Robi to nie dla ciebie, ale dla siebie. Zmień podejście dziecka do zlecanych mu obowiązków domowych
Obowiązki to wbrew pozorom nie tylko nauczenie dziecka dbania o porządek i przestrzegania zasad, ale przede wszystkim sprawienie, żeby poczuły się ważne. Nie chodzi tu o listę rzeczy, które każde dziecko musi wykonać, bo rodzic tego oczekuje. To lista, którą dziecko powinno opanować, aby umiało zatroszczyć się o siebie i przestrzeń, w której żyje.
Często wyznaczamy dzieciom obowiązki domowe, aby włączyły się w życie rodziny i pomogły ogarnąć bałagan, które same tworzą. Z tego powodu otrzymują od nas listę z zadaniami dostosowanymi do wieku, które powinny już wykonywać.
Bywa, że dzieci z początku trzymają się wyznaczonych obowiązków i o nich pamiętają, ale jeżeli ich motywacja spadnie, to po pewnym czasie po prostu odpuszczają. Dla najmłodszych coś, co z początku było fajną zabawą, później staje się nudne i nie chcą więcej tego robić. Próbujemy zachęcić dzieci do pomocy w domu, ale nie zawsze nam się to udaje.
Kluczem jest, aby nie tylko nauczyć dziecko pomagania i włączenia się w dbanie o przestrzeń, w której żyją. Ważne jest również, aby umiały zadbać o siebie i wiedziały, że pomagając w domu, robią to też dla swojego lepszego samopoczucia.
Już od najmłodszych lat warto im pokazać, że mają wpływ na to, jak się ubierają, jak się czeszą, co lubią jeść i jak dbają o czystość. Powoli należy im pokazywać, że mogą decydować, jak wygląda ich pokój, a także jak niewiele trzeba, aby mogły przyczynić się do porządku w pozostałych częściach domu.
Nie oczekujmy jednak, że zmiany nadejdą z dnia na dzień. Na to potrzeba czasu i warto rozwijać postawę do pomagania już u kilkulatka, aby z biegiem lat podnosić poprzeczkę.
Zobacz także: Ile jest warta praca domowa kobiet? Specjaliści to policzyli
Uczmy dzieci odpowiedzialności i samodzielności
Powierzając pewne obowiązki już przedszkolakowi, sprawiamy, że jest ono za coś odpowiedzialne. Tym samym wierzymy w jego możliwości i ufamy mu, że sobie z nimi poradzi. Doceńmy najdrobniejsze starania i dziękujemy za trud, który włożył.
Pamiętajmy również, aby odpowiedzialność budować stopniowo. Nie rzucajmy malucha na głęboką wodę, dając zadanie, z którym będzie mu trudno sobie poradzić.
Na początek należy zaoferować dziecku tyle pomocy, ile potrzebuje, aby mogło sobie poradzić z każdym zadaniem. Dzięki temu z biegiem czasu będzie rosła jego pewność siebie, gdyż zda sobie sprawę, jak wiele rzeczy potrafi zrobić samodzielnie.
Listę rzeczy, które dziecko może wykonywać samodzielnie i włączyć się w pewnym stopniu do dbania o wspólną przestrzeń, warto przygotować, uwzględniając wiek dziecka.
Jak kilkulatek może zadbać o siebie i pomóc w domu?
Kilkuletnie dziecko jest ciekawe świata i chętne do pomocy. Wystarczy tylko spojrzeć, jak się garnie do tego, aby obsługiwać odkurzacz i z jakim uśmiechem to robi. Nie chodzi jednak o to, aby miał to robić codziennie. Wykorzystajmy jednak to, że chce pomagać i robić niektóre rzeczy samodzielnie.
Podstawowe obowiązki dwulatka:
- Dbanie o czystość własnego ciała – dwulatek może z powodzeniem myć samodzielnie zęby, a także się myć. Oczywiście na początku niezbędna będzie nasza pomoc. Pokażmy mu, że należy myć ręce po powrocie z dworu, po zabawie z psem i przed każdym posiłkiem.
- Może już układać serwetki na stole.
- Sprzątanie własnych klocków do pudełka i układanie zabawek na miejsce.
- Wycieranie mleka, zupy lub jedzenia, które rozsypie na blacie stołu.
- Decydować o tym, w co się ubierze – oczywiście uwzględniając porę roku. Dwulatkowi możemy już zacząć dawać wybór. Przygotujmy kilka zestawów ubrań, z których to on wybierze, co włoży na siebie tego dnia.
