Odwiedziny u noworodka mogą być niebezpieczne. Jak je ograniczyć?
Narodziny dziecka to wielkie wydarzenie w życiu rodziny i przyjaciół świeżo upieczonych rodziców. Jednak tłumy odwiedzających w pierwszych dniach życia dziecka to niekoniecznie najlepszy i najzdrowszy scenariusz. Jak ogranizyć odwiedziny u noworodka?
Naturalnym odruchem bliskich jest chęć przybycia z wizytą do nowego członka rodziny oraz złożenia gratulacji szczęśliwym rodzicom. Jednak takie wizyty, dla noworodka mogą być niebezpieczne. Jak odłożyć odwiedziny u noworodka na później - taktownie i sympatycznie?
Spis treści
- Odporność maluszka
- Bariera skórna
- Niedojrzały układ nerwowy i jego adaptacja do nowych warunków
- O czasie odwiedzin decydują młodzi rodzice
Odporność maluszka
Przejście ze środowiska macicy, w którym dojrzewający mały człowiek ma bardzo ograniczoną styczność z drobnoustrojami, do życia poza organizmem mamy, w którym noworodek spotyka się z miliardami różnorodnych mikroorganizmów i substancji biologicznie czynnych, stanowi spore wyzwanie dla układu odpornościowego maluszka.
Zdrowe, urodzone w terminie dziecko jest oczywiście przygotowane do tego, aby jego system immunologiczny z tą wielką zmianą sobie poradził.
Wspierające dla adaptującego się układu odpornościowego będzie jednak ograniczenie w pierwszych dniach życia dziecka (a najlepiej przez pierwsze 2 do 4 tygodni), odwiedzin rodziny i przyjaciół.
Optymalnie w pierwszych dniach życia noworodek powinien spędzać jak najwięcej czasu z rodzicami. Sprzyjający jest w tym czasie kontakt skóra do skóry z mamą lub tatą (będący kontynuacją kontaktu zapoczątkowanego zaraz po porodzie), podczas którego dziecko kolonizuje swoją skórę fizjologiczną florą bakteryjną z ciał rodziców, co pomaga w prawidłowym rozwoju flory bakteryjnej w jelitach malca. Flora ta będzie filarem odporności nowonarodzonego człowieka przez całe jego życie.
Zobacz też: Maź płodowa - dlaczego warto odwlekać pierwszą kąpiel?
Bariera skórna
Warto też zwrócić uwagę na barierę immunologiczną w postaci skóry noworodka. Zaraz po porodzie naskórek nie ma jeszcze rozwiniętej w pełni najtwardszej warstwy ochronnej – warstwy rogowej, która dojrzewa dopiero około 2 tygodni po urodzeniu.
Choć świeżo urodzone maleństwo posiada na skórze pewne mechanizmy obronne balansujące niedojrzałość naskórka (są to m.in. maź płodowa, a także liczne białka i peptydy przeciwdrobnoustrojowe), warto dać organizmowi maleństwa trochę czasu, zanim zacznie się mierzyć z całą mnogością mikrobów przynoszonych przez odwiedzających.
Niedojrzały układ nerwowy i jego adaptacja do nowych warunków
System nerwowy noworodka jest jeszcze niedojrzały. Intensywnie tworzą się połączenia pomiędzy komórkami nerwowymi. Nie bez powodu pierwsze 3 miesiące życia dziecka nazywa się „czwartym trymestrem”.
Przed układem nerwowym małego człowieka jest też nie lada wyzwanie – przystosowanie się do zupełnie odmiennych warunków jakie panowały w matczynym łonie.
Bodźce płynące z zewnątrz (grawitacja, zmiany temperatury, różne faktury materiałów, niewygłuszone dźwięki, światło) i z wnętrza organizmu (np. praca układu pokarmowego i oddechowego) oraz czynności takie jak pobieranie pokarmu, wydalanie, oddychanie, etc. to dla noworodka nowości, do których młodziutki układ nerwowy musi się zaadaptować i dojrzeć.
Optymalne warunki dla tej adaptacji i dojrzewania, to ograniczenie nadmiaru bodźców z otoczenia – ciepłe, ciche, spokojne domowe środowisko, znajome łagodne głosy oraz dotyk mamy i taty.
