Ile słów powinno mówić dziecko w wieku dwóch-trzech lat, a ile w wieku sześciu?

Ile słów powinno mówić dziecko w określonym wieku? Istnieją pewne normy liczbowe dotyczące zasobu słownictwa dzieci w wieku dwóch, trzech czy czterech lata. Warto, by rodzice orientowali się, kiedy i mniej więcej w jakim zakresie powinien rozwijać się słownik dziecka.  

Ile słów powinien wypowiadać dwulatek? A ile trzylatek? Od czego to zależy i kiedy należy się martwic? Rozwój mowy dziecka jest ściśle powiązany z rozwojem innych sfer – poznawczym, społecznym, fizycznym.

To, iloma słowami posługuje się dziecko zależy od jego możliwości psychofizycznych, jak również od stymulacji i wpływu najbliższego otoczenia Warto orientować się,  ile mniej więcej słów powinno w swoim repertuarze posiadać w konkretnym przedziale wiekowym.

Spis treści

1. Ile słów powinno mówić dziecko roczne?
2. Ile słów powinno wypowiadać dziecko dwuletnie?
3. Ile słów powinien mówić trzyletnie?
4. Ile słów powinno mówić dziecko czteroletnie?
5. Ile słów powinno mówić dziecko pięcioletnie i sześcioletnie?
6. Niepokojące sygnały w rozwoju mowy dziecka

Ile słów powinno mówić dziecko roczne?

Istnieją badania nad rozwojem mowy dzieci, które prezentują przedział liczbowy zasobu słownictwa w określonym wieku. Należy jednak pamiętać, że jest to kwestia bardzo indywidualna. Każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie.

Pierwszy rok życia dziecka jest okresem przedjęzykowym, sygnału, apelu. Dziecko komunikuje swoje potrzeby fizjologiczne i dyskomfort poprzez krzyk i płacz. Około 2-3 miesiąca pojawia się głużenie – zjawisko niecelowego wydawania dźwięków (głównie tylnojęzykowych „k”, „g”, „h”) w chwilach dobrego samopoczucia maluszka.

Około 5-6 miesiąca życia pojawia się gaworzenie – nieświadome powtarzanie sylab zakończonych samogłoską (np. ma-ma-ma, ba-ba-ba, ma-ba-bu). Niemowlęta gaworzą przy dobrym samopoczuciu, a także naśladując dźwięki usłyszane z otoczenia. Przełom 1 i 2 roku życia to czas, kiedy gaworzenie przekształca się stopniowo w pierwsze wyrazy.

• Dziecko kończąc pierwszy rok przeciętnie używa od 1 do 10 słów.

Ile słów powinno wypowiadać dziecko dwuletnie?

Drugi rok życia (12-24 miesiące) w  literaturze nazywany jest okresem wyrazu. Wkraczając w ten okres, dziecko czynnie używa kilku słów - należy pamiętać, że każde określenie używane przez nie świadomie i stale do określenia przedmiotu, osoby lub czynności jest słowem (np. „hau” – pies, „am”- jeść).

Słownik dziecka dwunastomiesięcznego zawiera kilkanaście słów, a z każdym miesiącem rodzice obserwują systematyczny ich przyrost. Początkowo maluch posługuje się pojedynczymi słowami o prostej konstrukcji, a około 1,5 roku zaczynają pojawiać się wypowiedzi dwuwyrazowe, choć jeszcze agramatyczne. Opuszczanie i przestawianie głosek lub sylab w wyrazach jest zjawiskiem naturalnym.

Dwulatek nie posiada w swoim repertuarze wszystkich słów, odwzorowuje słowa w sposób jeszcze niekompletny lub nieprawidłowy, więc tworzy własne tzw. neologizmy. Chcąc wyrazić i określić odpowiednio sytuacje lub przedmiot szuka nowych słów np. cukiernia – ciastkarnia, popachnąć- powąchać, jabłko- apko.

• Pod koniec drugiego roku życia dziecko posługuje się około 200 - 300 słowami.

Ile słów powinien mówić trzyletnie?

U dziecka w trzecim roku życia intensywnie rozwija się system językowy. Dziecko chętnie i coraz więcej mówi, zadaje dużo pytań, sprawnie komunikuje swoje potrzeby. Mowa jest zrozumiała nie tylko dla najbliższego otoczenia – dzięki dynamicznemu rozwojowi systemu fonologicznego.

Pod koniec tego okresu dziecko posługuje się nie tylko zdaniami pojedynczymi, ale również złożonymi. Stale rozwija się również fleksja - do momentu ukończenia trzeciego roku życia w mowie dziecka pojawiają się wszystkie kategorie fleksyjne.

