Choć szczepionki to jeden z największych wynalazków ludzkości, spora część ludzi na świecie nie wierzy w ich bezpieczeństwo, podaje w wątpliwość również ich skuteczność. Zdaniem szefa GIS to, że nawet 90 tysięcy dzieci w Polsce nie przyjęło żadnej szczepionki nie wynika jednak ze złej woli rodziców, ale braku wiedzy. Wierzy, że edukacja w tym zakresie przyniesie wymierne skutki i dorośli przestaną unikać szczepień dzieci.
Wydaje się jednak, że widmo kar finansowych i kontroli kart szczepień działa szybciej, bo efekt rozpoczętych z początkiem kwietnia kontroli już widać. Rodzice masowo ruszyli szczepić dzieci. Są jednak i tacy, którzy nagle zaczęli... wypisywać swoje dzieci z przychodni. Najwyraźniej uwierzyli, że w ten sposób ich niezaszczepione dzieci „znikną z systemu”.
Ukraińskie mamy nie szczepią dzieci
Faktem jest, że skutki antyszczepionkowej narracji widać na całym świecie, nie tylko w Polsce. Również mieszkające w naszym kraju ukraińskie mamy mają wątpliwości, czy powinny szczepić dzieci, choć wiele szczepień jest obowiązkowych.
Nasz kalendarz szczepień wygląda inaczej niż ten za naszą wschodnią granicą. Nierzadko słyszymy o tym, że choroby zakaźne mogą wrócić, gdy wyszczepialność spadnie. Bo choć obecnie poziom wyszczepienia w Polsce wynosi 90%, w Ukrainie to tylko 70%. Wysoka liczba (około miliona) imigrantów z Ukrainy (objętych u nas aktywną tymczasową ochroną) sprawia, że istotnie rośnie ryzyko spadku osiągniętych na tym polu wyników.
Musimy sobie zdawać sprawę, że ukraiński kalendarz szczepień różni się od naszego, ale również wyszczepialność jest na znacznie niższym poziomie niż w naszym kraju. W związku z tym napływająca rzesza osób, które potencjalnie są nośnikami zakażeń wirusowych czy bakteryjnych, na które dotychczas byliśmy uodpornieni, znacznie się zwiększyła
- mówi w rozmowie z Newserią dr n. med. Tomasz Maciejewski, dyrektor Instytutu Matki i Dziecka.
Jak wynika z danych Fundacji IMiD za 2022 rok, co czwarta hospitalizacja dziecka ukraińskiego w polskim szpitalu była spowodowana chorobą, przeciwko której dostępne są szczepienia. To pokazuje, jak wielu przypadków leczenia można byłoby uniknąć, gdyby dzieci były szczepione zgodnie z kalendarzem.
21% Ukraińców nie ufa szczepieniom
Jak wynika z prowadzonych w ostatnich latach i miesiącach badań, część mam, które do Polski przyjechały z dziećmi tuż po wojnie zakładała, że szczepienia dokończy po powrocie do kraju. I choć wiele z nich najpewniej zostanie u nas dłużej niż przewidywały, nie ruszyły do przychodni, by szczepić dzieci.
Jak wynika z raportu UNICEF, Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), Fundacji IMiD, Yale School of Medicine oraz Uniwersytetu SWPS, jako powód, wskazują szereg barier:
- 37% Ukraińców nie wie gdzie zaszczepić w Polsce swoje dziecko,
- 21% obawia się o bezpieczeństwo i skutki uboczne szczepienia,
- 14% woli zaczekać ze szczepieniem do powrotu do kraju.
46% matek z Ukrainy wolałoby, by informacje na temat szczepień i tego, jak wyrównać kalendarz szczepień były podawane w ich ojczystym języku. Co piąta miała problem ze zrozumieniem i przetłumaczeniem karty szczepień, co także zwiększa strach przed szczepieniami.
Duże wyzwanie dla pracowników systemu ochrony zdrowia
Zdaniem ekspertów potrzeba zwiększyć wysiłki po to, by zwiększyć edukację mam z Ukrainy. Trzeba nie tylko dotrzeć do nich z informacjami, lecz także podawać je w zrozumiały dla obcokrajowców sposób.
Musimy mieć wyedukowany personel, żeby mógł sprawnie wdrażać program szczepień i informować o szczepieniach ludzi, którzy docierają do nas z zewnątrz, bo w nich często też nie ma świadomości, dlaczego szczepienia są ważne. Nie zdają sobie sprawy z niebezpieczeństwa, które też im grozi, bądź po prostu nie mają zaufania do szczepień, jako że w ich krajach, w których przebywali, ten element też nie był odpowiednio zaopiekowany, nie było także odpowiedniej edukacji zdrowotnej dla obywateli danego kraju, więc musimy teraz tę edukację my wziąć na swoje barki i edukować
- dodaje dr n. med. Tomasz Maciejewski.
Fundacja IMiD wraz z UNICEF po raz kolejny realizuje projekt, którego celem jest poprawa wyszczepialności młodych Ukraińców mieszkających w Polsce. W tym roku realizowany jest pod hasłem „Zaufaj szczepieniom”.
