W czepku urodzony oznacza urodzony w worku owodniowym. Takie narodziny zdarzają się raz na 80 tys. porodów, czyli są niezwykle rzadkie. Zazwyczaj dotyczą przyjścia na świat przez cesarskie cięcie. Jeszcze rzadziej zdarza się, aby kobieta urodziła dziecko w nietkniętym pęcherzu płodowym drogami natury – mimo to jest to możliwe.
Spis treści
- Czym jest worek owodniowy?
- Dlaczego czasami pęcherz nie pęka?
- Czy dziecko może urodzić się w worku owodniowym?
- Czy w trakcie cesarki można urodzić dziecku w worku owodniowym?
- Jak wygląda dziecko urodzone "w czepku"?
- Co oznacza powiedzenie "w czepku urodzony"?
Czym jest worek owodniowy?
Worek owodniowy, inaczej pęcherz płodowy to miejsce, w którym przez 9 miesięcy dojrzewa ludzki płód. Powstaje ok. 4 tygodnia ciąży z błon płodowych, które otaczają zarodek po zapłodnieniu. Wraz z upływem czasu worek wypełnia się płynem owodniowym.
Pęcherz płodowy wypełnia ściśle macicę i pełni ważną rolę: chroni nienarodzonego człowieka zarówno przed mikroorganizmami chorobotwórczymi, które docierają do organizmu kobiety z zewnątrz, przed wahaniami temperatury, jak i przed innymi zagrożeniami, np. urazami – worek wypełniają wody płodowe, które stanowią naturalne środowisko rozwoju płodu, amortyzują wstrząsy itd.
Dlaczego czasami pęcherz nie pęka?
Pęcherz płodowy jest mocny i odporny na ruchy dziecka w macicy. Jeśli dochodzi do jego przedwczesnego pęknięcia, zazwyczaj jest to wina jakiejś infekcji ciążowej.
Taka sytuacja może prowadzić do zagrożenia i porodu przedwczesnego. Zazwyczaj jednak worek owodniowy pęka samoistnie w trakcie akcji porodowej, między pierwszym a drugim okresem porodu.
W wyniku skurczów macicy oraz napierania dziecka na błony płodowe, pęcherz pęka, co skutkuje wyciekaniem wód owodniowych. Zdarza się jednak czasami, że pęcherza nie pęka, mimo że poród się rozpoczął.
Towarzyszą temu często słabe skurcze i nie postępujące rozwarcie szyjki macicy, dlatego lekarze decydują się w takiej sytuacji na przebicie pęcherza, tzw. amniotomię. Skutkuje to nasileniem się skurczów i przyspieszeniem akcji porodowej.
Czytaj: Co robić, by przyspieszyć poród?
Poród przed terminem: przyczyny, statystyki, wywiad
Czy dziecko może urodzić się w worku owodniowym?
Bardzo rzadko zdarza się, że pęcherz nie pęka lub nie zostaje przebity, a dziecko rodzi się drogami natury, nie rozrywając worka owodniowego. Powszechność zabiegu amniotomii zredukowała takie wypadki niemal do zera.
Taką właśnie sytuację opisywała kilka lat temu pewna Amerykanka, która zaczęła rodzić w 29. tygodniu ciąży, nie odjechawszy nawet do szpitala. Jej dziecko przyszło na świat w samochodzie w całkowicie szczelnym worku owodniowym – było na tyle małe, że nie zdołało siłą swoich ruchów rozerwać pęcherza.
Czy w trakcie cesarki można urodzić dziecku w worku owodniowym?
Taka sytuacja zdarza się wyjątkowo, częściej – choć i tak bardzo rzadko – dochodzi do urodzenia dziecka w worku owodniowym w trakcie cesarskiego cięcia.
Jeśli taki zabieg wykonywany jest nagle z powodu problemów w trakcie porodu siłami natury, worek owodniowy jest już zwykle pęknięty, ale w sytuacjach, gdy cesarka jest planowana i wykonywana przed rozpoczęciem akcji skurczowej, pęcherz płodowy jest nienaruszony.
Aby wydobyć dziecko, lekarz przecina powłoki brzuszne kobiety oraz jej macicę, a przy okazji również, ściśle przylegający do niej pęcherz.
Jeśli będzie miał dużo szczęścia, może przeciąć macicę bez naruszania błon płodowych – wówczas możliwe jest wydobycie z brzucha przyszłej mamy nietkniętego worka wraz ze znajdującym się w nim maluszkiem.
Dziecko nie odczuwa wówczas, że znajduje się już poza łonem mamy – do momentu aż lekarz przebije pęcherz i przetnie pępowinę, zmuszając dziecko do zaczerpnięcia pierwszego samodzielnego oddechu.
Czytaj również: Wszystko o cesarskim cięciu - przygotowania, przebieg, powikłania
Jak wygląda dziecko urodzone "w czepku"?
Co oznacza powiedzenie "w czepku urodzony"?
Dawniej o taki człowieku mówiło się, że był „w czepku urodzony”. Ten związek frazeologiczny stosowany jest od wielu wieków i – jak tłumaczy językoznawca prof. Jan Miodek – pierwotnie określał osobę, która urodziła się właśnie w worku owodniowym lub z jego pozostałościami na głowie.
Później zaś był używany jako przenośnia, w stosunku do osób mających szczęście w życiu. Dziecku „w czepku urodzonemu”, ale i całej jego rodzinie wróżono bogactwo, zdrowie i powodzenie.
