Formalności po narodzinach dziecka - o czym i kiedy trzeba pamiętać?

Wiele formalności po narodzinach dziecka trzeba wypełnić w określonym czasie. Dlatego weź kalendarz i zapisz, kiedy złożyć odpowiedni wniosek o urlop, zasiłek czy kiedy zarejestrować dziecko. Przygotowaliśmy dla was ściągawkę – oto najważniejsze sprawy urzędowe, które czekają rodziców po narodzinach dziecka.

Podajemy najpóźniejsze dopuszczalne terminy ich załatwienia, ale lepiej oczywiście nie zostawiać tego na ostatnią chwilę, tylko zrobić wcześniej. Nasz tekst pomoże ci w zapamiętaniu właściwych terminów i pomoże nie przegapić formalności po narodzinach dziecka.

Spis treści

1. Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego - do 7 dni od narodzin
2. Zapisanie dziecka do lekarza - w 2–3. tygodniu życia dziecka
3. Rejestracja dziecka w USC - do 21 dni od porodu
4. Wniosek o urlop macierzyński - do 21 dni od porodu
5. Wniosek o 500 plus - im szybciej, tym lepiej
6. Wniosek o kosiniakowe - do 3 miesięcy od porodu:
7. Zmiana imienia dziecka - do 6 miesięcy od aktu urodzenia
8. Wniosek o becikowe - do 12 miesięcy od porodu

Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego - do 7 dni od narodzin

Ubezpieczenie zdrowotne daje prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Rodzic, który ma ubezpieczenie zdrowotne, bo jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, prowadzi działalność gospodarczą, pobiera rentę lub jest rolnikiem (ubezpieczonym w KRUS), ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia nowo narodzone dziecko.

Według ustawy trzeba to zrobić w ciągu siedmiu dni od momentu zaistnienia okoliczności powodujących konieczność dokonania zgłoszenia – w tym przypadku to siedem dni od narodzin dziecka. Trzeba więc zgłosić dziecko do ubezpieczenia u swojego pracodawcy, a w przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej – poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wypełniając odpowiedni formularz (ZUS ZCNA).

Rodzic bezrobotny zarejestrowany w urzędzie pracy dokonuje zgłoszenia w tym właśnie urzędzie.Uwaga: jeżeli dziecko nie ma jeszcze swojego numeru PESEL, to do 3. miesiąca życia udzielone mu świadczenia mogą być rozliczone w oparciu o PESEL rodzica czy opiekuna prawnego.

Zapisanie dziecka do lekarza - w 2–3. tygodniu życia dziecka

Pierwsza wizyta noworodka u lekarza – tzw. wizyta patronażowa – jest obowiązkowa i powinna się odbyć przed upływem 4. tygodnia życia dziecka – w poradni dziecięcej albo w domu noworodka. Aby wizyta się odbyła, trzeba wcześniej zapisać dziecko do poradni dziecięcej – rodzic musi się tam zgłosić i wypełnić deklarację, w której dokonuje wyboru lekarza prowadzącego dla dziecka.

Uwaga: wybierając się z maleństwem do przychodni, pamiętaj, aby wejść do części budynku przeznaczonej dla dzieci zdrowych – nie wolno narażać noworodka na kontakt z infekcjami!

Rejestracja dziecka w USC - do 21 dni od porodu

Nowo narodzone dziecko trzeba zarejestrować w urzędzie stanu cywilnego w określonym terminie, a dokładnie: w ciągu 21 dni od daty sporządzenia karty urodzenia. Jest to dokument wystawiany przez szpital, w którym odbył się poród. Karta urodzenia powinna zostać sporządzona zaraz po porodzie i w ciągu trzech dni przekazana (przez szpital) do urzędu stanu cywilnego właściwego dla rejonu, w którym znajduje się szpital.

I właśnie do tego urzędu trzeba się wybrać w ciągu 21 dni, by zarejestrować dziecko jako nowego obywatela. Musi to zrobić osobiście jedno z rodziców lub oboje rodzice dziecka. Wystarczy mieć swój dokument tożsamości, czyli dowód osobisty lub paszport (do wglądu).

Ale jeśli rodzice nie są małżeństwem i dziecko nie zostało jeszcze uznane przez ojca – nie może on zarejestrować dziecka. W takiej sytuacji malucha rejestruje tylko matka albo idą do urzędu oboje – aby załatwić sprawę uznania ojcostwa i jednocześnie rejestracji dziecka.

Kierownik USC sporządza akt urodzenia w następnym dniu roboczym po dniu zgłoszenia urodzenia (pod warunkiem, że otrzymał już kartę urodzenia dziecka). Po sporządzeniu aktu urodzenia urzędnik automatycznie wygeneruje numer PESEL dziecka oraz dokona jego zameldowania – zameldowanie na pobyt stały lub czasowy następuje w miejscu stałego lub czasowego pobytu obojga rodziców albo tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa.

