Pewne charakterystyczne zachowania dzieci mogą nam, rodzicom dostarczać wskazówek na temat tego, jaka będzie osobowość dziecka. Mimo to tak naprawdę jego charakter zacznie nabierać kształtu dopiero później.
Choć warto przyglądać się dziecku od najmłodszych lat, bo wiadomo, że inaczej wychowuje się introwertyka, a inaczej ekstrawertyka, to musimy zdawać sobie sprawę, że prawdziwie kształtować dziecko zacznie się dopiero na etapie szkoły podstawowej. Wcześniej każdy maluch ma tendencję do odwzorowywania zachowań zaobserwowanych w swoim otoczeniu.
Przeczytaj też: Kim dziecko będzie w przyszłości? Jak kształtować charakter dziecka?
Sprawdź: Zlęknione, czy nadpobudliwe - tak zdaniem ekspertów poród wpływa na charakter dziecka
Już od najmłodszych lat dziecko dziecku jest nierówne. Jedne maluchy lubią spokój i codzienne, powtarzalne rytuały, inne z kolei dobrze odnajdują się w podróży, podczas imprez towarzyskich i świetnie znoszą zmienność otoczenia. Psychologowie nazywają takie zwyczaje dziecka "temperamentem". To zbiór wrodzonych cech, który jednak nie jest tym samym, co osobowość, która kształtuje się w trakcie trwania dzieciństwa.
Jak tłumaczą psychologowie, osobowość to suma reakcji emocjonalnych, postaw i zachowań jednostki. W pełni ukształtowana osobowość pojawia się dopiero w wieku 20 lat, jednak część cech powstaje u dzieci w wieku 7-8 lat i w wieku 11–12 lat.
5 składowych osobowości dziecka
Psychologowie dzielą osobowość na 5 składowych. Są nimi:
1. Sumienność - tu chodzi o punktualność, odpowiedzialność, pracowitość.
2. Ugodowość - dotyczy tego, czy osoba ma pozytywne interakcje społeczne, jest przyjemna w towarzystwie, pomaga innym i dobrze współpracuje w sytuacjach grupowych. Ma również tendencję do szybkiego i częstego okazywania uczuć.
3. Otwartość na doświadczenie - osoba o dużej otwartości na doświadczenie jest kreatywna, elastyczna, ciekawa i żądna przygód.
4. Neurotyczność - osoba, która ma tendencję do regularnego doświadczania negatywnych stanów emocjonalnych, takich jak lęk, złość, poczucie winy i depresja. Osoby z wysokim poziomem neurotyczności częściej niż przeciętnie źle reagują na stres i interpretują sytuacje jako groźne lub beznadziejnie trudne.
5. Ekstrawersja - tu chodzi o skłonność, by energię czerpać z przebywania z innymi ludźmi. Jest to przeciwieństwo introwertyzmu, w którym energię czerpie się z samotności.
Każdy z tych poszczególnych elementów osobowości kształtuje się u dziecka na innym etapie. Badacze wskazują długi okres, bo pomiędzy 7. a 20. rokiem życia. Mimo to kluczowy wydaje się okres wczesnoszkolny.
Podstawówka kluczowym okresem
Badanie z 2010 roku wykazało, że cechy osobowości zaobserwowane po raz pierwszy przez nauczycieli szkół podstawowych mogą przewidywać zachowania dorosłych. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Riverside i Uniwersytetu w Oregonie, wykorzystali oceny osobowości dzieci pozyskane od nauczycieli szkół podstawowych. Porównali je z wywiadami z tymi samymi osobami 40 lat później.
Naukowcy odkryli, że cechy zauważone przez nauczycieli nadal utrzymywały się cztery dekady później i co więcej - pozwalały na przewidywanie reakcji tych osób na sytuacje, jakie spotkały ich w życiu.
Zobacz też: "Nie będę odrabiał lekcji!". Jak zachęcić dziecko do odrabiania lekcji?