Jak sprawdzić jakość powietrza w mieszkaniu?
Jakość powietrza, którym oddychamy odpoczywając, bawiąc się czy śpiąc, ma olbrzymie znaczenie dla zdrowia. Warto więc wiedzieć, jak ją kontrolować.
To nieprawda, że smog jest tylko na dworze. Jego cząsteczki są tak małe, że bez trudu dostają się do mieszkań i domów - wnosimy je na ubraniu i na butach, przeciskają się też przez każdą, najmniejszą nawet szparę, a szerokim strumieniem dostają się w trakcie wieczornego wietrzenia.
W sezonie grzewczym powietrze w naszych domach i mieszkaniach może być nawet kilkakrotnie bardziej zanieczyszczone niż na zewnątrz. To, że jego jakość pozostawia wiele do życzenia, można poznać na kilka sposobów.
Zanieczyszczone cząsteczkami smogu powietrze niezbyt przyjemnie pachnie - niekiedy zapach ten jest ostry, "chemiczny", innym razem w powietrzu unosi się wyczuwalny, charakterystyczny dla jesieni i zimy aromat palonego drewna czy węgla.
Warto też uważnie obserwować domowników. Zarówno ci najmłodsi, jak i najstarsi - czyli najbardziej wrażliwi - mogą mieć wtedy problemy ze swobodnym oddychaniem i narzekać na kłopot z zaczerpnięciem oddechu.
U alergików z pewnością nasilą się dokuczliwe objawy alergii, takie jak katar czy kaszel oraz - w przypadku astmatyków - duszności. Niemal wszyscy częściej będą zapadać na infekcje układu oddechowego.
Czytaj: Oczyszczacz powietrza – skuteczna broń w walce ze smogiem
Test płatka kosmetycznego
Jakość powietrza w pomieszczeniu można również zmierzyć z pomocą dużego wacika kosmetycznego oraz odkurzacza. Wystarczy przyczepić płatek kosmetyczny do rury (najlepiej części wystające poza rurę owinąć paskiem taśmy klejącej, by ciąg powietrza nie wciągnął go do środka), a następnie włączyć odkurzacz na kilka minut.
A potem zobaczyć, jak wygląda płatek - jeśli w powietrzu są zanieczyszczenia, to z pewnością będzie to widoczne. Warto podkreślić, że przeciętny odkurzacz w ciągu kilku minut pracy zasysa tyle powietrza, ile wdycha człowiek w ciągu dwóch-trzech dób.
Urządzenia monitorujące jakość powietrza
Jednak pewność co do faktycznej jakości powietrza w mieszkaniu dadzą nam dopiero wyniki pomiarów jego jakości. Do jej monitorowania w warunkach domowych służą specjalne urządzenia, które można kupić w większości sklepów z elektroniką lub sprzętem gospodarstwa domowego.
- Mobilny czujnik smogu. Mierzy ilość i rodzaj pyłów zawieszonych w powietrzu. w tym PM1, PM2,5 oraz PM10, a niektóre modele mierzą także zawartość unoszących się w nim lotnych związków organicznych i formaldechydu. Jeśli ich bezpieczne stężenie zostanie przekroczone, urządzenie daje o tym znać głośnym sygnałem dźwiękowym, a wynik wyświetla dodatkowo na ekranie. Większość takich czujników ma wbudowany akumulator pozwalający na wielokrotne ich ładowanie, a na bateriach pracuje kilka godzin.
- Domowy miernik jakości powietrza. To stacjonarne urządzenie służące do pomiaru wewnątrz pomieszczeń. Zasada jego działania jest prosta: zasysa powietrze, które następnie trafia do specjalnej komory pomiarowej i tam zostaje poddane analizie. Zamontowane w takich urządzeniach czujniki (tzw. fotometry laserowe) są bardzo dokładne. Wyniki pomiaru można odczytać na wyświetlaczu wbudowanym w urządzenie, a w przypadku niektórych mierników - również w specjalnej aplikacji na własnym smartfonie. Z niektórymi takimi urządzeniami można również komunikować się przez WiFi i zdalnie kontrolować jakość powietrza w pomieszczeniu. Jeśli normy są przekroczone, mierniki ostrzegają o tym za pomocą sygnałów dźwiękowych oraz migoczących diod.
- Pyłomierz laserowy. Kieszonkowe urządzenie wyposażone w mały ekran oraz w laserowe detektory wykrywające pyły zawieszone, lotne związki organiczne i inne szkodliwe cząsteczki unoszące się w powietrzu. Większość takich pyłomierzy pozwala na pomiar najbardziej szkodliwych pyłów: PM1 (ultra-drobne cząstki o średnicy aerodynamicznej poniżej 0,1 μm), PM2,5 (pył zawieszony o średnicy nie większej niż 2,5 μm), PM10 (mieszanina cząsteczek o średnicy nie większej niż 10 μm), TVOC ( lotne związki organiczne) oraz HCHO - aldehyd mrówkowy, metanal. Każdy z mierzonych parametrów oznaczony jest innym kolorem, kolory informują również o przekroczeniu norm dla danej substancji (przykładowo kolor czerwony oznacza, że normy zostały przekroczone dość znacznie i mogą zagrażać zdrowiu). Zła jakość powietrza sygnalizowana jest również dźwiękiem. Dodatkowo mogą informować o ogólnym stanie powietrza (tzw. indeks jakości powietrza), jego temperaturze i wilgotności. Większość modeli ma także możliwość wyświetlenia daty i godziny pomiaru. Ponieważ pracują na akumulatorach, można z nich korzystać w dowolnym miejscu.
- Dane z monitoringu stacji pomiarowych. Dane takie publikują na swoich stronach wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska oraz niezależne stacje monitoringu. Można je odczytać w domu np. korzystając z aplikacji na smartfony. Jeśli powietrze na zewnątrz jest zanieczyszczone, z dużym prawdopodobieństwem jest tak samo brudne w mieszkaniu.
- Domowa stacja pogody. Większość takich urządzeń oprócz podawania temperatury, wilgotności czy ciśnienia podaje również stan powietrza. Niektóre z nich wyposażone są także w czujnik dwutlenku węgla.
Jeśli masz w domu oczyszczacz powietrza, zamontowane w nim czujniki dadzą znać, gdy jakość powietrza, którym oddychasz, znacząco się pogorszy, i automatycznie uruchomią urządzenie.