Urzędnik wyda bezpłatnie jeden odpis skrócony aktu urodzenia, powiadomienie o nadaniu numeru PESEL i zaświadczenie o zameldowaniu dziecka (jeśli zostało zameldowane).

Rejestrując dziecko, trzeba mu oczywiście wybrać imię – jedno lub najwyżej dwa. Nie może być ono ośmieszające, nieprzyzwoite ani zdrobniałe i powinno w jednoznaczny sposób definiować płeć dziecka.

Uwaga: jeśli dziecko nie zostanie zgłoszone w terminie przez rodziców, zarejestruje je sam urzędnik, który sam też wybierze dziecku imię!

Czytaj: Jak zarejestrować dziecko urodzone za granicą?

Opieka nad żoną po porodzie? Zasiłek opiekuńczy, wynagrodzenie i formalności

Jak zarejestrować narodziny dziecka bez wychodzenia z domu?

Jakie nazwisko może nosić dziecko?

Jak wygląda noworodek z żółtaczką? Zobacz zdjęcia

Wniosek o urlop macierzyński - do 21 dni od porodu

Jeżeli młoda mama jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, to po porodzie przysługuje jej płatny urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni (przy jednym dziecku), a także urlop rodzicielski w wymiarze 32 tygodni (do ewentualnego podziału z ojcem dziecka). Urlop macierzyński zaczyna się w dniu porodu.

Aby go otrzymać, trzeba powiadomić pracodawcę o tym, że poród się odbył – trzeba dostarczyć do zakładu pracy zaświadczenie lekarskie potwierdzające datę porodu i kopię aktu urodzenia dziecka (oryginał do wglądu).

Ważne jest jednak, aby pamiętać, że jeśli bezpośrednio po urlopie macierzyńskim matka chce wykorzystać urlop rodzicielski w pełnym wymiarze, to musi złożyć u pracodawcy wniosek o ten urlop – a także zasiłek macierzyński za cały ten okres – w ciągu 21 dni od porodu.

Wtedy będzie dostawać przez cały ten okres zasiłek macierzyński w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru. Gdy wniosek o urlop nie zostanie złożony w ciągu 21 dni – to na urlopie macierzyńskim zasiłek wyniesie 100 proc. podstawy wymiaru, a na urlopie rodzicielskim – 60 proc.

Wniosek o 500 plus - im szybciej, tym lepiej

Świadczenie wychowawcze 500 plus w wysokości 500 zł miesięcznie przysługuje na każde dziecko, bez względu na dochody rodziny. Trzeba je składać co roku w określonym terminie przez internet (w lutym i marcu). Ale gdy dziecko dopiero się rodzi, nie trzeba czekać tak długo – wniosek można złożyć od razu, gdy tylko malec otrzyma PESEL.

Wnioski składa się w swoim urzędzie miasta lub gminy. Świadczenie zostanie przekazane bezpośrednio na konto wskazane przez rodzica lub gotówką.

Wniosek o kosiniakowe - do 3 miesięcy od porodu:

Jest to świadczenie w wysokości 1000 zł miesięcznie, wypłacane przez rok (12 miesięcy kalendarzowych) dla tych młodych mam, które nie mają zasiłku macierzyńskiego. Wniosek o kosiniakowe najlepiej złożyć w ciągu trzech miesięcy od porodu, bo gdy nastąpi to później, świadczenie będzie wypłacane krócej, bez wyrównania wstecz.

Zmiana imienia dziecka - do 6 miesięcy od aktu urodzenia

To sytuacje zapewne bardzo rzadkie, ale warto wiedzieć, że jest to możliwe: przez pierwsze pół roku życia dziecka jego imię można bez problemu zmienić – bez podawania przyczyny. Wystarczy zgłosić się do swojego urzędu stanu cywilnego i napisać odpowiedni wniosek. Wymagana jest zgoda obojga rodziców dziecka.

Wniosek o becikowe - do 12 miesięcy od porodu

To ostatni termin, w jakim można złożyć wniosek o becikowe, czyli jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka w wysokości 1000 zł. Przysługuje ona wtedy, gdy miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 1922 zł (netto) i pod warunkiem, że matka dziecka była pod opieką lekarską najpóźniej od 10. tygodnia ciąży.

Wniosek (wraz z dokumentami o dochodach i zaświadczeniu od lekarza) składa się w urzędzie gminy/miasta lub w wyznaczonej do tego jednostce. Jeśli zrobisz to po pierwszych urodzinach dziecka – nie będzie rozpatrywany.