Urlop na żądanie: komu przysługuje i jak z niego skorzystać? Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie?

Urlop na żądanie to rodzaj płatnego urlopu wypoczynkowego, którego chęć wykorzystania pracownik może zgłosić nawet w dniu nieobecności w pracy. Ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi? Czy pracodawca może odmówić zgody na udzielenie tego urlopu?

Spis treści

1. Co to jest urlop na żądanie?
2. Komu i w jakim wymiarze przysługuje urlop na żądanie?
3. Jak skorzystać z urlopu na żądanie?
4. Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie?

Urlop na żądanie nie jest dodatkowym urlopem, a częścią składową urlopu wypoczynkowego. Komu przysługuje urlop na żądanie i co warto o nim wiedzieć?

Z artykułu dowiesz się:

• Co to jest urlop na żądanie?
• Komu i w jakim wymiarze przysługuje urlop na żądanie?
• Jak skorzystać z urlopu na żądanie?
• Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie?

Co to jest urlop na żądanie?

Urlop na żądanie przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę. Jego wykorzystanie wiąże się z jednoczesnym zmniejszeniem liczby dni urlopu wypoczynkowego. Cechą charakterystyczną tego rodzaju urlopu jest to, że nie trzeba go planować i uprzedzać tym samym pracodawcy i współpracowników o nieobecności z wyprzedzeniem.

Zamiarem ustawodawcy było stworzenie pracownikom możliwości brania wolnych dni w pracy ze względu na nagłe, nieprzewidziane zdarzenie losowe. Według ustawy (Kodeks pracy, art. 1672) urlop na żądanie można zgłosić nawet w dniu nieobecności w pracy.

Czytaj:

Urlop okolicznościowy: komu przysługuje i w jakim wymiarze można z niego skorzystać?

Urlop macierzyński - komu przysługuje, dokumenty, wniosek

Umowa na czas określony a ciąża i urlop macierzyński

Komu i w jakim wymiarze przysługuje urlop na żądanie?

Urlop na żądanie przysługuje pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, którzy nabyli prawo do urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu na żądanie jest stały, bez względu na staż pracy i liczbę dni przysługującego urlopu wypoczynkowego.

Każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę przysługują 4 dni urlopu na żądanie w ciągu roku (Kodeks pracy, art. 1673). Pracownik ma prawo wykorzystać te dni jednorazowo (cztery dni pod rząd) lub rozłożyć ich wykorzystanie w czasie, np. po jednym dniu.

Może też zrezygnować z wzięcia urlopu na żądanie w danym roku. Wówczas te 4 dni stają się częścią jego normalnego urlopu wypoczynkowego.

Jak skorzystać z urlopu na żądanie?

Ponieważ urlop na żądanie nie musi być wcześniej zgłoszony pracodawcy, o chęci jego wykorzystania można poinformować pracodawcę w ostatniej chwili. Urlop na żądanie najpóźniej należy zgłosić w dniu nieobecności w pracy, najlepiej przed godziną rozpoczęcia pracy.

O wzięciu urlopu na żądanie pracownik musi poinformować pracodawcę w dowolnej formie np. przez telefon (rozmowa, SMS), mailowo, faksem lub ustnie. W niektórych firmach, w regulaminach zakładu pracy, wyraźnie określa się sposób informowania o wzięciu urlopu, czasem wymagany jest nawet wniosek urlopowy.

Warto to sprawdzić, by później nie mieć problemów. Przy informowaniu pracodawcy o chęci wykorzystania urlopu na żądanie, pracownik nie musi podawać przyczyny swojej nieobecności.

Czytaj:

Ciąża a umowa o dzieło i umowa-zlecenie. Co należy się ciężarnej z umów śmieciowych?

Urlop wypoczynkowy po macierzyńskim: jak wyliczyć i czy się należy?

Co trzeba wiedzieć o urlopie macierzyńskim? Wideo

Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie?

Teoretycznie urlop na żądanie powinien być udzielany każdemu, kto o niego prosi. Pracodawca nie może odmówić urlopu na żądanie lub przerwać go w trakcie jego trwania.

Wyjątkiem jest sytuacja opisana w Kodeksie pracy w artykule 8 – gdy urlop jest sprzeczny ze „społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa” lub zasadami współżycia społecznego.

Innymi słowy – pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie, gdy np. nieobecność pracownika może spowodować zastój produkcyjny (brak zastępstwa) lub istnieją przesłanki, by twierdzić, że pracownik, biorąc urlop na żądanie, umyślnie działa na szkodę pracodawcy.

Trzeba pamiętać, że przyczyna takiego urlopu musi być nagła i losowa, dlatego urlop na żądanie jest bezpodstawny, jeśli np. pracownik planuje go od dłuższego czasu.