Czy ruch może pomóc w rozwoju mowy? Wypróbuj ruchowe zabawy logopedyczne
Ruch i mowa to dwa aspekty, które są ze sobą powiązane i wzajemnie się uzupełniają. Świadczą o tym badania, które udowodniły, że ruch oznacza działanie, które mobilizuje ośrodek mowy w mózgu do rozwoju umiejętności w tym zakresie. Ponadto praktyka kliniczna pokazuje, że nieharmonijny rozwój motoryczny często idzie w parze z trudnościami językowymi.
Połączenie ruchu i mówienia w formie zabaw ma przede wszystkim walor edukacyjny, wspomagający rozwój mowy, a także stanowi atrakcyjną formę spędzania czasu. Badania pokazują, że aktywność ruchowa wspomaga rozwój mowy.
Przykładów zabaw ruchowych wzbogacających umiejętności językowe może być wiele. Podstawą mogą być gotowe gry kupione w sklepie, ale także przedmioty życia codziennego. Poniżej kilka propozycji zabaw.
Spis treści
- Zabawa 1 „Kolorowa zgadywanka”
- Zabawa 2 „Kuchenne przedmioty nie tylko do gotowania, ale i zabawy”
- Zabawa 3 „Zagadkowy wąż”
Zabawa 1 „Kolorowa zgadywanka”
Zabawa, w której można użyć kolorowej maty typu „Twister”, wydrukowanych obrazków oraz czterech kolorowych kubeczków (kolory kubków adekwatne do kół mieszczących się na macie). Przygotowanie zabawy polega na wydrukowaniu obrazków, których nazwy mieszczą się w danej kategorii (4 kategorie po 6 obrazków np. kategoria zwierzęta, ludzie, owoce, warzywa).
Następnie należy rozłożyć matę „Twister” i na każdym kole w danym kolorze położyć obrazek z danej kategorii ilustracją do dołu – tak aby dziecko nie widziało co kryje się pod kartką (obrazki z danej kategorii mieszczą się na kołach w jednym kolorze, np. zwierzęta na kołach zielonych, a owoce na kołach czerwonych itp.).
- Przebieg zabawy
Zabawa polega na skakaniu przez dziecko po każdym kole z karteczką – gdy dziecko stanie na dane koło, odkrywa kartkę i nazywa obrazek. Zadaniem dziecka jest przeskoczenie wszystkich pól i nazwanie wszystkich obrazków.
Teraz osoba dorosła przedstawia kategorie (np. w zielonym kubeczku są owoce, w czerwonym są ludzie itp.). Ostatnim etapem zabawy jest wrzucenie przez karteczek do odpowiednich kubeczków (karteczki z zielonych pól do zielonego kubeczka, karteczki z czerwonych pól do czerwonego kubeczka).
Na koniec osoba dorosła może zapytać dziecko, jakie zapamiętało nazwy z kategorii owoce, warzywa, ludzie, zwierzęta. Przed rozpoczęciem zabawy, osoba dorosła tłumaczy dziecku jej przebieg.
Taka forma zabawy angażuje umiejętności ruchowe dziecka (motoryka duża), sprzyja wzbogacaniu słownictwa, kształtuje zdolność kategoryzacji, usprawnia pamięć wzrokową i słuchową.
Czytaj również: Ile słów powinno mówić dziecko w wieku dwóch-trzech lat, a ile w wieku sześciu?
Rozwój mowy u dziecka. Jak pomóc niemowlakowi w nauce mówienia?
Dwulatek nie mówi - jak zachęcić dziecko do mówienia?
Zabawa 2 „Kuchenne przedmioty nie tylko do gotowania, ale i zabawy”
Zabawa, w które można użyć przedmiotów życia codziennego: garnek, plastikowy widelec, łyżka oraz wydrukowane obrazki, które na jednej stronie przedstawiają pokrywkę do garnka, plastikowy nóż, miskę zupy, z kolei na drugiej napisane odręcznie lub komputerowo polecenia do ćwiczeń ruchowych: zrób pięć pajacyków, stań przez chwilę na jednej nodze, przejdź z jednego końca pokoju na drugi stawiając stopę za stopą (tu osoba dorosła demonstruje typ chodu, podczas którego dziecko ćwiczy równowagę).
- Przebieg zabawy
Osoba dorosła chowa w pomieszczeniu lub kilku pomieszczeniach przedmioty kuchenne oraz karteczki. Zadaniem dziecka jest zabawa w chowanego i odnalezienie przedmiotu kuchennego i karteczki, która do niego pasuje (np. dziecko znajdzie łyżkę, następnie szuka wśród obrazków, co według niego pasuje do łyżki – gdy znajdzie obrazek ilustrujący talerz zupy, dorosły potwierdza, że przedmioty do siebie pasują oraz zaznacza, że aby zdobyć punkt trzeba wykonać zadanie zapisane na kartce (rodzic czyta instrukcję ćwiczenia ruchowego).
Zabawa kończy się gdy dziecko znajdzie wszystkie przedmioty, pasujące do nich ilustracje oraz wykona zadania ruchowe. Przed rozpoczęciem zabawy, osoba dorosła tłumaczy jej przebieg oraz to, co ma zrobić dziecko aby zdobyć np. „magiczne punkty” (punkty można zastąpić np. pieczątkami).
Zabawa kształtuje zdolność logicznego myślenia, poszerzanie słownictwa, koordynacje wzrokowo-ruchową, zdolność łączenia przedmiotów zgodnie z ich przeznaczeniem.
Zabawa 3 „Zagadkowy wąż”
Zabawa, w które należy użyć karteczek z zagadkami. Przygotowanie: osoba dorosła rozcina trzy kartki A4 na pół. Na każdej z sześciu mniejszych karteczek wypisuje jedną zagadkę:
- Zagadka: „Długi wełniany, na szyję jest zakładany” (szalik)
- Zagadka: „Ma długi ogonek, gdy zobaczy kota ucieka do norki” (mysz)
- Zagadka: „W stawie mieszka, głośno rechocze” (żaba)
- Zagadka: „Nie jest ptakiem, a ma skrzydła, gdy chcesz się wybrać w daleką podróż na pewno się przyda” (samolot).
- Zagadka: „Lubi jeść go myszka, dziurkowany i pięknie podany” (ser)
- Zagadka: „Wiele drzew się tam znajduje” (las).
- Przebieg zabawy
Następnie karteczki z zagadkami (tekstem do dołu, tak aby dziecko na początku nie widziało treści) należy ułożyć na podłodze w kształt slalomu/węża (karteczki są od siebie oddalone, tak aby było możliwe między nimi przejście).
Zadaniem dziecka jest przejście całego slalomu od początku do końca. Następnie wracając zadaniem dziecka jest skakanie slalomem na jednej nodze i zatrzymywanie się przy każdej zagadce.
W momencie zatrzymania się przez dziecko przy danej karteczce, dorosły czyta zagadkę, Dziecko odgaduje rozwiązanie. Może zdobyć maksymalnie sześć punktów (pieczątek) – po jednej za każdą zagadkę. Przed rozpoczęciem zabawy należy dziecku wytłumaczyć jej przebieg.
Zabawa kształtuje zdolność logicznego i abstrakcyjnego myślenia, usprawnia wymowę, ćwiczy zdolność koncentracji uwagi, usprawnia równowagę.
