Tętno płodu ma inne normy niż tętno osób dorosłych. U pełnoletnich ludzi za normę tętna uznaje się zwykle wartość od 60 do 90/minutę. Dużo wyższe normy istnieją dla dzieci, tym bardziej tych nienarodzonych.
U rozwijającego się w łonie matki dziecka tętno powinno mieścić się w granicach od 110 do 160/minutę (według niektórych zaś autorów górna granica normy w przypadku tętna płodu wynosi 150/minutę). Co oznacza za wysokie, a co za niskie tętno płodu?
Spis treści
- Czy pomiar tętna jest ważny?
- Zbyt wysokie tętno płodu
- Za niskie tętno płodu
- Badanie tętna płodu – słuchawka położnicza
- Badanie tętna płodu – echosonda
- Badanie tętna płodu – KTG
- Badanie tętna płodu – USG
- Badanie tętna płodu – detektor
Czy pomiar tętna jest ważny?
Zdecydowanie tak – prawidłowa wartość tego parametru oznacza bowiem ogólny dobrostan płodu. Prawidłowe tętno płodu oznacza prawidłowy rozwój płodu.
Zdarza się jednak, że tętno płodu jest za wysokie lub zbyt niskie. Lekarzy niepokoją takie sytuacje – za ich wystąpienie mogą bowiem odpowiadać nawet wyjątkowo groźne procesy patologiczne.
Czytaj: Kalendarz ciąży tydzień po tygodniu - zobacz, jak rośnie twoje dziecko
Badania prenatalne nieinwazyjne: USG, echo serca płodu, test Manninga
Zbyt wysokie tętno płodu
O zbyt wysokim tętnie u płodu, czyli o tachykardii, mówi się wtedy, gdy jego wartość przekracza 160/minutę. Przyczyn takiej patologii wyróżnia się dość dużo i mogą to być m.in.:
- niedotlenienie płodu,
- zakażenie wewnątrzmaciczne,
- występowanie u matki jakiejś infekcji lub niedokrwistości (anemii),
- doświadczany przez matkę silny stres.
Za niskie tętno płodu
Sytuację, w której tętno płodu wynosi mniej niż 110/minutę, określa się jako bradykardię. Do niej doprowadzać mogą nieco inne problemy niż do tachykardii i przyczyną tego zaburzenia mogą być:
- płodowe zaburzenia rytmu serca,
- niska wartość ciśnienia tętniczego krwi u ciężarnej,
- hipoglikemia (obniżony poziom glukozy we krwi) u matki,
- niewydolność łożyska,
- silna czynność skurczowa macicy,
- owinięcie się pępowiny wokół szyi płodu.
Czytaj: Starzejące się łożysko, czyli o stopniu dojrzałości łożyska
Badanie tętna płodu – słuchawka położnicza
Pomiaru tętna płody można dokonać różnymi sposobami. W przeszłości do oceny wykorzystywano przede wszystkim słuchawki położnicze – obecnie również znajdują one zastosowanie, jednakże dzięki nim możliwe jest zbadanie tętna płodu dopiero po 17.-18. tygodniu ciąży.
Ze względu na to powszechnie stosowane są współcześnie inne metody, dzięki którym oznaczenie tego parametru jest możliwe w zdecydowanie wcześniejszych etapach ciąży.
Badanie tętna płodu – echosonda
Echosonda jest tak naprawdę udoskonaloną wersją słuchawki położniczej – tak jak bowiem w przypadku słuchawki tętno płodu usłyszeć może wyłącznie badający, tak echosonda umożliwia zaprezentowanie dźwięków odpowiadających biciu serca dziecka również i jego rodzicom.
Przy jej użyciu zbadanie tętna płodu możliwe jest od około 12. tygodnia ciąży. Podkreśla się jednak to, że pomiary wykonywane zarówno z użyciem słuchawki położniczej, jak i echosondy są pomiarami subiektywnymi – o dokładności wyniku decyduje więc przede wszystkim doświadczenie badającego ciężarną lekarza.
