Spanie z otwartymi ustami – o czym świadczy i czy zagroża rozwojowi zgryzu i mowy?

Spanie z otwartymi ustami może być przyczyną pojawienia się nieprawidłowości w budowie oraz funkcji jamy ustnej, a także niekorzystnie wpływać na rozwój mowy i artykulacji u dzieci. Jakie są przyczyny i skutki oddychania ustami podczas snu u dzieci ?

Spanie z otwartą buzią świadczy o nieprawidłowym torze oddechowym – ustnym. W czasie spoczynku usta powinny być zwarte, a oddychanie odbywać się torem nosowym (w trakcie mówienia wdech nosem- wydech ustami, a podczas snu wdech i wydech nosem). Jest to prawidłowy i najkorzystniejszy tor oddechowy, ma on bowiem ogromne znaczenie dla zdrowia.

W sytuacji kiedy dziecko stale podczas snu, a także w ciągu dnia ma otwartą buzię i oddycha ustami należy poszukać przyczyny takiego stanu i udać się na diagnostykę do specjalisty. O czym świadczy spanie z otwartymi ustami?

Spis treści

1. Jakie są przyczyny spania z otwartymi ustami?
2. Jakie są konsekwencje spania z otwartymi ustami?
3. Jak pomóc dziecku, które śpi z otwartą buzią?

Jakie są przyczyny spania z otwartymi ustami?

Do najczęściej występujących przyczyn spania z otwartymi ustami u dzieci można zaliczyć:

• powiększone migdały podniebienne lub przerośnięty migdal gardłowy, tzw. trzeci migdał, który powoduje zwężenie lub zamknięcie tylnej części nosa, co utrudnia oddychanie przez nos;
• częste infekcje górnych dróg oddechowych lub alergie w wyniku których nos jest niedrożny, dziecko zaczyna nawykowo oddychać ustami;
• osłabione/obniżone napięcie mięśniowe;
• nieprawidłowości w budowie lub funkcji narządów w obrębie jamy ustnej – krzywa przegroda nosowa, skrócone wędzidełko podjęzykowe, wady zgryzu i podniebienia, nieprawidłowy sposób połykania;

Czytaj również: Zaburzenia snu u niemowląt. Przyczyny problemów ze spaniem u dzieci

Wady zgryzu a wymowa - jak nieprawidłowy zgryz wpływa na artykulację głosek

Zatkany nos u niemowlaka - skuteczne metody na zatkany nosek

Jakie są konsekwencje spania z otwartymi ustami?

Jeżeli dziecko śpi z otwartymi ustami stale nie warto lekceważyć takiego stanu (normą jest, jeśli zdarzają się epizody spania z otwartymi ustami tylko w trakcie krótkotrwałych infekcji). Dzieci które śpią z otwartymi ustami bardzo często oddychają nieprawidłowo także w spoczynku w ciągu dnia. Konsekwencji oddychania przez usta jest wiele, min.:

• wady zgryzu – oddychanie przez usta wypływa na pracę i ruchomość języka. Język układa się na dnie jamy ustnej obciążając tym samym żuchwę, zaczyna napierać/naciskać na zęby co ma znaczący wpływ podczas połykania, żucia, mówienia. Dzieci które oddychają i śpią z otwartymi ustami narażone są na wystąpienie wady zgryzu, a także dysfunkcji stawu skroniowo- żuchwowego. Zwiększa się również ryzyko wystąpienia próchnicy.
• wady wymowy – nienormatywne ułożenie języka, wady zgryzu i dysfunkcje połykania w wyniku nieprawidłowego sposobu oddychania mogą prowadzić do wystąpienia wad wymowy min. seplenienia między zębowego.
• częste infekcje – oddychając przez usta powietrze docierające do płuc nie zostaje oczyszczone i ocieplone – ponieważ taką funkcje pełni nos;
• zmiana rysów twarzy – pociągły kształt twarzy, usta rozchylone i suche, oczy podkrążone – są to charakterystyczne cechy wyglądu twarzy dzieci, które oddychają permanentnie przez usta;
• zaburzenia snu i niewystarczające dotlenienie organizmu co może powodować osłabienie, zmęczenie i rozdrażnienie;

Jak pomóc dziecku, które śpi z otwartą buzią?

Dziecko, które śpi z otwartymi ustami narażone jest na szereg konsekwencji związanych z nieprawidłowym torem oddechowym. Taki stan u dziecka należy obserwować, a jeśli utrzymuje się długo - skonsultować z pediatra, który w zależności od możliwych przyczyn zleci dodatkowe badania lub konsultacje z innym specjalistą (laryngologiem, ortodontą, fizjoterapeutą, logopedą).

Warto również dbać o higienę nosa dziecka, wietrzenie i optymalny poziom nawilżenia powietrza w pokoju dziecka. Nie należy zwlekać z interwencją, utrzymujący się stan spania i oddychania przez usta u dzieci może wpływać niekorzystnie na ogólne samopoczucie i funkcjonowanie dziecka.

Agnieszka Jaszczuk, neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej, pedagog specjalny