Krzywa przegroda nosowa u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

Krzywa przegroda nosowa jest zmianą anatomiczną w budowie nosa i może wpływać na jego drożność co w konsekwencji niekorzystnie wpływa na sposób oddychania.

Spis treści

1. Przyczyny skrzywienia przegrody nosowej
2. Krzywa przegroda nosowa i jej konsekwencje
3. Diagnostyka i leczenie krzywej przegrody nosowej u dzieci i dorosłych

Nos stanowi początek drogi oddechowej. Pełni bardzo ważną funkcję w procesie oddychania. Zanim powietrze trafi do płuc, nos je odpowiednio przygotowuje – oczyszcza z bakterii i różnych zanieczyszczeń, nawilża i ociepla. Oprócz tego, ważną funkcją nosa jest oczywiście odbiór bodźców węchowych.

Przyczyny skrzywienia przegrody nosowej

Przegroda nosowa dzieli jamę nosową na dwie, symetryczne części. U dzieci do 4. roku życia zbudowana jest z tkanki chrzęstnej, po tym czasie większa jej część kostnieje, a chrząstka pozostaje jednie w okolicy czubka nosa.

Zwykle przegroda nosowa jest prosta, jednak zdarza się, że z różnych przyczyn dochodzi do jej skrzywienia. Krzywa przegroda nosowa może powstać w efekcie wad rozwojowych w okresie płodowym, czyli nieprawidłowego wzrostu kostno-chrzęstnej części twarzoczaszki.

Często jednak jest wynikiem mechanicznych uszkodzeń w okresie okołoporodowym, dzieciństwa lub starszym. Przegroda nosowa w pełni kształtuje się do 25. roku życia i do tego czasu narażona jest na odkształcenia pod wpływem urazów. Jej skrzywienie występuje dość często zarówno u dzieci, jak i dorosłych.

Krzywa przegroda nosowa i jej konsekwencje

Skrzywienie przegrody nosowej może być widoczne na pierwszy rzut oka i wyglądać nieestetycznie, co wpływa niekorzystnie na ogólny wygląd twarzy człowieka. Czasem jednak jest nieznaczne, nie objawiające się delikatnymi dolegliwościami.

W przypadku znacznych skrzywień powikłania mogą być uciążliwe. Objawami które towarzyszą krzywej przegrodzie nosowej zarówno u dzieci jak i dorosłych są:

• Uczucie zatkanego nosa – w zależności od typu i zakresu skrzywienia przegrody nosowej, może występować po jednej lub po obu stronach;
• Częste i nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, przewlekły katar - występują trudności z pełnym usuwaniem zalegającej wydzieliny i powstają stany zapalne;
• Trudności z oddychaniem podczas snu - chrapanie i tzw. bezdech senny w wyniku którego, dochodzi do ciągłego wybudzania podczas snu co z kolei doprowadza do braku odpowiedniego wypoczynku i uczucia zmęczenia, osłabienia w ciągu dnia. Bezdech senny jest też przyczyną niepełnego dotlenienia organizmu;
• Trudności z oddychaniem w trakcie wysiłku fizycznego;
• Oddychanie przez usta- jama nosa jest zwężona, oddychanie torem nosowym utrudnione, więc kompensacyjnie dziecko zaczyna oddychać przez usta. Jest to nieprawidłowy sposób oddychania, niosący za sobą szereg poważnych dla rozwoju konsekwencji;
• Mowa o „zabarwieniu” nosowym – krzywa przegroda nosowa może wpływać na prawidłowy rezonans nosowy, mowa dziecka charakteryzuje się niespecyficzną nosową barwą;
• Częste bóle głowy, krwawienia z nosa, zaburzenia powonienia i słuchu także są związane z nieprawidłową budową przegrody nosowej.

Czytaj: Gdy dziecko ciągle choruje – przyczyny infekcji u dzieci

Diagnostyka i leczenie krzywej przegrody nosowej u dzieci i dorosłych

Wszystkie opisane wyżej problemy mogą sygnalizować deformacje przegrody nosowej. Specjalistą zajmującym się diagnostyką przegrody nosowej jest laryngolog lub otolaryngolog.

Rozpoznanie stawia na podstawie szczegółowego wywiadu dotyczącego dolegliwości oraz badania laryngologicznego. Przed postawieniem diagnozy i rozpoczęciem leczenia istnieje często potrzeba wykonania badań specjalistycznych np. tomografii komputerowej, RTG twarzoczaszki.

Lekarz decyduje następnie o konieczności przeprowadzenia korekty przegrody nosowej. Nie każdy pacjent kwalifikuje się i wymaga leczenia chirurgicznego. Jest to kwestia indywidualna uzależniona od typu zniekształcenia przegrody nosowej oraz występujących w jej wyniku dolegliwości, ich nasilenia i wpływu na ogólne funkcjonowanie. Istotny jest także wiek pacjenta.

Septoplastyka - tak nazywa się zabieg chirurgiczny, często zalecana jest u dzieci dopiero po ukończeniu 15. roku życia, jeśli występuje wyłącznie skrzywienie przegrody nosowej. Część specjalistów zaleca operację po zakończeniu ustalania się przegrody nosowej czyli około 20.-25. roku życia.

Natomiast w sytuacji współwystępowania znacznych deformacji w budowie zewnętrznej nosa, uciążliwej i niebezpiecznej niedrożności nosa, wczesne wykrycie i plastyka przegrody umożliwi dalszy, prawidłowy wzrost nosa oraz ułatwi funkcjonowanie dziecka.

Obecnie medycyna laryngologiczna dysponuje zabiegami, które przeprowadzane są wśród młodszych dzieci. Dlatego ważna jest wczesna diagnostyka i interwencja lekarska w przypadku dziecka ze skrzywioną przegrodą nosową.

Czytaj: Dziecko w szpitalu. Jak przygotować dziecko do pobytu w szpitalu

Agnieszka Jaszczuk, neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej, pedagog specjalny