- Samodzielne jedzenie – o ile dziecko nie prosi cię o pomoc, to w wieku dwóch lat może już jeść samodzielnie.
- Wybór książeczki do czytania.
- Wybór zabawek, którymi będzie się bawiło.
- Korzystanie z nocnika – jeżeli twój dwulatek korzysta już z nocnika i nie chodzi już w pieluszce, przed wyjściem na spacer zapytaj go, czy nie musi iść do toalety. Warto to zrobić, ale nie nalegać i nie sadzać go na siłę. Musi się przecież nauczyć odczytywać sygnały własnego ciała.
Podstawowe obowiązki dzieci w wieku od 3. do 5. roku życia
Dzieci w wieku 3-5 lat powinny robić wszystko to, co kilkulatek, a ponadto mogą już:
- Dopasowywać skarpetki.
- Wrzucać brudne rzeczy do pralki.
- Czesać i karmić psa.
- Układać i wybierać ubrania.
- Dbać o porządek we własnym pokoju.
- Decydować, co znajdzie się na ścianach w ich pokoju – oczywiście w granicach zdrowego rozsądku.
- Decydować, jak duże porcje zjedzą.
- Decydować o tym, z kim i kiedy się bawią.
Podstawowe obowiązki dzieci w wieku od 6. do 9. lat
Sześciolatkom, siedmiolatkom, ośmiolatkom i dziewięciolatkom możemy już powierzyć dość istotne zadania. Ważne, aby opanowały również wcześniejsze obowiązki, aby miały poczucie, że teraz poradzą sobie z trudniejszymi.
Podstawowe obowiązki 6-9 latków:
- Sprzątanie ze stołu.
- Wyjmowanie naczyń ze zmywarki.
- Podlewanie roślin.
- Składanie prania.
- Samodzielne odrabianie pracy domowej.
- Pakowanie szkolnego plecaka na następny dzień.
- Decydowanie, czy chce się zaangażować w dodatkowe zajęcia pozalekcyjne i co to mogłoby być.
- Decydowanie o swojej aktywności fizycznej.
- Przygotowywanie prostych przekąsek.
Obowiązki dzieci w wieku 10 – 12 lat
Dzieciom w wieku 10 – 12 lat możemy powierzyć już znacznie więcej. Stawiając na ich samodzielność, wierząc, że sobie poradzą, sprawiamy, że ich samoocena rośnie. Same nie obawiają się nowych wyzwań, bo czują, że są na to gotowe.
Podstawowe obowiązki dzieci w wieku 10 – 12 lat:
- Przygotowywanie i pakowanie kanapek do szkoły
- Pielęgnacja włosów i paznokci – dzieciom w wieku około 12 lat możemy już dać pieniądze do fryzjera. Oznacza to, że mogą już samodzielnie iść, umówić się i powiedzieć, jaką fryzurę chciałyby nosić.
- Spotykanie się z przyjaciółmi i samodzielne chodzenie do ich domu – może to być pierwszy powód, aby dziecko miało już swój telefon komórkowy. Dzięki temu możemy być z nim w kontakcie.
- Samodzielny pobyt w domu — uwzględniając najważniejsze zasady bezpieczeństwa.
Obowiązki nastolatków w wieku 13-15 lat
Nastolatki w wieku 13-15 lat uważają, że wiele już im wolno i czują się niemal, jak dorośli. Wciąż jednak są dziećmi, dlatego wszystkie powyższe obowiązki wciąż ich obowiązują.
Nastoletni wiek nie powinien zwalniać z konieczności dbania o własną higienę i sprzątanie swojego pokoju. Nie mniej powinniśmy podnosić coraz wyżej poprzeczkę, bo nie chodzi o to, aby nastolatki w tym wieku, czuły się dorosłe, ale uczyły się wchodzenia w tę dorosłość.
Podstawowe obowiązki dzieci w wieku 13-15 lat:
- Wstawianie prania i wywieszania go na suszarkę.
- Samodzielna jazda pociągiem, autobusem i metrem.
- Chodzenie do kina z przyjaciółmi.
- Sprzątanie łazienki.
- Grabienie liści w ogrodzie.
- Robienie podstawowych zakupów.
Dzieci będą pomagały chętniej, jeżeli poczują, że liczymy się z ich zdaniem i je szanujemy. Dlatego warto zauważać i doceniać nawet niewielki wkład podopiecznych, aby z wiekiem dbały o porządek nie tylko dlatego, że im każemy, ale dlatego, że tego chcą.
Zobacz także: Płacisz dziecku za pozmywanie lub odkurzenie pokoju? Psychologowie mają zdanie na ten temat
