- Analiza danych ZUS ujawnia, że liczba ojców biorących urlop rodzicielski wzrosła jedenastokrotnie od 2022 roku
- Mimo że nowe przepisy gwarantują ojcu 9 tygodni urlopu, większość mężczyzn nie wykorzystuje go w pełni
- Badacze odkryli, dlaczego zasiłek macierzyński dla ojca jest średnio o 43 złote dziennie wyższy niż świadczenie dla matki
- Od 1 stycznia 2025 roku rodzice wcześniaków mogą liczyć na dodatkowy, w pełni płatny urlop macierzyński
Ilu ojców w Polsce bierze urlop rodzicielski? Najnowsze dane
Coraz więcej ojców w Polsce decyduje się na przerwę w pracy, aby zająć się dzieckiem, a najnowsze dane dają w tej kwestii wiele powodów do optymizmu. Według raportu „Mama i tata w domu i w pracy” z maja tego roku, w 2024 roku aż 17 proc. uprawnionych ojców skorzystało z urlopu rodzicielskiego. To aż jedenastokrotny wzrost w porównaniu z zaledwie 1 proc. w 2022 roku, co wyraźnie pokazuje, jak dynamicznie zmienia się model polskiej rodziny.
Skąd ta tak znacząca zmiana, która objęła łącznie 41 900 ojców w całym kraju? Kluczowa okazała się nowelizacja Kodeksu pracy z 26 kwietnia 2023 roku, wprowadzona w ramach unijnej dyrektywy work-life balance. Wprowadziła ona nieprzenoszalną część urlopu dla każdego z rodziców, co zmotywowało mężczyzn do aktywnego i dłuższego udziału w opiece nad maluchem.
Urlop rodzicielski dla ojca. Ile z dziewięciu tygodni faktycznie wykorzystują ojcowie?
Nowe przepisy dają każdemu rodzicowi indywidualne prawo do dziewięciu tygodni urlopu rodzicielskiego, które są częścią większej, 41-tygodniowej puli. Tych dziewięciu tygodni nie można w żaden sposób oddać mamie - jeśli tata z nich nie skorzysta, po prostu przepadają. Jest to więc prawnie zagwarantowany czas, który ojciec może spędzić sam na sam z dzieckiem, budując z nim silną więź już od pierwszych miesięcy życia.
Mimo że liczba ojców na urlopach rośnie, dane ZUS za 2024 rok pokazują, że nie wykorzystują oni w pełni swoich uprawnień. Średnio spędzali na urlopie 48,6 dnia, czyli około siedmiu tygodni, pozostawiając niewykorzystane aż dwa tygodnie. Co więcej, ten czas systematycznie się skraca - jeszcze w 2022 roku ojcowie spędzali na urlopie średnio 98 dni.
Dodatkowy urlop dla rodziców wcześniaków. Jakie zasady obowiązują od 2025 roku?
Ten rok przyniósł bardzo ważne i długo wyczekiwane zmiany dla rodzin, które stają przed wyzwaniem, jakim jest opieka nad wcześniakiem. Od 1 stycznia 2025 roku obowiązują przepisy o dodatkowym urlopie macierzyńskim, którego wymiar zależy bezpośrednio od stanu zdrowia maluszka i tygodnia ciąży, w którym się urodził. Rodzice dzieci urodzonych przed 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową poniżej 1000 g mogą liczyć na dodatkowe 15 tygodni, a w przypadku dzieci urodzonych do 36. tygodnia i wymagających hospitalizacji - na 8 tygodni. Ten uzupełniający urlop, którego zasady weszły w życie 19 marca, jest udzielany zaraz po standardowym urlopie macierzyńskim i jest w pełni płatny.
Polecany artykuł:
Wyższy zasiłek dla ojca niż dla matki. Skąd bierze się ta różnica?
Analiza danych finansowych za ubiegły rok ujawnia ciekawy, a zarazem niepokojący fakt. W 2024 roku średni dzienny zasiłek macierzyński dla ojców na urlopie rodzicielskim wynosił 167 zł. W tym samym czasie mamy, które również korzystały z tego świadczenia, otrzymywały średnio 124 zł dziennie.
Ta zaskakująca różnica nie wynika z błędów w systemie, lecz jest bezpośrednim odzwierciedleniem luki płacowej między kobietami a mężczyznami w Polsce. Ponieważ zasiłek jest procentem od wynagrodzenia, wyższe zarobki mężczyzn przekładają się na wyższe świadczenia z ZUS. Mimo rosnącego zaangażowania ojców w planowaną opiekę, to nadal na barkach kobiet spoczywa ciężar nagłych sytuacji. Statystyki są nieubłagane - w 2024 roku wykorzystały one aż 79 proc. wszystkich dni wolnych z tytułu opieki nad chorym dzieckiem.
