Metoda Montessori w przedszkolu: na czym polega metoda pedagogiczna Marii Montessori?

Metoda Montessori została opracowana przez włoską lekarkę i naukowca - Marię Montessori. Na czym dokładnie polega metoda Montessori w przedszkolach? Czy warto wysłać dziecko do takiej placówki?

Metoda Montesorii budzi duże zainteresowanie rodziców. Motto jej twórczyni, Marii Montessori, brzmiało: "Edukacja nigdy więcej nie powinna być w głównej mierze przekazywaniem wiedzy, ale musi przyjąć nową formę, szukając uwolnienia dla ludzkich możliwości". Na czym dokładnie polega metoda Montessori w przedszkolach? Czy warto wysłać dziecko do takiej placówki?

Spis treści

1. Wychowanie według Montessori
2. Kim była Maria Montessori?
3. Metoda Montessori w przedszkolu: założenia
4. Metoda Montessori w przedszkolu w praktyce
5. Metoda Montessori w przedszkolu: wątpliwości rodziców
6. Najważniejsze cytaty Marii Montessori
7. Przykazania Marii Montessori

Wychowanie według Montessori

Włoska pedagog tłumacząc, dlaczego wprowadziła do nauczania system wychowywania dzieci, nazwany później od jej nazwiska metodą Montessori, mówiła o swoich złych skojarzeniach ze szkolną ławką. A nawet ze wcześniejszymi, przedszkolnymi latami.

Już najmłodsze dzieci nierzadko uczy się, że będą dobrze oceniane, jeśli dostosują się do odgórnych wymagań. Najlepiej, by każdy maluch osiągał dobre wyniki we wszystkich dziedzinach.

Jeśli dziecko wyjątkowo dobrze radzi sobie z pisaniem, a w ogóle nie interesuje go liczenie, przyjmuje się, że powinno skupić się na tym drugim. Ma swoim poziomem dogonić resztę dzieci. Najlepiej, by zrobiło to w danej chwili, bo nikt nie ma czasu czekać, aż maluch zacznie rozumieć. Zupełnie inne są założenia metody Montessori.

Według włoskiej lekarki najważniejsze w wychowywaniu dziecka jest pozwolenie mu na rozwijanie się w swoim własnym tempie, nauka samodzielności poprzez wspieranie, ale nie wyręczanie oraz szacunku do innych. Dzięki tej metodzie dziecko ma szansę na swobodny rozwój, a jednocześnie ma bardzo duże wsparcie ze strony rodziców i opiekunów.

W pedagogice tworzonej przez Montessori to dziecko jest najważniejsze, a pierwszym i najważniejszym pedagogiem dziecka jest jego rodzic. To jedno z najczęściej cytowanych zdań, określające rolę rodziców w życiu każdego malucha. 

Kim była Maria Montessori?

Maria Montessori urodziła się we Włoszech, po skończeniu studiów medycznych (doktorat z psychiatrii) zajęła się pracą pedagogiczną. Pierwsze przedszkole otworzyła w 1907 roku i nazwał je Casa dei Bambini. Początkowo pracowała w Domu Dziecięcym z dziećmi upośledzonymi i to tam stosując swoje metody zaobserwowała, że przynoszą dużo lepsze efekty niż tradycyjny system nauki.

Dopiero po jakimś czasie swoją metodę zaczęła wykorzystywać również w pracy z dziećmi zdrowymi. Metoda ta początkowo była wykorzystywana w przedszkolach i szkołach podstawowych, a z czasem zaczęto ją stosować również w szkołach ponadpodstawowych, ale jest to rzadkością.

Metoda Montessori w przedszkolu: założenia

Nauczanie przedszkolne według metody Montessori ma przede wszystkim zapewnić dziecku poczucie bezpieczeństwa i sprawić, by przychodząc do przedszkola, czuło się pewnie. Dziecko w pierwszych latach swojego życia bardzo łatwo przyswaja wiedzę, a nie ma lepszego sposobu, by mu to ułatwić niż poprzez zabawę.

Według założeń metody Montessori przedszkolak ma czuć pełne zrozumienie dla swoich zdolności. Ich rozwój ma być swobodny i indywidualny. Wychowawca powinien wspierać dziecko w rozwijaniu własnych zainteresowań i nie zmuszać do przyswajania wiedzy.

Kluczem do sukcesu jest wyczekanie na odpowiedni moment, kiedy dziecko będzie gotowe na powtórzenie danego tematu. Żaden z przedszkolaków nie musi uczyć się w takim tempie jak inni. Wśród dostępnych pomocy dydaktycznych są kolorowanki, czytanki, książeczki z zadaniami z liczbami - dziecko może po nie sięgnąć, kiedy ma ochotę. 

Według metody Montessori dzieli się dzieci na grupy zróżnicowane wiekowo. Jeśli tylko zapewniają to możliwości infrastrukturalne, tworzy się grupy łączone, złożone z maluchów pełnosprawnych i dzieci z niepełnosprawnością ruchową.

Jednym z mitów dotyczących nauczania metodą Montessori jest ten, że przeznaczona jest ona dla dzieci mających problemy z nauką. Maria Montessori swoją karierę nauczyciela zaczynała od współpracy z dziećmi z upośledzeniem umysłowym. Jednak po kolejnych doświadczeniach - z dziećmi zdrowymi - okazało się, że metoda jest skuteczna w pracy ze wszystkimi maluchami.

Metoda Montessori w przedszkolu w praktyce

Kiedy spośród trzydzieściorga dzieci każde zajmuje się swoją zabawą, może pojawić się chaos. Aby go uniknąć, metoda Montessori zakłada, że dziecko może skupić się na wykonywaniu jednej czynności przez najwyżej 20 minut - za to w całkowitym skupieniu.

