkowej.
Gdy przemieszczenie zawartości jamy brzusznej jest niewielkie, maluch nie odczuwa żadnych dolegliwości, jedynie w okolicy pępka można dostrzec nieduże uwypuklenie.
Jeśli natomiast przepuklina pępkowa jest duża, dziecko może odczuwać dyskomfort, który pojawia się głównie podczas kichania, kaszlu czy wypróżniania. Gdy przepuklina pępkowa powiększa się, wskazana jest wizyta u lekarza i wykonanie badania USG jamy brzusznej.
Konsultacji wymaga też sytuacja, w której skóra w okolicy pępka jest zaczerwieniona lub nadmiernie blada, dziecko gorączkuje, ma wymioty lub zaparcia, przepuklina jest twarda. To groźny stan wymagający szybkiej wizyty u chirurga dziecięcego.
Czy przepuklina pępkowa może powstać przez silny płacz?
Nie, silny płacz może wprawdzie wzmagać wypukłość w okolicy pępka, nie jest jednak przyczyną jej wystąpienia. Tak samo jak nieprawidłowe podwiązanie pępowiny po porodzie nie powoduje przepukliny.
Rodzice, których dzieci mają widoczną przepuklinę pępkową zwykle słyszą od lekarza następujące zalecenia:
- obserwacja wypukliny (czy nie zmienia koloru, nie twardnieje, daje się lekko wcisnąć),
- niezakładanie plasterków, bandaży, jakichkolwiek opatrunków,
- standardowe, regularne wizyty kontrolne u pediatry (podczas wizyty lekarz powinien przyjrzeć się przepuklinie).
U noworodków przepuklina widoczna jest zwykle od razu po narodzinach, ale czasem rodzice mogą zauważyć ją później. Warto wówczas odwiedzić pediatrę, który sprawdzi, czy to na pewno przepuklina pępkowa i ewentualnie pokieruje do fizjoterapeuty.
Pomocne może być częstsze kładzenie dziecka na brzuszku, dieta nie powodująca zaparć, unikanie krzyku dziecka.