Odwiedziny rodziny czy znajomych mogą obfitować w nadmiar wrażeń, który wprowadzi noworodka w stan przebodźcowania, który może objawiać się drażliwością, płaczliwością, dolegliwościami kolkowymi, trudnościami w karmieniu lub / i zaśnięciu.
Również z tego punktu widzenia warto dać maluszkowi trochę czasu na adaptację i rozwój, zanim wprowadzi się go w obfitujący w bodźce świat interakcji społecznych.
Czytaj: 4 rzeczy, których nie lubi niemowlę - co męczy i drażni niemowlaka?
O czasie odwiedzin decydują młodzi rodzice
To do młodych rodziców należy decyzja, kiedy przyjąć pierwszych gości po porodzie. Warto w tym względzie nie ulegać presji ze strony rodziny czy znajomych, lecz wsłuchać się w swoje potrzeby (szczególnie w potrzeby będącej w połogu mamy) oraz wziąć pod uwagę potrzeby noworodka.
Nie obawiajcie się odmawiać, jeśli ktoś z bliskich nalega na wizytę, a Wy - rodzice (a szczególnie Ty młoda mamo) czujecie, że nie jest to jeszcze odpowiedni moment.
Można też wysyłając do rodziny i przyjaciół wiadomość o narodzinach maluszka dołączyć informację, kiedy najwcześniej będziecie gotowi na odwiedziny. Wiadomość może brzmieć na przykład tak:
Witajcie, mam na imię Mikołaj. Urodziłem się dzisiaj o godzinie 17.30. Ważę 3300 g i mierzę 54 cm. Teraz wraz mamą odpoczywamy i poznajemy się. Za 3-4 tygodnie, kiedy ogarnę już nieco nową rzeczywistość, chętnie poznam również Was.
Jeśli jednak młodzi rodzice (znów ze szczególnym naciskiem na potrzeby młodej mamy) mają silne pragnienie przyjęcia odwiedzających wkrótce po porodzie, warto by przestrzegali kilku zasad.
Dowiedz się: Całowanie noworodka w usta - nigdy tego nie rób i nie pozwalaj rodzinie
Bezpieczne zasady odwiedzin u noworodka:
- Odwiedzający muszą być zdrowi - przychodzące do noworodka osoby nie mogą być chore! Objawy (nawet słabo nasilone) typu kaszel, katar, kichanie itp. wykluczają możliwość odwiedzin. Warto również w pierwszych kilku tygodniach życia maluszka unikać odwiedzin dzieci w wieku przedszkolnym, u których okres wylęgania niektórych infekcji może być dość długo bezobjawowy.
- Odwiedzający powinni bezwzględnie umyć ręce - dłonie człowieka to nośniki miliardów drobnoustrojów. Umycie rąk powinno być pierwszą czynnością, jakiej dokonują przybywający w odwiedziny goście.
- Odwiedzający nie powinni całować noworodka - nawet z pozoru zdrowy człowiek jest nosicielem wielu drobnoustrojów, które dla malutkiego dziecka mogą stanowić poważne zagrożenie. Szczególnie niebezpieczny dla noworodka jest wirus opryszczki (HSV-1). O ile u dorosłych wirus ten powoduje zazwyczaj łagodnie przebiegające zakażenie miejscowe, o tyle u noworodków zakażenie HSV często przybiera postać rozsianą obejmującą wiele narządów lub postać zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, co może prowadzić nawet do śmierci.
- Mała liczba gości, krótkie odwiedziny i ciche rozmowy Żeby unikać przestymulowania wrażliwego układu nerwowego noworodka, warto ograniczyć liczbę odwiedzających (najlepiej do 1- 2 osób w danym dniu) a czas odwiedzin skrócić do maksymalnie 2 godzin. Dobrze, by rozmowy toczyły się cichym tonem, a noworodek nie był przekazywany z rąk do rąk niczym maskotka. Dobrym pomysłem jest również ustawienie telefonów na tryb „cichy”.
Pogodzenie potrzeb nowonarodzonego człowieka, młodych rodziców oraz innych członków rodziny i przyjaciół nie zawsze jest łatwe.
Jednak szczera i życzliwa komunikacja oraz uznanie za priorytetowe w pierwszych tygodniach po porodzie potrzeb noworodka i jego mamy pozwoli młodej rodzinie wypracować najlepsze dla niej rozwiązania – również w kwestii składanych przez bliskich wizyt.
Zobacz: Stany przejściowe noworodka - 10 rzeczy, którymi nie warto się niepokoić