Z tego powodu za zdecydowanie cenniejsze i precyzyjniejsze uznaje się często zupełnie inne od dotychczas opisanych metody pomiaru tętna płodu.
Badanie tętna płodu – KTG
Kardiotokografia, czyli KTG, to badanie raczej nieobce żadnej kobiecie, która urodziła już co najmniej jedno dziecko. KTG informuje nie tylko o tym, jaka jest czynność serca płodu, ale i dochodzi podczas niego do rejestracji czynności skurczowej macicy.
Są to bardzo cenne informacje, ponieważ to właśnie aktywność włókien mięśniowych macicy może wpływać na tętno płodu. Wynik KTG to ciągły zapis obu powyżej wymienionych parametrów.
Omawiając kardiotokografię, warto tutaj wspomnieć o dwóch terminach, które są związane z tętnem płodu – są nimi akceleracje oraz deceleracje.
Akceleracje są zjawiskiem w pełni naturalnym, a w zasadzie nawet pożądanym – mówi się o ich występowaniu wtedy, gdy zaobserwowane zostaną u płodu trwające co najmniej 15 sekund epizody przyspieszonego o minimum 15 razy na minutę bicia serca.
W ciągu 10 minut zapisu za normę uznaje się dwie akceleracje. Odwrotnie jest natomiast z deceleracjami, które definiuje się jako trwające 10 sekund lub dłużej epizody spowolniałej o minimum 10/minutę czynności serca – są one niepokojące przede wszystkim z tego powodu, iż mogą wynikać z zaburzeń przepływu pępowinowego lub z niewydolności łożyska.
Czytaj: KTG - 8 pojęć dotyczących KTG w ciąży, które powinnaś znać
Część przyszłych rodziców oczekuje, że pomiary tętna u ich dziecka zaczną być wykonywane już na pierwszej wizycie ciężarnej u ginekologa – to jednak dość często po prostu nie jest możliwe.
Tak jak bowiem serce dziecka zaczyna bić już od około 23. dnia od momentu zapłodnienia, tak jego bicie można usłyszeć dopiero po pewnym czasie – zazwyczaj staje się to w pełni możliwe od 8.-10. tygodnia ciąży.
Badanie tętna płodu – USG
Badanie ultrasonograficzne zasadniczo jest metodą oceny tętna płodu, dzięki której parametr ten może być oceniony najwcześniej – na drodze USG oznaczyć go można już w 8., a czasami nawet i w 6. tygodniu ciąży.
Badanie USG przebywa – a przynajmniej powinna przebywać – rutynowo każda ciężarna i to właśnie ono jest obecnie podstawową metodą badania tętna płodu.
Czytaj: Pierwsze USG: kiedy zrobić i co musisz o nim wiedzieć?
Badanie tętna płodu – detektor
Ostatnim urządzeniem, z którego wykorzystaniem można dokonywać oceny tętna płodu, jest detektor tętna.
Działa on zasadniczo na podobnej zasadzie jak echosonda, można go używać od 12. tygodnia ciąży i aparaty tego typu bez większych trudności można nabyć w różnych sklepach i dzięki temu dokonywać oceny i słuchania bicia serca rozwijającego się dziecka można w warunkach domowych.
Skoro pomiary tętna płodu rzeczywiście są takie ważne, to pojawiać się może tutaj jedno pytanie: czy warto zaopatrzyć się w detektor tętna płodu?
Specjaliści są zdania, że niekoniecznie. Po pierwsze w początkowym okresie ciąży wysłuchanie tętna płodu wcale nie jest łatwe, po drugie naturalne zmiany częstości serca rozwijającego się dziecka mogą być od razu uznawane przez matkę za niepokojące zaburzenia i prowadzić u niej do niepokoju, przybierającego czasami postać nawet i napadu paniki.
Detektor może więc tak naprawdę przynosić więcej szkody, niż pożytku – najlepiej decydować się na jego zakup dopiero wtedy, kiedy tak zaleci prowadzący ciążę pacjentki ginekolog.
Czytaj: Czy wiesz, że KTG możesz wykonywać samodzielnie w domu?