Pomoce dydaktyczne stosowane w metodzie Montessori wyróżniają się prostotą i estetyką wykonania - ich wygląd ma dziecko zaciekawić. Są skonstruowane tak, by dziecko samo mogło skorygować błędy, są uszeregowane według trudności, a każdy egzemplarz występuje tylko raz.

Metoda Montessori w przedszkolu: wątpliwości rodziców

Jedną z najbardziej znanych opinii o przedszkolach, w których stosuje się metodę Montessori jest przekonanie, że są one przeznaczone wyłącznie dla dzieci osób o wysokim statusie materialnym. Rzeczywiście, przedszkola Montessori, jak wszystkie przedszkola prywatne, są płatne, jednak przewidziano zniżki m.in. dla rodzin wielodzietnych, a status materialny każdej z rodzin jest uwzględniany indywidualnie.

Sama Maria Montessori swoją pierwszą szkołę otworzyła w rzymskich slamsach, więc u podstaw tego rodzaju nauczania nie leży zasada: "tylko dla bogatych".

Kolejne pytanie: czy przedszkola, w których stosuje się metodę Montessori, zawsze wychowują dzieci w duchu chrześcijańskim? Znów trzeba wrócić do Marii Montessori, która była katoliczką, a jej pierwsze działania sponsorowały organizacje kościelne. Jednak cała filozofia tego rodzaju nauczania nie jest oparta na założeniach którejkolwiek religii.

Większość placówek stosujących metodę Montessori to jednostki niezależne. Jeśli rodzicom zależy, by ich dziecku nie przedstawiano jakiegokolwiek światopoglądu religijnego, warto skontaktować się z konkretnym przedszkolem i zapytać, jak to wygląda w przypadku danej placówki.

Rodzice obawiają się również, jak poradzi sobie dziecko, które skończyło przedszkole, stosujące w nauczaniu metodą Montessori, w szkole. W publicznych szkołach podstawowych panują zazwyczaj zupełnie inne warunki niż w tego rodzaju przedszkolu: jest mnóstwo dzieci, panuje hałas, wszystko trzeba robić szybko. Nauczyciel nie czeka, aż każdy uczeń zrozumie lekcję.

Rodzice wspominają również o kłopotach wynikających z posiadania przez przedszkola tylko pojedynczego egzemplarza danej pomocy naukowej. Dzieci to dzieci i nierzadko się zdarza, że więcej niż jedno z nich chce się bawić daną zabawką, książeczką.

Decyzja, czy posłać dziecko do przedszkola nauczającego metodą Montessori należy do rodziców. Ten sposób kształcenia najmłodszych jest tylko jedną z wielu obecnie stosowanych metod.

Najważniejsze cytaty Marii Montessori

• Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to, i tak powstała metoda zwana metodą Montessori.
• Edukacja nigdy więcej nie powinna być w głównej mierze przekazywaniem wiedzy, ale musi przyjąć nową formę, szukając uwolnienia dla ludzkich możliwości.
• Najważniejszym okresem w życiu nie są lata studiowania na wyższej uczelni, ale te najwcześniejsze, czyli okres od narodzenia do sześciu lat. Jest to czas, kiedy formuje się inteligencja człowieka i nie tylko ona, ale całość jego zdolności psychicznych.
• Czego dziecko nie jest w stanie samo zrobić, musimy mu to dokładnie pokazać. Nie możemy dawać zbytecznej pomocy, ale też nie zaniechamy tej koniecznej.
• Okres wczesnego dzieciństwa jest bez wątpienia najbogatszy. Poprzez wychowanie trzeba go wykorzystać w każdy możliwy sposób. Straty tego czasu nie da się odnowić.
• Dziecko, któremu poświęcono więcej uwagi i opieki, wyrasta na osobę silniejszą, bardziej zrównoważoną duchowo i energiczniejszą.

Czytaj:

Ciąża i macierzyństwo na wesoło, czyli uroki bycia mamą

Zajęcia dodatkowe dla przedszkolaka - przeczytaj, z jakich możesz wybierać

Wychowanie bez krzyku. Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały?

Przykazania Marii Montessori

1. Dzieci chłoną wiedzę z otoczenia

2. Krytykowane dzieci łatwiej i częściej oceniają innych

3. Chwalone dziecko nauczy się doceniania innych

4. Okazując dziecku wrogość, uczysz go walczyć

5. Będąc uczciwym wobec dziecka ono też będzie uczciwe wobec ciebie

6. Dziecko wyśmiewane stanie się osobą nieśmiałą

7. Dziecko wychowane w poczuciu bezpieczeństwa uczy się ufać innym

8. Oczerniając dziecko rozwijasz w nim poczucie winy

9. Akceptując pomysły dziecka, uczysz je żyć w zgodzie ze sobą

10. Będąc przychylnym dziecku, uczysz je cierpliwości

11. Wspierając dziecko, nabiera pewności siebie

12. Dziecko, żyjąc w przyjaznym środowisku czuje się potrzebne i uczy się znajdować miłość

13. Nigdy nie mów źle o swoim dziecku, nie ważne czy jest blisko czy daleko

14. Zawsze szanuj swoje dziecko, nawet jeśli popełnia błędy. Naprawi je teraz lub później

Źródło przykazań: thechildrensmontessori.com

1,00 zł

Kup teraz

Grzyby, fakty i mity - e-poradnik

Z poradnika dowiesz się:

• Jak mrozić grzyby?
• Jak przechowywać grzyby?
• Czy domowymi sposobami można sprawdzić, że grzyb jest trujący?
• Czy dania z grzybów jadalnych mogą być niebezpieczne?

Anna Sierant

Milena Tuzimek