Coraz lepsze zdolności językowe zapewniają dziecku sprawne komunikowanie się z otoczeniem, co wpływa na rozwój umiejętności społecznych.

• Przeciętny zasób słów dziecka trzyletniego może zawierać około 1000 słów.

SEPLENIENIE. – gdy dziecko sepleni, konieczny logopeda

Mowa dwulatka: jak wygląda rozwój mowy w tym wieku? [Wywiad z neurologopedą]

Opóźniony rozwój mowy u dziecka

Ile słów powinno mówić dziecko czteroletnie?

W czwartym roku życia dziecko doskonali zdobyte umiejętności językowe. Systematyczny wzrost słownictwa umożliwia dziecku budowanie coraz dłuższych i barwniejszych wypowiedzi.

Rozwijają się zdolności narracyjne – dziecko łączy i opowiada o wydarzeniach, zaczyna orientować się i wyrażać proste relacje przyczynowo- skutkowe oraz czasowe.

Dziecko w czwartym roku życia zadaje mnóstwo pytań, bacznie obserwuje otoczenie oraz intensywnie poznaje świat.

• Według badań przeciętny czterolatek posługuje się od około 1500 do 2800 słów.

Ile słów powinno mówić dziecko pięcioletnie i sześcioletnie?

Okres piątego i szóstego roku życia jest czasem definitywnego kształtowania się systemu językowego. Dzieci szlifują zdobyte wcześniej umiejętności, uzupełniając je brakującymi elementami fonetyczno-fonologicznymi i gramatycznymi.

Koniec wieku przedszkolnego to moment, w którym dzieci zaczynają bawić się słowami, dostrzegają i tworzą rymy, zauważają wieloznaczność wyrazów. Koniec szóstego roku życia jest czasem rozpoczęcia nauki w szkole, mowa powinna w tym wieku być na tyle ukształtowana, by dziecko mogło swobodnie się porozumiewać, rozwijać kompetencje społeczne i procesy poznawcze.

• Sześciolatek powinien posiadać umiejętność nawiązania rozmowy, prawidłowo wymawiać wszystkie głoski i używać od 2500 do 4500 słów.

Niepokojące sygnały w rozwoju mowy dziecka

Rozwój mowy dziecka jest ściśle powiązany z dojrzewaniem innych sfer – motorycznej, poznawczej, społecznej. Analizując rozwój mowy dziecka, nie należy sugerować się wyłącznie zasobem słownictwa. Symptomy, które mogą wpływać na rozwój mowy lub wskazywać na nieprawidłowości w jego zakresie to między innymi:

• zbyt mała ilość słów pod koniec drugiego roku życia i później, niewielki ich przyrost w toku rozwoju;
• po dwunastym miesiącu życia brak reakcji na swoje imię;
• trudności w trakcie rozszerzania diety, trudności z gryzieniem, żuciem, połykaniem;
• dziecko roczne i starsze odmawia wielu produktów, preferuje posiłki tylko w formie „papek”;
• dziecko po pierwszych urodzinach nie podejmuje prób mówienia prostych wyrazów (mama, baba, dada);
• dziecko zachowuje się,  jakby miało problem ze słuchem – nie reaguje na dźwięki, ma trudności z rozumieniem słów lub poleceń;
• dziecko po drugich urodzinach posługuje się wyłącznie pojedynczymi, prostymi słowami;
• wypowiedzi dziecka trzy letniego i starszego zrozumiałe wyłącznie dla najbliższego otoczenia;
• dziecko skończyło trzeci rok życia zamienia głoski [s, z, c, dz] na [ś, ź, ć, dź] np. słoń-śłoń, cebula-ćebula;
• dziecko skończyło czwarty rok życia i niezauważalne są próby wymowy głosek szumiących [sz, ż, cz, dż];
• dziecko skończyło piąty rok życia i nie wymawia głosek [sz, ż, cz, dż, r];
• podczas mówienia zauważalne wsuwanie języka między zęby;
• w spoczynku i podczas spania dziecko oddycha ustami;

Wszelkie wątpliwości oraz trudności zauważone przez rodziców warto skonsultować ze specjalistą. Pełną diagnozę przeprowadzi logopeda lub neurologopeda, jeśli będzie taka potrzeba przekaże wskazówki do ćwiczeń domowych lub wdroży terapię.

Czytaj również: Z niemowlakiem u logopedy – czy warto kontrolować rozwój mowy u małego dziecka?

Jak nauczyć dziecko wymawiać r. Ćwiczenia logopedyczne

Leczenie wad wymowy: ćwiczenia logopedyczne

Rozwój mowy u dziecka. Jak pomóc niemowlakowi w nauce mówienia?

Agnieszka Jaszczuk, neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej, pedagog specjalny